معافیت اخیر؛ آغاز افول آمریکا است

دکتر نوذر شفیعی در گفت‌وگو با جام جم آنلاین با اشاره به استثنا کردن 8 کشور از تحریم نفتی ایران توسط ایالات‌متحده، اظهار کرد: اتخاذ چنین سیاستی از سوی دولت آمریکا بارزترین دلیل بر شکست سیاست‌های اقتصادی و سیاسی دونالد ترامپ و تحریم‌های اعمال‌شده علیه جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود.

وی افزود: از مدت‌ها پیش این نگرانی نزد کارتل‌های نفتی آمریکا وجود دارد که اگر نفت ایران تحریم شود، بازار نفتی جهان و اوپک با تکانه‌های شدیدی مواجه خواهد شد و تبعات آن به‌طور مستقیم روی اقتصاد آمریکا اثر خواهد گذاشت. به همین دلیل ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا که از گذشته یک جنگ رسانه‌ای علیه ملت ایران به راه انداخته بود در آخرین لحظه 8 کشور همچون ترکیه و هند را از اجرای تحریم‌های ضد ایرانی معاف کرد.

این تحلیلگر سیاسی به دیگر دلایل عقب‌نشینی کاخ سفید در به گفته خودشان به صفر رساندن فروش نفت ایران، پرداخت و تصریح کرد: چندی پیش «خالد الفالح» وزیر نفت سعودی به‌صراحت اعلام کرد، عربستان نخواهد توانست با مازاد تولید، کسری نفت ایران در بازارهای جهانی را جبران کند. درحالی‌که مقامات ریاض پیش‌تر برای همسویی با آمریکا و اعمال فشار روی ایران به غرب اطمینان داده بود نفت جایگزین ایران را تأمین خواهد کرد.
وی دراین‌ارتباط خاطرنشان کرد: آمریکا پس از رایزنی با مقامات سعودی و کشورهای نفت‌خیز به این نتیجه رسید اگر فروش نفت ایران به صفر رساند نخستین ضربه اقتصادی به آمریکا وارد خواهد شد و لذا ترامپ برای حفظ آبروی خودش هم که شده 8 مشتری مطرح نفتی ایران را از بازگشت تحریم‌های تجاری ایران مستثنا نمود.
شفیعی با تأکید بر اینکه نشانه‌های بارز شکست‌های ضد ایرانی ترامپ روزبه‌روز در حال نمایان شدن است، ابراز کرد: آمریکایی‌ها به این جمع‌بندی رسیده‌اند تشدید تحریم‌ها نمی‌تواند آن‌ها را به اهدافی همچون به صفر رساندن نفت ایران برساند. از طرفی هرچند این معافیت‌ها ممکن است مدت‌دار باشد اما این فرصت را به تهران می‌دهد تجارت نفتی خود را با دنیا ادامه دهد و به‌موازات آن گزینه‌های گسست و برون‌رفت از اعمال تحریم‌ها تعمیم بخشد.
وی در ادامه گفت: برخلاف تمام تلاش‌ها و تبلیغات رسانه‌ای که واشنگتن مبنی بر موعد 13 آبان یعنی زمان بازگشت تحریم‌ها از خود نشان داد اما نتوانست اروپایی‌ها را در تحریم‌های نفتی علیه ایران با خود همراه کند. ازاین‌رو شما شاهد هستید اتحادیه اروپا در پی ارائه راه‌کاری برای اتصال شبکه بانکی ایران به سوئیفت جهانی است.
استاد روابط بین‌الملل اقدامات اخیر آمریکا مبنی بر تحریم تجاری و اقتصادی ایران را بیشتر یک جنگ روانی و رسانه‌ای علیه مقاومت مردم ایران دانست و افزود: جمهوری اسلامی ایران راه‌کارهای گسترده‌ای برای مقابله با تحریم‌های آمریکا در اختیار دارد و حتی اگر ترامپ 8 کشور مذکور را معاف نمی‌کرد، بازهم قادر خواهیم بود نفت خود را به دنیا صادر کنیم.
این مفسر سیاسی در رابطه با این مطلب که آیا بی‌اعتنایی برخی کشورها ازجمله روسیه – چین و ترکیه و عدم‌حمایت اتحادیه اروپا از بازگشت تحریم‌های ایران می‌تواند گامی برای نافرمانی‌های بیشتر جامعه جهانی از آمریکا باشد، ابراز کرد: با توجه به اینکه رئیس‌جمهور آمریکا با یک ادبیات تهاجمی با ملت‌ها سخن می‌گوید، حتی در میان بسیاری از کشورهای اروپایی هم منزوی‌شده است.
وی دراین‌باره تأکید کرد: درگذشته کشورهای اروپایی به‌طور سنتی سیاست‌های همسویی با کاخ سفید اتخاذ می‌کردند اما الآن بشدت با تیم دونالد ترامپ دچار اختلاف شده‌اند. در مقابل آمادگی اتحادیه اروپا برای ادامه همکاری با ایران در چارچوب برجام نشان می‌دهد ایالات‌متحده دیگر کدخدای جهان نیست و نمی‌تواند اراده خودش را بر سایر کشورها تحمیل کند.
نوذر شفیعی با نگاهی به تحولات اخیر صحنه بین‌الملل خاطرنشان کرد: امروز نوعی گریز و تقابل میان آمریکا و کشورهای مستقل جهان به وجود آمده است و به نظر می‌رسد ایالات‌متحده قادر نیست همچون سنوات گذشته آن‌طور که مایل است مدیریت جهان را در دست گیرد.
این استاد دانشگاه در همین رابطه اضافه کرد: در حال حاضر قطب‌بندی‌های متعددی درصحنه بین‌الملل شکل‌گرفته است به‌گونه‌ای که امروز هند- روسیه- چین – ایران و بسیاری از کشورهای مستقل دیگر در مدار سیاست‌های سلطه‌جویانه آمریکا حرکت نمی‌کنند و تصمیمات را مبتنی بر تأمین منافع ملی خود اتخاذ می‌کنند. این مسئله تائید می‌کند نوعی گسست میان جهان و ایالات‌متحده به وجود آمده است.
وی در پایان در پاسخ به اینکه عقب‌نشینی احتمالی بعدی واشنگتن در قبال جمهوری اسلامی ایران چه خواهد بود، عنوان کرد: منطقه آبستن تحولات و رویدادهای مختلفی است که مشاء اصلی آن‌ها به اقدامات مداخله‌جویانه دولت آمریکا بازمی‌گردد. در گام اول احتمال برکناری ولیعهد ایران ستیز سعودی‌ها از قدرت با دخالت کاخ سفید وجود دارد.
شفیعی دراین‌باره گفت: با توجه به شکست‌های متعدد عربستان در سوریه- عراق یمن به‌عنوان متحدان ایران احتمال می‌رود آمریکایی‌ها در پی جایگزین کردن یک ولیعهد میانه‌رو به‌جای محمد سلمان باشند و رفته‌رفته شرایط پایان جنگ یمن را زمینه‌سازی کنند.
وی افزود: برخی رفتارهای آمریکا در منطقه نشان می‌دهد آن‌ها در پی کاهش دخالت نظامی خود در منطقه هستند. چون به این واقعیت بزرگ دست‌یافته‌اند، بدون خواست و همکاری جمهوری اسلامی ایران نمی‌تواند در منطقه اعمال قدرت کند و باید از ظرفیت‌های ایران برای حل بحران‌های خاورمیانه استفاده کند.

محمدرضا شجاعیان/ جام جم آنلاین