گزارش میدانی جام‌جم از وضعیت داروخانه 13 آبان در روزهایی که کمبود دارو، بیماران را با بحران مواجه کرده است

نبض تند کریمخان، نبش خردمند

در که باز می‌شود، گیشه شماره 6 چند نام را پشت‌سر هم می‌خواند، زن و شوهری حدودا 30ساله، پیرمردی عصا به دست که کلافه است و جوانی بی‌حال جلوی گیشه حاضر می‌شوند، هر کدام دفترچه‌ای با برگه‌های چرک‌مرده در دست را تحویل می‌دهند، چشمشان به دهان نسخه‌پیچ خشک می‌شود، پیرمرد شروع می‌کند به گلایه کردن از داروخانه‌های دیگر، حرفش تمام نشده، دست و دفترچه‌ای را روبه‌روی صورت خودش می‌بیند، «نداریم».
کد خبر: ۱۱۶۳۷۷۷

آفتاب درست وسط آسمان خیابان کریمخان است. دم در داروخانه معروف شهر، نسخه به دستها، این پا و آن پا میکنند. داروخانههای شهر را یکییکی پرس و جو کردهاند، گذر آخرشان افتاده به داروخانه 13 آبان. جوان بیحال، ناامید از پلههای داروخانه پایین میآید، یک پله مانده به آخر مینشیند، تماس میگیرد و توضیح میدهد داروی مورد نظر را ندارند. کاغذی به اندازه کف دست را از مسؤول گیشه گرفته است، نام و آدرس چند داروخانه و مرکز 190 وزارت بهداشت و درمان در آن نوشته شده، مسؤولان داروخانه گفتهاند به این آدرسها برود، شاید گیرش بیاید. زوج جوانی اما دارویی را که به دنبالش بودهاند دریافت کردهاند، هفته قبل هم آمده بودند برای داروی نارسایی ریه دختر دو سالهشان، اما این هفته گیرشان آمد. کمبود دارو دامن همه داروخانههای شهر را گرفته، به قدمت و دولتی و خصوصی بودن داروخانه هم توجهی ندارد، هر داروخانهای که میروید، قفسههای خالی از دارو زار میزند، گمرک، انبار شرکتهای توزیع، انبارهایی که نباید کسی بداند کجاست، از جمله مکانهایی است که دارو گیر افتاده و دستش از قفسههای داروخانهها کوتاه مانده است.

مسؤولان تهیه و تامین داروی کشور اما روایتهای دیگری از اوضاع دارو در داخل کشور دارند، هر روز دلیلی تازهای رو میکنند و برای کمبود دارو بهانهای میآورند، حتی در برخی مصاحبهها هم ادعا میکنند با کمبود دارو مواجه نیستند. همین چند روز پیش، سخنگوی وزارت بهداشت و درمان گفت: 96 درصد داروها در داخل کشور تولید میشوند یا در خبری دیگر که از مدیرعامل شرکت داروسازی سُها منتشر شد خبر از توقف صادرات دارو به کشورهای همسایه دادند؛ در واقع با اعلام این خبرها میخواستند از بحرانی نشدن کمبود دارو خبر دهند، خبری که مردم به این راحتی و با چیزی که در داروخانهها و بیمارستانها جریان دارد، نمیتوانند قبول کنند.

ماجرای کمبود دارو به جایی رسیده که رد یا قبول کردن آن از سوی مسؤولان دردی را دوا نمیکند، هر چند تحقیقات میدانی خبرنگار جامجم حکایت از تلاشها برای تامین دارو ازسوی مسؤولا ن دارد، اما ظاهرا این تلاشها در راستایی قرار دارد که بیشتر بیماران بویژه شهرستانیها را با مشکلات بیشتری روبهرو کرده است.

نسخههای نصفه نیمه

مردی میانسال، دم در داروخانه رسیده و بطری آبش را از آبسردکن داخل پیادهرو پر میکند، روی کیف دستیاش، نام بیمارستان ساسان به چشم میآید، جانباز است و از مرزنشینان غرب کشور، ماهی یکبار برای معالجه و گرفتن داروهایش از کرمانشاه، بار سفر میبندد به سمت بلوار کشاورز تهران، مسؤولان داروخانه بیمارستان ساسان حوالهاش دادهاند به اینجا، اما از اینجا هم که آبی گرم نشده، شکایت برده به سازمان غذا و دارو. میگوید داروی مورد نیاز یک ماهش را به او ندادهاند، ظاهرا مجبور است دو هفته دیگر دوباره برای گرفتن دارو بیاید تهران. توضیح میدهد در سازمان غذا و دارو، دستنوشته و امضا گرفته که داروهایش را کامل بگیرد، نه به این راحتیها البته، با خواهش و تمنا وچون جانباز بوده، قبول کردهاند.

آشفتهبازار دارو، راه را برای مدیریتهای سلیقهای هموار کرده است، به شکلی که در برخی داروخانهها، دارو به میزانی که در نسخه نوشته شده است به بیمار تحویل داده نمیشود. بیماری معترض، چند برگه از دفترچه را که کنده شده در دست دارد، به هرکسی که میرسد اعتراض میکند. از حرفهایش با مامور مستقر در داروخانه متوجه میشوم داروهایی را که در یک نسخه نوشته شده بود به او ندادهاند، به همین خاطر رفته است و داروها را در چند نسخه نوشته است، اما ظاهرا باز هم از هر نسخه تعدادی را کم کردهاند، بیمار معترض میگوید: پزشک از من برای نوشتن هر نسخه به صورت جداگانه پول ویزیت گرفته است، داروخانه اگر داروی من را کامل میداد، لازم نبود من دنبال تهیه چند نسخه باشم، الان هم بعد از رفتن به چند داروخانه داروهای مورد نیاز را باز با کم و کسری به من میدهند. بیمار در حالی که از داروخانه دور میشود، هر چند قدم که برمیدارد، میایستد و دوباره از مشکلاتش برای رهگذران، راننده تاکسیها و دلالهای دارو که همان اطراف هستند حرف میزند.

ماموری که در داروخانه حضور دارد، میگوید: با شروع تحریمها و کمبود دارویی که داروخانهها را به بحران کشید، روزانه چند مورد نسخههای جلعی را از دست بیماران کشف میکنیم.

مدیریت مصرف دارو بهانه نیست

با هر باز و بسته شدن در داروخانه، جمعی بیرون میآیند و جمعی روی صندلیهای سبزرنگ جا خوش میکنند، هر 15 دقیقه چند نام به سوی هرگیشه خوانده میشود و نایلونهای دستهداری با بر چسب داروخانه 13 آبان به دست بیماران داده میشود، هر کدام هم به شکلی از نحوه و میزان دریافت داروهایشان راضی نیستند. یکی داروهای با دوز پایینتر گرفته، آن یکی داروی شرکت دیگری را به جای شرکت قبلی دریافت کرده، یکی همه به داروخانه دیگری حواله داده شده، به یکی از بیمارها هم گفته شده است که چون نحوه نگهداری از این داروها سخت است، به اندازه مصرف یک هفته را به او دادهاند. مسؤولان سازمان غذا و دارو در ارتباط با نحوه فروش و تحویل داروها اما نظراتی متفاوتی دارند، کیانوش جهانپور، سخنگوی این سازمان با انتقاد از نحوه مصرف دارو در کشور به ما میگوید: فرهنگ مصرف دارو در کشور خطرناک و نگرانکننده است. بسیاری از بیماران عادت کردهاند دارو را به شکل چند بسته در خانه داشته باشند که این امر بسیار غلط و باعث هدر رفتن دارو در داخل کشور است. جهانپور علت تحویل ندادن تعداد داروهای نوشته شده در نسخهها را به منظور مدیریت و کنترل مصرف دارو در موقعیت فعلی کشور میداند و ادامه میدهد، بعد از گذر از دورانی که در آن هستیم باید به بیماران آموزش دهیم دارو باید به اندازه مصرف هفتگی در اختیارشان باشد. همچنین یاد بگیرند بعد از بهبود باید داروهای باقیمانده را به داروخانهها تحویل دهند.

بیماران نگرانند. دست خودشان نیست، بیماری که مرگ و زندگیاش در گرو مصرف روزانه چند قرص است، به دنبال آن است تا چند بسته بیشتر داشته باشد تا در روزهای بیرحمی احتکارکنندگان و آزاد نشدن دارو از انبارهای گمرک، جانش در امان باشد.

داروخانهها مقصرند!

داروخانهها بهانه نمیآورند و از قرار معلوم به آنها گفته شده در توزیع دارو حواسشان باشد، پشت پرده چرخه توزیع دارو از انبارکردن و گروکشی بعضی از شرکتهای توزیع و تولیدکننده خبر دارد، اما جنگ روانی و شایعههای کمبود داروها هم کم بر چرخه دارو تاثیر نگذاشته است، ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تایید این رویکرد به ما میگوید: برخی داروخانهها، هنگام تحویل دارو به بیماران میگویند شاید دفعه بعد این دارو نباشد و ‏همین جمله نیز منجر به احساس کمبود دارو در مردم میشود.

این روزها بیماران بین داروخانهها و حتی شهرها به دنبال دارو هستند و هر روز گوش و چشمشان به دهان مسؤولان است تا شاید خبری امیدوارکننده برایشان داشته باشند، در این بین افرادی هم با بیخبری از سیاستهای کلی و سودجویی اقدام به انتشار و اخبار غلط در زمینه کمبود دارو میکنند، آن طور که از حال و روز چرخه تولید و توزیع دارو مشخص است، دارو هست اما کم هست، دلالان اطراف داروخانهها و بیمارستانها و احتکار کنندگان این را میدانند، اما سودشان در انبار کردن و خریدن دارو از بیماران و فروختن آن به بیماران دیگر با قیمتهای بیشتر و شایعه بر نبودن دارو ست.

بهنام اکبری

جامعه

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها