اختلالات روانی از علل سوء مصرف مواد مخدر است

دکتر لیلا جمشیدی در گفت وگو با جام جم آنلاین درباره پیشگیری از اعتیاد ، بیان داشت: کاهش عوامل خطر و افزایش عامل‌های محافظ تعریف پیشگیری از اعتیاد است، هدف اصلی از برنامه های پیشگیری در کشور کمک به افراد بویژه جوانان و نوجوانان جامعه است چراکه این گروه سنی بیشتر در معرض خطر اعتیاد قرار دارند و با استفاده از برنامه های پیشگیری، سعی برای پرهیز شروع مصرف مواد مخدر در این افراد است.

این متخصص پزشکی اجتماعی با اشاره به افرادی که به استفاده از مواد مخدر گرایش پیدا کردند، افزود: افرادی که شروع به مصرف مواد مخدر کردند، جهت اجتناب از رسیدن این افراد به مرحله وابستگی نرسیدن مواد به این افراد بسیار اهمیت دارد.

جمشیدی هدف کلی از برنامه های پیشگیری از اعتیاد را رشد سالم و ایمن کودکان و نوجوانان بیان کرد و گفت: به کمک این برنامه ها می توان استعداد و توانایی ها را در کودکان شکوفا کرد تا افراد سودمندتری برای جامعه باشند.

وی درباره کاهش عوامل محافظ در برابر سوء مصرف مواد مخدر، بیان داشت: بطور کلی سلامت روحی، روانی فاکتور بسیار مهمی است همچنین ارتباط با والدین دلسوز و تاثیرگذار، جامعه، مدرسه قانون مدار نیز اهمیت بالایی در محافظت کودکان در برابر خطر سوء مصرف مواد مخدر دارد.

کارشناس مسئول برنامه های پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر با اشاره به فرآیندهای خطر در زمینه اعتیاد ادامه داد: در خصوص فرآیندهای خطر فرآیند ژنتیک را می توان تاثیرگذار دانست همچنین ویژگی های شخصیتی افراد نیز موثرند؛ اختلال‌های روانی نیز یکی دیگر از علل سوء مصرف مواد مخدر است بخصوص افرادی که دچار افسردگی هستند همچنین افرادی که اقدام به خودکشی کرده اند و یا سابقه آن را دارند.

جمشیدی گفت: کودکانی که اختلال های بیش فعالی، کمبود توجه دارند، ابتلا به بیماری ای دی اچ دی (کودکان مبتلا به این بیماری بی مقدمه از کلاس بیرون میروند یا بی قرارند، نمی توانند ساختن پازل یا نوشتن تکالیف خود را در یک نشست به پایان برسانند ، مدام با دست و پا بر روی میز و زمین ضرب میگیرند و بیش از حد به فعالیتهای حرکتی می پردازند) ،سستی در ارتباط با مدرسه و اجتماع، ترک تحصیل، خشونت، آزار و اذیت خانواده و داشتن رفتارهای پرخطر جنسی از دیگر عوامل سوء مصرف مواد مخدر در سنین پایین است.

وی با اشاره به برنامه های وزارت بهداشت و درمان در ارتباط با پیشگیری از اعتیاد در جامعه، تصریح کرد: بر اساس استاندارهایی که دفتر مقابله با جرم و مواد مخدر سازمان بین الملل تعریف کرده، روی 4 استاندارد در محیط های مختلف کار شده است که مبتنی بر شواهد و در کشور در حال اجراست.

این متخصص پزشکی اجتماعی ادامه داد: ابتدا باید بر محیط های آموزشی و خانواده کارهای لازم انجام شود چراکه با کنار هم گذاشتن عوامل خطر و محافظ کنار یکدیگر متوجه می شویم که برخی از این عامل‌ها مانند عوامل ژنتیکی و بیولوژیکی افراد قابل تغییر و کنترل نیست.

جمشیدی با اشاره به برگزاری برنامه های آموزشی در زمینه مهارت های زندگی دانشجویان در دانشگاه های علوم پزشکی توسط وزارت بهداشت و درمان اظهار کرد: در دانشگاه های علوم پزشکی 10 مهارت زندگی به دانشجویان آموزش داده می شود که زیر نظر معاون دانشجویی دانشگاه صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: برنامه مبتنی بر شواهد دیگری برای دوره اول و دوم دبستان در تهران و مشهد، تحت عنوان مدیریت کلاس، تاب آوری و بازی، در 10 کلاس آموزشی در حال اجرا و آزمایش است. این برنامه باعث تقویت رفتارهای مثبت در کودکان می شود و همچنین رفتارهایی مانند عصبانیت، پرخاشگری و هیجان های منفی در کودکان را مهار و کنترل می کند.

این متخصص پزشکی اجتماعی بیان کرد: طبق شواهد مصرف مواد مخدر در افراد تحت آموزش و در رنج سنی 18 تا 20 سالگی نسبت به افرادی که این آموزش ها را نداشتند، حدود 30 تا 40 درصد کاهش سوء مصرف مواد مخدر در این رنج سنی را در پی داشته است.

کارشناس مسئول برنامه های پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر با بیان اینکه کلاس های فرزندپروری برای رنج سنی 2 سال به بالا در گروه های سنی مشخص توسط این وزارتخانه برگزار می شود، گفت: آموزش های لازم در این خصوص به کارشناس های سلامت و روان در سطح کشور داده شده و نیز در 12 سال گذشته در مراکز خدمات جامعه سلامت بصورت رایگان در حال اجراست.

جمشیدی شرکت در این کلاس ها را برای والدین ضروری دانست و در ادامه بیان کرد: والدین با شرکت در این کلاس ها، برقراری ارتباط با فرزندانشان و نیز سبک های فرزندپروری را یاد می گیرند؛ آموزش والدین برای فرزندپروری بسیار اهمیت دارد چراکه احتمال سوءمصرف مواد مخدر در فرزندانشان را به حداقل می رساند.

کارشناس مسئول برنامه های پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر از ایجاد مراکز درمان دولتی جهت درمان اعتیاد خبر داد و گفت: در برنامه های محله محور، کمیته های محلی در این زمینه تشکیل شده است همچنین در خدمات جامعه سلامت با مراجعه رایگان افراد به این مراکز پس از معاینه و مشاوره توسط روانشناس و تشخیص اعتیاد و نیاز درمان به مراکز درمان اعتیاد دولتی ارجاع داده می شوند و هسته اصلی این مراکز مردم و جوانان هستند.

نسترن نعمتی/جام جم آنلاین