از سوی دیگر خبرهایی که از رفتار شرکتها و بانکهای بزرگ اروپایی و آسیایی منتشر میشود خوشایندنیست و برخی شرکتها از توقف همکاری و برخی نیز از تردید در ادامه همکاری صحبت میکنند.
در این میان این پرسش در میان افکار عمومی مطرح است که واکنش ایران به رفتار آمریکا در خروج از توافق هستهای و تعلل اروپا در ارائه تضمینها به جمهوری اسلامی ایران چیست.
شاید بر همین اساس بود که رهبر انقلاب اسلامی در مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی مسئولان سازمان انرژی هستهای را موظف کردند بسرعت آمادگیهای لازم را برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو فراهم آورند و مقدمات اجرای مسائلی را که رئیسجمهور دستور دادهاند آغاز کنند.
ایشان البته این اقدامات را فعلا در چارچوب برجام محدود کردند تا بهانه به دست طرف مقابل نیفتد اما با اشاره به برخی حرفهای بعضی مسئولان اروپایی گفتند: به نظر میآید این دولتها توقع دارند ملت ایران، هم تحریمها را تحمل کند، هم از فعالیتهای هستهای که نیاز قطعی آینده ایران است دست بردارد و هم محدودیتهای تحمیلشده بر ایران را ادامه دهد اما آنها بدانند که این خواب آشفته تعبیر نخواهد شد.
ایشان چندی قبل هم در دیدار رمضانی مسئولان نظام بر ضرورت انجام اقدامات قوی و عملی در مقابل نقض عهدهای آمریکا تاکید کردند و با اشاره به تحریمهای دولت آمریکا بعد از برجام افزودند: «در مقابل بسیاری از این تحریمها اعتراض شد اما هیچ اقدام قوی انجام نگرفت و نتیجه این شد که رئیس جمهور آمریکا، گستاختر و وقیحانهتر سخن میگوید.»
اما اکنون با اقدام عملی که جمهوری اسلامی ایران آغاز کرده است طرف مقابل هوشیار خواهد شد که دست ایران در مقابل نقضعهدها بسته نیست و هرچه در ارائه تضمینها به ایران تعلل کند فرصت بیشتری را از دست داده است.
مطالبه و اراده ملی
حسن بهشتیپور، کارشناس مسائل بینالملل در گفتوگو با جامجم، دستور رهبری به سازمان انرژی اتمی را نشاندهنده ظرفیت غنی سازی ایران و ترسیم نقطهای برای طرف مقابل دانست تا آنها بدانند ایران توان غنیسازی بیش از 190 هزار سو را دارد.
وی افزود: دستور قاطع رهبری در جهت پشتیبانی و نشان دادن این است که ایران در موضع قدرت قرار دارد و نه ضعف. به این ترتیب طرف مقابل متوجه میشود که دست ایران بسته نیست و امکان بالقوه در جهت پیشرفت و توسعه را دارد.
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه رئیسجمهور چند ماه قبل در مورد پیشرانهای هستهای دستوری را صادر کرده بود افزود: فرمان رهبری تاکیدی بر اجرا و پیگیری این دستورات است.
بهشتیپور گفت: رهبری در گذشته هم در مورد افزایش غنی سازی به 190 هزار سو بیاناتی داشتند و دستور اخیرشان نیز تاکید مجدد بر این بود که طرف مقابل بداند ایران فرصت بالقوه را در این زمینه دارد و با قدرت و قوت در مذاکره ظاهر میشود.
ایران در موضع قدرت
حسین نقویحسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفتوگو با جامجم با اشاره به فرمان هستهای رهبر انقلاب گفت: همانطور که مردم میدانند آمریکا و همپیمانان غربی بهدنبال این هستند که به بهانه برجام، پیشرفت صنعت هستهای را متوقف کرده و در این مسیر مانع ایجاد کنند.
وی افزود: غربیها بهدنبال این هستند که به بهانههای خروج از برجام دستشان نیز برای اعلام بدترین تحریمها علیه ایران باز باشد تا به این ترتیب در حوزه هستهای پیشرفتی نداشته باشیم و از سوی دیگر تحریمهای شدیدی علیه کشورمان وجود داشته باشد.
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ادامه داد: آمریکا بابت خروجش از برجام مجازات و بازخواست نشد اما نمیشود هم به واسطه برجام دست و پای ما بسته باشد و در عین حال تحریمها نیز اعمال شود.
وی با بیان اینکه رهبری از این حالت به عنوان خواب آشفته غربیها یاد کرده و فرمودند اجازه تعبیر آن را نخواهیم داد گفت: به همین جهت فرمان افزایش آمادگی برای دستیابی به ظرفیت 190 هزار سو را صادر کردند.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس افزود: به این ترتیب علاوه بر حرکت در چارچوب برجام به نوعی شاهد پیشرفت هستهای نیز خواهیم بود.
نقویحسینی گفت: مردم نیز به دنبال این بودند که برجام چه سرنوشتی پیدا کرده چرا که هم شاهد تعطیلی صنعت هستهای هستیم و در عین حال چیزی از برجام عایدمان نشده است.
وی با بیان اینکه توقع مردم این است که اگر از برجام چیزی نصیب ما نمیشود حداقل توسعه هستهای را داشته باشیم گفت: به این ترتیب فرمان رهبری در راستای مطالبه و اراده ملی مردم است که به این ترتیب شاهد واکنش عملی نسبت به اقدامات طرف مقابل در برجام باشیم.
پشتوانه محکم برای مذاکره
سعدا... زارعی، کارشناس مسائل بینالملل در گفتوگو با جامجم، بیانات رهبری در خصوص موضوع هستهای را پشتوانه مهم کارشناسی برای تیم مذاکرهکننده عنوان کرد و گفت: از یکسو تیم مذاکرهکننده کشورمان با شرایطی روبهرو بود که طرف اروپایی گمان میکرد ایران تحت هر شرایطی در برجام میماند لذا نیازی به ارائه امتیازات به ایران و جدی گرفتن کشورمان نمیدیدند.
وی افزود: دستور رهبری موجب وارد آمدن شوکی به اروپا شد و آنها متوجه شدند که یا باید ایران در برجام مانده و رفع تحریمها صورت گیرد و یا اینکه شاهد پایان برجام باشیم.
به گفته این کارشناس مسائل بینالملل، در حال حاضر و در پی دستور رهبری تیم مذاکرهکننده میتواند با استحکام بیشتری مذاکرات را پیش ببرد.
زارعی گفت: اساسا در دنیا دولتها معرف ملتها محسوب میشوند به همین دلیل وقتی دولت مسالهای را بیان میکند تلقی این است که مردم آن را مطرح کردهاند بنابراین فرمایشات رهبری موضعی ملی و مبتنی بر منافع ملی بود.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد