به گزارش جام جم آنلاین ، سلسله مراتبی باعث شد تا رژیم پهلوی در نهایت به این نتیجه برسد که تبعید این چهره مبارز و مذهبی لازم الاجراست.
امام خمینی (ره) پیش از اینکه در سیزدهم آبان ماه 1343 به کشور ترکیه تبعید شود سلسله مراتبی را پشت سر گذاشتند. جلسه با مراجع قم، پیگیری در رابطه با تصویب نامه ساختگی انجمن های ایالتی و ولایتی ، تحریم رفراندوم شاه و سخنرانی کوبنده در مسجد اعظم قم در نهایت منجر به تبعید شد. تبعید حضرت امام (ره) یک نقطه عطف به شمار می رود سرآغازگر جریان های دیگر در راه انقلاب شد.
تبعید چهره های مبارز و سیاسی در رابطه با دیگر رهبران جهان وجود داشته است.
اصولا تبعید چه تبعاتی به همراه دارد و اصلا می توان برای تبعید چهره های مبارز جنبه مثبت درنظر گرفت؟ پاسخ تاریخ به این سوال همواره مثبت بوده است چرا که در بسیاری از اوقات تبعید منجر به شکل گرفتن جریاناتی علیه همان نظام زورگو شده است.
در رابطه با مساله تبعید امام خمینی (ره) نیز چنین جریان هایی وجود داشت. امام در جریان تبعید بسیاری از دیدگاه های خود باز هم مطرح کردند و این موضوع (تبعید) دلیلی برای متوقف کردن فعالیت های ایشان نشد.
تبعید نشانه چیست؟
در رابطه با موضوع تبعید (Exile ) نظریات مختلفی وجود دارد. در رابطه با تبعید چهره های سیاسی ، مبارز و تعیین کننده نظریات جامع تر و مفصل تر است. تبعید یک چهره نشانه ضعف همان دولت در رابطه با پاسخگویی منفی به انتقادات است. البته این فقط یک بخش ماجراست. دولت ها وقتی در کنترل یک فرد که منافع جمعی و یا انفرادی را به مخاطره می اندازد منطق جدیدی نداشته باشند به تبعید فکر می کنند.
تبعید نشانه ای از ترس و سست شدن پایه های حکومتی نیز به شمار می آید. این موضوع دربرگیرنده بی کفایتی حاکمان در پاسخگویی به ابهامات نیز هست. ترس از تحت تاثیر قرار گرفتن مجموعه ای از مردم توسط یک فرد نیز دلیل محکم دیگری برای تبعید است.
این واژه خود در برگیرنده جریان هایی است که بعدا به وجود می آید. این جریان ها اصولا به ضرر حاکمان یک جامعه است. در طول تاریخ بارها تبعید چهره های مبارز و انقلابی نتیجه معکوس برای همان دولت داشته است. در برخی دیگر از شواهد تاریخی به خوبی می بینیم و مشاهده می کنیم که صدا در تبعید رساتر و بلندتر می شود.
تبعید از آن جهت موضوع حساسی است که بسیاری از مردم جامعه ناگهان به این فکر می کنند که چه اتفاقی افتاد؟ چرا فرد تبعید شد؟ آیا منصفانه بود؟ سوال های بی شماری که پس از آن نیز به وجود می آید اثرات یک تبعید را نشان می دهد. خواه این موضوع به نتایج منفی ختم شود و خواه مثبت.
تبعید چه اثراتی دارد؟
در رابطه با مساله تبعید کلیه موارد مربوط به مجرمان و اینکه اصولا چه جرم هایی منجر به تبعید آنها می شود را کنار می گذاریم. در اینجا همه چیز منحصرا به تبعید چهره های مبارز، آزادی خواه و مردمی است. در رابطه با این افراد تبعید اثرات متفاوتی دارد.
تبعید می تواند منجر به این شود که حساسیت روی فرد بیشتر به وجود بیاید و این اندیشه به وجود بیاید حتما حرف راستینی داشته که سران حکومتی به دلیل مساله ترس وی را از محوطه جغرافیایی جامعه تحت حکومت خود دور کرده اند.
تبعید بخشی از واقعیت وجودی مبارز و آزادی خواه فرد را بر عموم مردم نشان می دهد. حالا این نتیجه گیری به وجود می آید که فرد چه تفکراتی داشته و این تفکرات چه نتایجی برای حکومت به بار می آورد که این چنین باعث تبعید او شده است.
تبعید سیاسی یک فرد حقانیت او را بیشتر ثابت می کند و باعث تبلیغ نگرش های سیاسی و اجتماعی او می شود.
امام و مساله تبعید
مساله تبعید امام خمینی (ره) به ترکیه به تنهایی خود روشن کننده بسیاری از موضوعات و مفاهیم است. تبعید امام با آزادی خواهی و مبارزه گره خورد ، تلاش های او را دو چندان کرد و در نهایت به انقلاب 57 رقم خورد. البته در راه وقوع انقلاب اسلامی ایران معیارها و فاکتورهای متعددی رقم خوردند اما به هر حال تبعید سال 1343 یکی از منشاهای این جریان بود.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد