باید بار سهمیه‌بندی بنزین را روی دوش چند خودرویی‌ها بیندازیم

اسدالله قره خانی در گفت‌وگو با جام جم آنلاین درباره آینده عرضه بنزین و ساماندهی بهای آن بیان کرد: سهمیه‌بندی بنزین و استفاده از کارت سوخت هدف غایی ما نیست و ما در پی راه‌حلی مناسب و اصولی برای کاهش مصرف روبه رشد بنزین هستیم.

وی دراین‌باره افزود: در مقایسه با ابتدای هدفمند کردن یارانه‌ها ما حداقل 30میلیون لیتر روزانه تا به امروز با افزایش مصرف مواجه بوده‌ایم. اگر مصرف ما با همین شیب تند همراه باشد، هراندازه هم پالایشگاه بسازیم که البته در حال حاضر امکان‌پذیر نیست، در آینده نزدیک به یک واردکننده بزرگ بنزین تبدیل خواهیم شد.

این نماینده مجلس در مقایسه‌ای به میزان مصرف بنزین همسایه غربی کشورمان ترکیه اشاره کرد و گفت: مصرف روزانه بنزین در این کشور 8.3 میلیون لیتر برآورد می‌شود. البته آن‌ها با زیرساخت‌های خود برای جایگزین کردن مصرف ازجمله توسعه خطوط ریلی –مترو و افزایش ناوگان حمل‌ونقل عمومی، بهینه کردن تولید خودرو و... در کاهش مصرف سوخت موفق عمل کرده‌اند.

قره خانی بابیان اینکه معادل مازاد 25 تا 30میلیون لیتر بنزین برای خودروهای داخلی ما از گاز «سی ان جی» نیز استفاده می‌کنیم، تصریح کرد: در حال حاضر روزانه 80 تا 90 میلیون لیتر فقط مصرف بنزین داریم و اگر ما گاز سی ان جی و گازوئیل را در کنار این رقم قرار دهیم، به این نتیجه می‌رسیم که با مصرف سرسام‌آور سوخت در کشور مواجه هستیم.

وی در ادامه با انتقاد از سیاست‌گذاری خودروسازان در تولید خودرو خاطرنشان کرد: به دلیل ارزانی بهای سوخت در کشور(نسبت به دیگر کشورها) خودروساز به این نتیجه رسیده که هر خودرویی با هر کیفیتی مثلاً با مصرف سوخت 12 لیتر در 100 کیلومتر هم تولید کند مشتری دارد درحالی‌که میانگین دنیا امروز به 5لیتر در هر 100 کیلومتر کاهش‌یافته است. خود این مسئله به میزان قابل‌توجهی مصرف بنزین را بالا می‌برد.

این نماینده مجلس به دیگر آسیب‌های مصرف بالای بنزین پرداخت و گفت: رشد بی‌سابقه مصرف سوخت در کشور مشکلات زیست‌محیطی فراوانی برای کشور به بار آورده اما این به آن معنا نیست جلوگیری از این پدیده صرفاً با گران کردن قیمت‌ها برطرف خواهد شد.

وی ادامه داد: امروز موتورسیکلت‌ها با آن حجم از آلایندگی رقمی بالغ‌بر 8 تا 10 میلیون لیتر سوخت مصرف می‌کنند و ما هیچ چاره‌ای برای جلوگیری از تداوم این روند معیوب در نظر نگرفته‌ایم.

عضو کمیسیون انرژی مجلس برقی کردن موتورسیکلت‌های کلان شهری چون تهران را راه‌حل مناسبی برای کاهش مصرف سوخت و جلوگیری از آلودگی هوا بشمار آورد و افزود: به دلیل اینکه بهای بنزین در کشور ارزان است هیچ‌کس سراغ گزینه‌های جایگزین کاهش سوخت نمی‌رود. از طرفی به‌موازات فراوانی و ارزانی سوخت ما با پدیده قاچاق سوخت روبه‌رو می‌شویم.

قره خانی افزایش نرخ دلار را عاملی در افزایش قاچاق سوخت در کشور دانست و خاطرنشان کرد: به‌طور نمونه در حال حاضر در مقایسه باقیمت جهانی هر لیتر بنزین امروز در ایران معادل 7 سنت است اما در افغانستان و پاکستان در حدود 100 سنت یا یک دلار برآورد می‌شود. یعنی اگر این اختلاف 90 سنتی را در دلار 14 هزارتومانی محاسبه کنیم رقم 10 هزار تومان به دست می‌آید. ازاین‌رو باندهای قاچاق وسوسه می‌شوند و بنزین 1000 تومانی را به خارج قاچاق می‌کنند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس رقم قاچاق شده سوخت به خارج از کشور را در حدود 20 میلیون لیتر ارزیابی کرد و عنوان نمود: البته ما نباید پدیده قاچاق را به مناطقی چون سیستان و بلوچستان مرتبط دانیم. این اتفاق در تهران هم رخ می‌دهد و پس از دپوی آن در مناطق کویری به خارج از کشور قاچاق می‌شود و ما هنوز راه‌کار مناسبی از سوی مسئولین برای مهار این معضل مشاهده نمی‌کنیم.

وی اجرای صحیح سهمیه‌بندی و اتخاذ سیاست قیمتی اصولی را در ایجاد توازن مصرف سوخت مؤثر دانست و گفت: با افزایش قیمت سوخت قاچاق به آن‌طرف مرزها مقرون‌به‌صرفه نخواهد بود و رشد آن متوقف می‌شود. از طرفی وقتی خودروساز با افت فروش محصولات پرمصرف خود به خاطر سایت درست قیمت‌گذاری روی بنزین مواجه می‌شود مجبور می‌شود خودروهای کم‌مصرف‌تری در اختیار مشتری قرار دهد.

قره خانی در بررسی معایب افزایش غیراصولی بهای بنزین افزود: اگر ما با یک افزایش قیمت افسارگسیخته روبه‌رو باشیم حتماً روی دیگر کالاهای اساسی اثرگذار بوده و تورم‌زا خواهد بود. بنابراین دولت یا باید درآمد دهک‌های متوسط و یا متوسط به پایین جامعه را به اشکال مختلف ارتقاء دهد یا اینکه با مابه‌التفاوتی که در ازای اصلاح قیمت بنزین نصیب دولت می‌شود به 6 دهک پایین کشور اختصاص یابد.

وی در همین ارتباط به دیگر راه‌کارهای جلوگیری از فشار به اقشار آسیب‌پذیر در صورت رشد بهای سوخت اشاره کرد و گفت: دولت باید در طرح سهمیه‌بندی طوری رفتار کنند تا سهمیه بنزین دهک‌های پایین جامعه به حدی باشد که آن‌ها کمتر از بنزین گران‌تر و خارج از سهمیه استفاده کنند و هزینه‌های مازاد عرضه سوخت توسط دولت را افراد پردرآمد و چند خودرویی‌ها پرداخت کنند.

سخنگوی گروه انرژی مجلس تصریح کرد: در حال حاضر گروه انرژی- مرکز پژوهش‌های مجلس – بازرسی و دیگر نهادها مشغول ارائه راهکاری مدون برای تعیین بهای بنزین هستند. احتمالاً طرح مذکور را یا به صحن علنی ارجاع خواهیم داد و یا نرخ‌گذاری را به عهده سران 3قوه خواهیم گذاشت.

وی هرگونه گمانه‌زنی در قیمت‌گذاری جدید بنزین را رد کرد و افزود: تاکنون به هیچ عددی نرسیده‌ایم و مادامی‌که تمام جوانب ازجمله میزان آسیب به مردم و بازار عرضه و تقاضا موردبررسی و مطالعه دقیق قرار نگیرد، هیچ اتفاق رخ نخواهد داد و چنانچه فردی هم قیمتی را گمانه‌زنی کرد بنده کاملاً صحت آن را رد می‌کنم.

از سخنگوی گروه انرژی مجلس در خصوص آخرین وضعیت خودکفایی تولید بنزین با راه‌اندازی ستاره خلیج‌فارس سؤال کردیم که وی پاسخ داد: در ستاره خلیج‌فارس با رقمی بالغ‌بر 35 میلیون لیتر تولید سوخت روبه‌رو هستیم. اما در مقابل ما افزایش مصرف و قاچاق را هم شاهد هستیم. یعنی اگر اوضاع به همین منوال پیش رود ما چیزی به‌عنوان خودکفایی نخواهیم داشت.