از روی همگرایی یا از سر ناچاری

این اقدام نمایندگان مجلس در حالی صورت گرفت که دو وزارتخانه از میان چهار وزارتخانه مورد بررسی، بیش از دو ماه بود که در بلاتکلیفی بوده و با سرپرست اداره می‌شدند. این در حالی است که کشور در شرایط جنگ تمام عیار اقتصادی است و بلاتکلیفی بیشتر این وزارتخانه‌ها قطعا نتیجه مثبتی نداشت. بر همین اساس به اعتقاد برخی کارشناسان در شرایطی که رئیس‌جمهور با تعلل فراوان گزینه‌های مورد نظر را معرفی کرد نمایندگان صلاح ندانستند که این بلاتکلیفی بیش از این ادامه یابد و ریشه رای مثبت نمایندگان به برخی وزرا، همین بود.

با این‌حال این مساله باعث نشد که رای اعتماد نمایندگان به برخی گزینه‌ها از نقد مخالفان در امان بماند و دیروز واکنش‌های متعددی از سوی فعالان سیاسی و رسانه‌ای و همچنین در فضای مجازی درخصوص جلسه روز شنبه مجلس منتشر شد. بخش عمده‌ای از این انتقادات متوجه رای اعتماد نمایندگان به محمد شریعتمداری بود، فردی که تا قبل از معرفی شدن به عنوان وزیر پیشنهادی کار، وزیر صنعت بود و علاوه بر وجود انتقاداتی نسبت به عملکردش در این وزارتخانه تا مرز استیضاح هم پیش رفته بود.

در چنین شرایطی شریعتمداری با 196 رای موافق راهی وزارت کار شد و همین مساله تعجب برخی فعالان سیاسی و رسانه‌ای را برانگیخت. نکته جالب این‌که طرح استیضاح شریعتمداری در اوایل شهریور با بیش از 70 امضا تقدیم هیات رئیسه مجلس شده بود اما در جلسه روز شنبه 63 نماینده به او رای منفی دادند. همچنین بعضی از نمایندگانی که پیش از این مخالف عملکرد شریعتمداری بودند در روز شنبه به‌عنوان حامی او صحبت کردند.

همزمان شدن این مسائل با انتشار نامه قدردانی 167 نفر از نمایندگان از عملکرد عباس آخوندی، وزیرپیشین راه که او هم در هفته‌های آخر فعالیتش در آستانه استیضاح قرار داشت ابهام دیگری بر عملکرد نمایندگان افزود.

از دیگر مسائلی که از جلسه روز شنبه مورد توجه قرار گرفت، آرای ممتنعی است که از سوی نمایندگان در موارد مختلف از جمله رای اعتماد به وزرا داده شد.

جام‌جم در گفت‌وگو با کارشناسان سیاسی به بررسی عملکرد مجلس در دادن رای اعتماد به چهار وزیر پیشنهادی پرداخته است.

چرخش‌های عجیب برخی نمایندگان

علیرضا سلیمی / نماینده محلات

آرای نمایندگان به وزرای پیشنهادی نشان داد فراکسیون‌ها نقش چندانی در جهت‌دهی به آرای نمایندگان ندارند، چرا که یکی از فراکسیون‌ها به صورت روشن با یک وزیر مخالفت کرده بود اما در روز رای‌گیری آن وزیر پیشنهادی موفق به کسب آرای آن فراکسیون شد. همچنین برخی از فراکسیون‌ها قادر به تصمیم‌گیری در مورد افراد معرفی شده نبودند.

در ضمن در این جلسه شاهد چرخش‌های عجیبی در آرای نمایندگان بودیم به این معنا که نماینده‌ای چند روز قبل نسبت به یکی از وزرای پیشنهادی گلایه‌هایی داشت اما در روز رای‌گیری از همان وزیر دفاع کرد. متاسفانه چنین عملکردی بدعتی عجیب در این دوره از مجلس است که نمی‌دانیم علت چنین چرخش‌های لحظه‌ای چیست.

همچنین رفتار برخی از اعضای هیات رئیسه جانبدارانه بود، چرا که اجازه صحبت به نمایندگان را نمی‌دادند و به‌عنوان مثال یکی از این اعضا برای بیان سخن سیاسی خاص نام خود را در تذکرات گذاشته بود.

البته آقای لاریجانی عملکرد مناسبی داشت و در ضمن سخنان برخلاف مسائل اخلاقی در جلسه مطرح نشد.

عملکرد مجلس را با شرایط کشور بسنجیم

مهدی رحمانیان/ مدیر مسؤول روزنامه شرق

عملکرد مجلس با در نظر گرفتن شرایط ویژه کشور قابل توجیه است، چه بسا اگر شرایط متفاوتی وجود داشت انتظار بود مجلس قدری سختگیرانه‌تر رفتار می‌کرد و به بررسی نقاط ضعف وزرای پیشنهادی می‌پرداخت. در شرایط مناسب، مجلس می‌توانست انتظاراتش را از دولت مطرح کرده و به این ترتیب فرد دیگری از سوی دولت معرفی می‌شد.

در عین حال تصور می‌کنم مجلس در این شرایط حساس که کشور تحت برخی فشارها قرار دارد چاره‌ای جز رای اعتماد به وزرا نداشت. چرا که باید در داخل کشور نشانه‌ای مبنی بر همگرایی و عدم اختلاف مبنایی میان دولت، مجلس و دستگاه‌های دیگر وجود داشته باشد. به همین جهت مجلس می‌بایست برای گذر از این شرایط به دولت کمک می‌کرد. در عین حال برخی نمایندگان نسبت به وزرا ایراداتی داشتند اما در شرایط کنونی ترجیح دادند تیم اقتصادی دولت تکمیل شود تا دیگر خلآیی در این ارتباط وجود نداشته باشد و بتوانیم از این گردنه سخت عبور کنیم. به همین دلیل نسبت به برخی نقاط ضعف وزرای پیشنهادی اغماض کردند. رای اعتماد از روی ناچاری

حمیدرضا ترقی/ عضو حزب موتلفه

آن چیزی که باید بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت توانمندی وزیران در ورود به جنگ اقتصادی بود، اما ملاک‌ها و معیارهایی که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد کمتر توجه شد.

در مجموع اولا مجلس تلاش کرد در حل مشکلات ناشی از فقدان چهار وزیر به دولت کمک کند؛ دوم این‌که همگرایی بین مجلس و دولت عامل رای اعتماد به وزرای پیشنهادی بود و نکته سوم این‌که تعدادی از نمایندگان از این‌که دولت به دنبال عناصر قوی‌تری برای مشکلات اقتصادی باشد ناامید بودند و به‌خاطر این‌که دولت بهانه‌ای برای ادامه مشکلات نداشته باشد رای مثبت دادند. بنابراین مجلس هم به لحاظ همکاری با دولت و هم از سر ناچاری به چهار وزیر رای داد.

البته باید به این نکته توجه داشت که همگرایی و همراهی مجلس و دولت اگر به لحاظ کارشناسی باشد، می‌تواند به تغییرات مثبت اوضاع منجر شود اما همگرایی سیاسی، موجب تداوم ضعف دولت می‌شود و آسیب آن به مردم می‌رسد و مشکلات کشور همچنان متراکم باقی می‌ماند.

مجلس، انگیزه‌ای برای بررسی جدی نداشت

عبدا... ناصری/ فعال سیاسی

به اعتقاد من اتفاق خاصی در جریان رای اعتماد به وزرای پیشنهادی نیفتاد و من از قبل پیش‌بینی می‌کردم هر چهار وزیر رای بیاورند. اما در ماجرای رای اعتماد، نقطه قابل تامل این بود که جلسه نسبت به جلسات قبلی شور و هیجانی نداشت و برخورد سردی در مجلس و همچنین در جامعه صورت گرفت. در گذشته شاهد بودیم که هرگاه گزینه‌ای برای وزارت به مجلس معرفی می‌شد حداقل در جامعه رسانه‌ای و میان نخبگان، بحث‌های زیادی صورت می‌گرفت اما این بار در سطح جامعه، نخبگان و احزاب و حتی در مجلس بین فراکسیون‌ها برخوردها سرد و دور از انتظار بود. تلقی من این است که دیگر افراد و نامزدها برای جامعه، نخبگان و نمایندگان مهم نیستند و شاید به این جمع‌بندی رسیده اند که افراد تعیین‌کننده نیستند، بلکه رویکردها و اصلاح سیستم‌هاست که می‌تواند منجر به عملکرد مطلوب شود.

در مجموع می‌توان گفت در شرایط فعلی برخورد مجلس متاثر از جو عمومی بود. اگر مجلس می‌خواست بررسی جدی‌تری داشته باشد می‌شد حرف‌های جدی‌تر و دقیق‌تری زد، اما مجلس، متاثر از جو عمومی خیلی انگیزه جدی برای بررسی نداشت و به اعتقاد من اگر به جای این چهار نفر، چهار نفر دیگر هم معرفی شده بودند رای می‌آوردند.

مجلس درباره برخی وزرا انعطاف زیادی به خرج داد

سیدکمال سجادی/ دبیرکل جامعه اسلامی کارمندان

رای مجلس، در واقع کمک بزرگی به دولت بود تا کادر دولت تکمیل شود و بتواند برنامه‌های خود را پیگیری کند. مجلس انعطاف زیادی به خرج داد و حتی به وزیرانی که سابقا هم وزیر بودند و بحث‌ها و انتقادات زیادی نسبت به عملکرد آنها وارد بود رای دادند. این نشان می‌دهد که مجلس می‌خواهد همراهی و کمک کند تا هیات دولت کامل باشد و بتواند با هماهنگی بیشتر خواسته‌های رهبری و مردم را که بیشترین آن به مسائل اقتصادی مربوط است، جامه عمل بپوشد.

بنابراین با وجود انتقادات برخی نمایندگان از وزرا، در حالی که مجلس می‌توانست رای اعتماد ندهد این کار را نکرد. البته این نافی نظارت مجلس نیست و نمایندگان باید در ادامه راه، به صورت جدی بر عملکرد وزیران نظارت کنند.

رای اعتماد فله‌ای

محمدصادق کوشکی/ استاد دانشگاه

عملکرد مجلس در رای اعتماد به وزرا قابل درک نبود، به ویژه در مورد رای اعتماد به آقای شریعتمداری، چرا که وی نیز همانند آقای آخوندی که پس از استعفا، گلایه‌هایی را از دولت مطرح می‌کند رفتار کرد.

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که نتیجه این مدل رای دادن همین می‌شود و شاهد رای بالای آقای شریعتمداری بودیم.

اگر وی توانایی کار در وزارت صنعت را نداشت، چگونه می‌خواهد متولی وزارت کار شود؟ آیا چنین عملکردی از سوی مجلس نشاندهنده این است که مجلس می‌خواهد تسلیم محض شدن خود را در برابر دولت به نمایش بگذارد؟

با هیچ شاخصه‌ای رفتار عجیب مجلس در رای اعتماد بالا به شریعتمداری قابل قبول نیست و به نظر می‌رسد به گونه‌ای مجلس به سخره گرفته شده است؛ چرا که نتیجه چنین رای اعتمادهای فله‌ای، موجب روی کار آمدن افرادی مانند آخوندی می‌شود.

مجلس، تقصیرها را از گردن خود ساقط کرد

محمد هاشمی/ فعال سیاسی

با توجه به شرایط فعلی کشور می‌بایست در جهت تثبیت، تکلیف وزارتخانه‌های بدون وزیر مشخص می‌شد و بر این مبنا رفتار مجلس مناسب بود و به این ترتیب دیگر مشکلات مربوط به وزارتخانه‌ها و مطرح کردن اشکالاتی از جمله وزارتخانه بدون وزیر از گردن مجلس ساقط شد.

در ضمن در فضای رای اعتماد روز شنبه شاهد فضای اتهام زنی و توهین و تخریب مانند گذشته نبودیم و فضای معقولی وجود داشت.

مریم شریف‌زاده

سیاسی