در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
زندهیاد مشایخی در نمایشگاه
همانطور که عنوان شد این نمایشگاه به زندهیاد جمشید مشایخی تقدیم شده است. شکیبا درباره این بخش از آثار نمایشگاه که در فرهنگسرای نیاوران برپا شده به جامجم میگوید: در 3 اثر از علی حاتمی یعنی «دلشدگان»، «کمالالملک» و مجموعه «هزاردستان» هم به عنوان مشاور هنری در زمینه نقاشی و هم به عنوان نقاش و آموزگار نقاشی در کنار مرحوم جمشید مشایخی حضورداشتم. در فیلم «کمالالملک» حدود 60 اثر را نقاشی کردم، یعنی تمام آثار کار من بود، همچنین نقش دیوار شکسته در زمان حصر «کمالالملک» نیز کار من است. ادامه صحبتهای شکیبا هم جالبتر میشود وقتی از که از آموزش اصولی اولیه نقاشی به مرحوم مشایخی صحبت میکند: این نکته مد نظرمان بود که که از نظر هنری بسیار مهم بود که در فیلمی همچون «کمالالملک» که زندگی نقاش ایرانی، محمدغفاری ملقب به «کمالالملک» را به تصویر میکشد، همه چیز رعایت شود. حتی جاگیری هنرمند میبایست به گونهای صحیح انجام میشد تا ظاهر و رفتار و کنشهای بازیگر به عنوان یک نقاش در فیلم برای بیننده باورپذیر باشد. من در این فیلم هه به زندهیاد مشایخی اصول صحیح ایستادن یک نقاش و... را نیز آموزش دادم تا فیلم جلوهای از واقعیت گرفت. بدون این اقدامات فیلم جلوهای مصنوعی مییافت.
قلم مو به دست شدن جمشید مشایخی
شکیبا که در این تجربههای همکاری با مشایخی خاطرات خوبی از او دارد، تصمیم میگیرد نمایشگاهش را به این هنرمند تقدیم کند. البته این تصمیمش دلیل دیگری هم دارد. او درباره علت این تصمیم به جامجم میگوید: در دورانی که آقای مشایخی نزد من آموزش نقاشی میدید، پرترهای از همسرش نقاشی کرده بود که این سالها نزد من مانده بود. تصمیم گرفتم این اثر را به خانوادهشان تقدیم کنم و به همین منظور فرزندشان نادر مشایخی که از موزیسینهای خوب کشورمان هم هست، در نمایشگاه حضور پیدا کردند و من کار پدرشان را به ایشان تقدیم کردم .
این هنرمند میگوید: مشایخی همیشه خوب بود. ارتباط خوبی برقرار میکرد با همه. با کارگر و رئیس کاخ گلستان یکجور رفتار میکرد، با هر دو روبوسی و احوالپرسی میکرد. بعدها هم نشست بیشتری با او داشتم و به ایشان تعلیم نقاشی دادم و باز هم مهربانیهای ایشان را میدیدم. خلاصه که دوستی ما همیشه ادامه داشت و دوست دارم با تقدیم نمایشگاه به او قدردان روزهایی باشم که کنار هم بودیم.
او همچنین درباره تاثیر حضورش در سهگانه زندهیاد حاتمی میگوید: حالا که زمان گذشته میتوانم خودخواهی نشان دهم و بگویم آیا آقای علی حاتمی میتوانست بدون شکیبا فیلم را با این کیفیت پیش ببرد؟ ممکن بود بتواند با هرکسی کار کند و بهتر هم بشود. اما ماجرای من کمی تفاوت داشت، چون شیفتگی خاصی نسبت به کمال الملک داشتم و از کودکی با این هنرمند آشنا بودم و کارهایش را تمرین میکردم. حاتمی من را کشف و دعوت کرد کار کنیم با هم.
شکیبا میافزاید: حالا باید دید نقاشیها چقدر در فیلم اثر گذاشتهاند. سعی کردم به کمالالملک وفادار باشم و بسیار مطالعه کردم. جواب هم داد و از کار هم مردم راضی بودند هم حاتمی و موجبات ادامه همکاری من و حاتمی را فراهم کرد.
در نمایشگاه چه خبر است؟
شکیبا تجربههای متفاوت نقاشیاش را که طی سالیان دراز از سر گذرانده، حالا در قالب یک نمایشگاه عرضه کرده است. او در اینباره میگوید: نمایشگاهی که اکنون در فرهنگسرای نیاوران برپاست دربردارنده کارهای متفاوت من از دورههای مختلف است. زمانی که کارم را شروع کردم، رسانهها نوشتند برای اولینبار یک هنرمند در ایران با این شیوه کار کرده است و توجه زیادی به آن شد.
او ادامه میدهد: بعد از پیروزی انقلاب هم تغییراتی در فضای هنر رخ داد که لازم بود. من هم در این تغییر فضا رفتم سراغ تاریخنگاری و زنان تاریخی ایران را از هخامنشی گرفته تا قاجار نقاشی کردم. حاصل کار شد یک کتاب بزرگ که از سوی وزارت ارشاد هم مورد قدردانی قرار گرفته و جایزهای به آن اهدا شده است.
این نقاش باز هم همین مسیرش را به شکلی دیگر ادامه میدهد و اینبار سراغ ادبیات ایران میرود. او میگوید: بعد از اینکه تاریخ ایران را تجربه کردم، درباره شاهنامه نقاشی کردم. باید اول تاریخ را ورق میزدم تا بتوانم شاهنامه کار کنم، بعدتر سراغ مولانا و خیام هم رفتم. میتوانم بگویم غامضتر، اما شیرین و پرمعناترین کارهایم همین بخش مولاناست.
شکیبا میافزاید: این آثار مخاطب را به شدت راضی نگهمیدارد،چرا که بیننده این آثار شاهنامه را میشناسد، با قهرمانهایش آشنا و با آنها زندگی کرده است. بنابراین به خوبی با آنها ارتباط برقرار میکند. آثاری که در مجموعه دوم در گالری شماره دو فرهنگسرای نیاوران به نمایش در خواهد آمد به لحاظ زمانی متاخرتر است و به باور من از نظر سبک و تکنیک مورد پسند مخاطب خاص قرار خواهد گرفت. بخشی از این آثار هم بازسازی کارهای قدیمی است.
در آثار شکیبا میتوان ردی از ظرافتهای مینیاتور ایرانی هم یافت. هر چند آثارش به هیچ وجه مینیاتور نیستند، اما نگاهی ریزبینانه میتواند رگههایی از ظرافت این هنر ایرانی را در کارهایش بیابد. او در این باره میگوید: من سابقه کار مینیاتور داشتم و در هنرستان دو سال شاگرد مبینی تبریزی بودم. طبیعتا از هنر ایرانی هم تاثیر گرفته و آن را به شیوه خود در کارم وارد کردهام.
زینب مرتضایی فرد
فرهنگ و هنر
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
برای بررسی کتاب «خلبان صدیق» با محمد قبادی (نویسنده) و خلبان قادری (راوی) همکلام شدیم