شبکه نوستالژی‌ های دوست‌ داشتنی

شبکه‌ای سه‌زبانه که در کانال‌های فارسی، عربی و انگلیسی برنامه پخش می‌کند و در راستای توسعه کمی خود در سالی که گذشت آی‌فیلم2 را هم برای مخاطبان فارسی‌زبان افغانستان و تاجیکستان راه انداخت و گستره رسانه‌ای خود را با کشورهای هم‌مرز با ایران گسترش داد.

اکنون می‌توان گفت شبکه‌ آی‌فیلم پس از هشت سال فعالیت، دارای وجاهت رسانه‌ای در داخل و خارج از مرزهای ایران شده و به نقطه کانونی خود از حیث تاثیرگذاری و مرجع رسانه‌ای نزدیک شده است.

شبکه آی فیلم در بخش فارسی خود مخاطب را با خاطراتشان پیوند زده و فرصتی فراهم کرده تا آنها به مرور بصری خاطرات تلویزیونی خود بپردازند.

نحوه گزینش و انتخاب سریالها برای بازپخش با رضایت مخاطب همراه بوده و تکرار آنها به تکراری بودن تلقی نشده اگرچه ممکن است نسبت به بازپخش برخی مجموعه های نمایشی، نقدهایی هم صورت گرفته باشد اما برآیند نظر مخاطبان از رضایت کلی آنها نسبت به سریال های بازپخشی خبر میدهد.

از سوی دیگر برنامه های آی فیلم فارسی را میتوان به دو بخش عمده تقسیم کرد. بخش تامینی که شامل بازپخش سریال های تلویزیونی است و بخش تولیدی که به تولید برنامه های مستقل و متنوع این شبکه در ارتباط با ماهیت و ماموریت این شبکه برمیگردد.

بویژه در چند سال اخیر شاهد تولید انواع برنامه های ترکیبی- تحلیلی در این شبکه هستیم که در کنار مجموعه های نمایشی این شبکه را به یک شبکه تخصصی نمایش و تفسیر سریالهای تلویزیونی بدل کرده است.

برنامه هایی مثل «آی فیلمی ها»، «کافه فیلم»، «سینما آی فیلم»، «خارج از کادر»، «گرامافیلم»، «شما و آی فیلم»، «پشت صحنه»، «صد ثانیه»، «جلوه های سینمایی»، «نگاه آی فیلم»، «نما به نما» و.... که به وسیله آنها، آی فیلم توانسته در بخش تولید برنامه های گزارشی-تحلیلی گامهای موثری بردارد.

وحدت در عین کثرت

تنوع این برنامه ها در نسبتی که آنها با ماموریت این شبکه دارند یک وضعیت وحدت در عین کثرت ایجاد کرده و این امکان را برای مخاطب فراهم می کند تا در کنار تماشای آثار نمایشی با رجوع به برنامه های تخصصی آی فیلم به درک بهتر از آنها دست یابد و اساسا در جریان فعالیتهای سینمایی و نمایشی قرار بگیرد.

به عنوان مثال در برنامه «گرامافیلم» که سری اول آن روی آنتن این شبکه رفته، مخاطب میتواند اطلاعات جذابی درباره موسیقی های تیتراژ سریالهایی به دست آورد که با آنها خاطره داشته یا مثلا در برنامه «شما و آی فیلم» مخاطب میتواند نظرات و پیشنهادات خود را با این شبکه مطرح کرده و از تماشاگری صرف به مخاطبی کنشگر بدل شود.

«آی فیلمی ها» برنامه ای است که به گفتوگو با بازیگران و هنرمندان سینما و تلویزیون کشورمان مینشیند و هنرمندان به ذکر خاطرات خود از ایفای نقش در فیلمها و سریالهای مختلف میپردازند.

«مسابقه نما به نما» نیز هر روز به صورت زنده روی آنتن شبکه میرود و در این برنامه، بینندگان به سوالات مجری برنامه پاسخ میدهند.

«کافه فیلم» به پخش فیلمهای شاخص سینمای کشور میپردازد و بعد از نمایش هر فیلم، آن را با حضور کارگردان یا عوامل فیلم مورد نقد و بررسی قرار میدهد.

همچنین «سینما آی فیلم» به سینمای ایران و رویدادهای سینمایی کشور میپردازد و فیلم های در حال اکران در سینما و موضوعاتی مثل میزان فروش هفتگی و روزانه فیلمها را بررسی میکند.

«خارج از کادر» از دیگر برنامه های در حال تولید و پخش است که هنرمندان ایرانی اعم از بازیگر، خواننده، بدلکار و... با حضور در آن برای بینندگان آیفیلم از زندگی شخصی و هنری خود می گویند.

در برنامه «پشت صحنه»، دوربین شبکه آی فیلم به پروژه های مختلف سینمایی، تلویزیونی و تئاترهای صحنه ای سرمیزند و ضمن ارائه اطلاعات مربوط به فیلم و سریالهای در حال تولید، با عوامل این پروژه ها به گفتگو می پردازد.

«شما و آی فیلم» نیز برنامهای برای ارتباط مستقیم با مخاطبان شبکه آیفیلم است. در این برنامه نظرات مخاطبان را میشنویم، عکسها و ویدئوهای ارسالی آنها را میبینیم و اطلاعاتی راجع به برنامه های در حال پخش از شبکه آی فیلم ارائه میشود.

تنوع ژانری در بازپخش

شبکه آی فیلم تلاش کرده تا در بازپخش سریالها نیز به تنوع محتوا توجه کند و از این طریق سلیقه های مختلف مخاطب را در سریال بینی لحاظ نماید.

در کنداکتور سریالهای آی فیلم هم میتوان مجموعه های طنز و کمدی دید هم سریالهای تاریخی، هم سریالهای خانوادگی و هم مجموعه های اجتماعی. در واقع تعدد و تنوع سریال ها در کنار یکدیگر قرار گرفته تا هم طیف بیشتری از مخاطبان بتوانند با شبکه همراه شوند و هم سلیقه های مختلف بتوانند سریال مورد علاقه خود را از طریق این شبکه دنبال کنند. پویا بودن سایت شبکه آی فیلم هم به ارتباط بین مخاطب و شبکه کمک کرده و مخاطبان این شبکه در عین حال میتوانند کاربران سایت و فضاهای مجازی این شبکه هم باشند و میتوانند به شکل سازمانیافته و برنامه ریزی شده، علایق خود را دنبال کنند.

کانال انگلیسی آی فیلم که با شعار «یک تجربه جدید خانوادگی» فعالیت خود را آغاز کرد با دوبله حرفه ای فیلم ها و سریال های فاخر ایرانی به زبان انگلیسی، تلاش کرد گامی در ایجاد ارتباط فرهنگی مستمر بردارد. کانال انگلیسی آیفیلم هرروز در چهار نوبت به پخش سریال های ایرانی دوبله شده می پردازد و در فاصله میان سریالها، برنامه های تولید شده در شبکه را نیز روی آنتن میبرد.

آی فیلم انگلیسی روزانه شش سریال ایرانی را به نمایش میگذارد که از این بین دو سریال برای اولین بار در جدول پخش قرار میگیرد. همچنین این کانال، شنبه شبها یک فیلم سینمایی ایرانی برای مخاطبانش در نظر گرفته است که با زیرنویس انگلیسی به نمایش گذاشته میشود.

کانال عربی آی فیلم نیز که به عنوان نخستین شبکه تخصصی فیلم و سریال رسانه ملی تاسیس شد با پخش برنامه های نمایشی سعی کرد طیف وسیعی از مخاطبان عرب زبان را جذب کند. به عنوان مثال پخش سریالهایی مثل «کیمیا» با دوبله عربی، آی فیلم را در فهرست صدرنشینان شبکه های مشابهش قرار داد و به این وسیله توانسته به هدف شبکه که ایجاد ارتباط فرهنگی و معرفی فرهنگ، هنر و تمدن ایرانی به مخاطبانش است، برسد.

میلیونها نفر در طیف مخاطبان هدف کانال عربی قرار دارند و وجود اشتراکات فرهنگی و اعتقادی، فرصت مناسبی برای رسیدن به هدف این شبکه با عنوان «شبکه نمایش برای خانواده» بوده است. کانال عربی نیز همه روزه در چهار نوبت سریالها و فیلمهای ایرانی متناسب برای پخش از این کانال را با دوبله عربی به نمایش میگذارد. بیشتر دوبله ها در سوریه و مصر و با صدای هنرپیشگان معروف این کشورها انجام میشود. فیلم سینمایی ایرانی جمعه شبهای آی فیلم عربی نیز با زیرنویس عربی روی آنتن میرود.

فعالیت کانالهای عربی و انگلیسی در کنار شبکه تازه تر آی فیلم 2 در کنار ایجاد و تامین سرگرمی برای مخاطبان برونمرزی خود به مثابه یک دیپلماسی موثر فرهنگی - رسانه ای عمل کرده و توانسته در این زمینه، تاثیرات قابل ملاحظه ای داشته باشد.

کارنامه قابل قبول پس از 8 سال

اکنون هشت سال از فعالیت شبکه آیفیلم میگذرد و بازخوانی عملکرد آن، کارنامه قابل قبولی را برای این شبکه رقم میزند. ارزیابی این عملکرد نشان میدهد رسانه ملی میتواند با ظرفیت و ظرافت بالای آثار نمایشی به مرجعی قدرتمند در فرهنگسازی و صدور آن بدل شود.

شبکه آی فیلم با حرکت موازی در دو ساحت داخلی و خارجی موفق شده اعتماد مخاطبانش را جلب کند و این سرمایه کمی نیست. قطعا حمایت و صیانت از این سرمایه هم می تواند کارایی این شبکه را افزون کند و هم بر اعتبار رسانه ملی در عرصه منطقه ای و بین المللی بیفزاید. آی فیلم را باید به عنوان شبکه ای که خود کارکرد شبکه سازی در حوزه فرهنگ دارد، جدیتر گرفت.

سید رضا صائمی - رسانه