تداوم بخشی غدیر خم با غدیر خونین کربلا/ اصلی‌ترین پیام عاشورا

جام جم آنلاین- لذا پیامبر اسلام به‌فرمان الهی در غدیر خم فرمود: «من کُنت مولاه فهذا علیه مولاه » و امام حسین (ع) در راستای همین مسیر و در تداوم همین استراتژی فرمود: «أیها الناس! نحن أهل البیت أولی بولایه هذا الأمر علیکم من هؤلاء المدعین ما لیس لهم و السائرین فیکم بالجور و العدوان»؛ ای مردم من فرزند دخت پیامبرم و ما به امامت و رهبری جهان اسلام از این مدعیان دروغین که در میان شما با دشمنی و ظلم و ستم رفتار می‌کنند، سزاوارتریم.

آیت‌الله جوادی آملی (دامت برکاته) دراین‌باره می‌فرماید: عصاره غدیر خونین کربلا این است که «من کنت مولاه فهذا حسین مولاه » چرا حسین بن علی (ع) همتای علی بن ابیطالب (ع)، جانشین راستین رسول گرامی است؟ زیرا او انسان کامل معصوم و منصوب و منصوص از طرف خدای سبحان است و پیام‌ها را از پیامبر دریافت کرده و درست دریافت کرده و درست ضبط کرده و درست بیان کرده است.

اگر پیامبر در این سه بخش، معصومانه وحی را دریافت می‌کرد، یعنی معصومانه دریافت، معصومانه ضبط، معصومانه املاء و انشاء و ابلاغ می‌کرد. وجود مبارک انسان کامل مثل حسین بن علی (ع) از راه پیامبر و به‌وسیله پیامبر همه معارف الهی و حکم حق را معصومانه دریافت، معصومانه ضبط، معصومانه ابلاغ می‌کرد؛ لذا جریان «من کنت مولاه فهذا حسین مولاه » درباره آن حضرت صادق است و تفاوت اصلی کربلا و غدیر خم این است که آن برکه را آب پر می‌کرد و این گودال قتلگاه را خون.

شناسایی حیات و مرگ واقعی

از بارزترین پیام‌های نهضت عاشورا، شناسایی مفهوم دو مقوله حیات و مرگ است که تصور و شناخت صحیح از این دو مفهوم، نتایج عملی را در پی خواهد داشت. حیات وزندگی، مطلوب مطلق در عرصه هستی است و هیچ مطلوبی به درجه زندگی نمی‌رسد.

امام حسین (علیه‌السلام) در روز عاشورا برای یاران سلحشور خود، مرگ را این‌گونه تعریف کرد: «صبراً بنی الْکرَامِ فَما الْاالموت إِلَّا قَنْطَرَهٌ یعبرُ بِکُم عنِ الْبؤْسِ والضَّراءه إِلَی الْجِنَانِ الْواسعهِ والنَّعیمِ الدائمه»، ای بزرگ‌زادگان صبر کنید که مرگ پلی بیش نیست که شمارا از فشارها و ناراحتی‌ها عبور داده، به بهشت‌های پهناور و نعمت‌های ابدی می‌رساند.

امام (ع) در این بیان نه‌تنها مرگ را پایان خطّ زندگی نمی‌داند، بلکه آن را سرپل و آغاز حرکت جدید معروفی می‌کند که مرگ سرپل است و همه مزایا پس از پل است. عبور از این دریا بدون پل امکان ندارد و همه کمالات به‌ویژه کمال حیات در آن‌سوی پل است.

بیشتر سخن امام (ع) در این فرمایش برای کسانی بود که به دنیا و مظاهر زودگذر دنیا دل‌بسته بودند و از کرامت و حیات جاودانه آدمی غافل شده بودند. امام (ع) در طول مسیر نهضت، ماهیت حیات و مرگ و هدف‌دار بودن زندگی را بارها بیان فرمودند که برخی از آن‌ها را نقل می‌کنیم: «موت فی عزٍّ خَیرٌ منْ حیاهٍ فی ذُل »؛ مرگ همراه باعزّت بهتر از حیات و زندگی توأم با ذلّت است.

مرگ از منظر یاران عاشورایی

وقتی امام حسین (ع) از حضرت قاسم بن الحسن (ع) پرسید که مرگ در نزد تو چگونه است؟ عرض کرد: «أحلی منَ العسل »؛ مرگ نزد من شیرین تر از عسل است. «لا أرهب الموته إذ الموت رقی »؛ از مرگ باکی ندارم؛ زیرا مرگ‌مایه رشد و تکامل است.

شایان‌ذکر است که سخنان سالار شهیدان ویاران باوفایش برگرفته از آیات قرآن است، آنجا که می‌فرماید: «ولا تَحسبنَّ الذین قُتلوا فی سبیلِ اللهِ أمواتاً بل أحیاه عنده ربهم یرزقون »، «و لا تَقولوا لمن یقتَلُ فی سبیلِ اللهِ أموات بل أحیاه و لکن لا تَشعرون»،: بنابراین، منظور از زندگی، همان «حیات معقول » است، حیاتی که مستند به دلیل و برهان باشد، حیاتی که از آنِ خدا و برای خدا در جریان قرار می‌گیرد که در این صورت، زندگی طبیعی و مادی یک وسیله مناسب برای وصول به آن «حیات معقول» است که شخص آگاه و بینا درراه به دست آوردن آن، حاضر است صدها بار دست از آن زندگی طبیعی محض بردارد؛ و این احساس باعظمت در شب عاشورا در یاران فداکار امام حسین (ع) کاملاً مشهود است و همگان آن را نقل کرده‌اند.

حجت‌الاسلام سید جلال صالحی