تاریخ باید در تاریخ دنبال شود

ما شما را به عنوان کارگردان می‌شناسیم، چه شد وارد عرصه بازیگری شدید؟

قبلا در دوران دانشجویی و بعد از آن در چند اثر تجربه بازیگری داشتم. حتی یک بار بهترین بازیگر مرد جشنواره دانشجویی سراسر کشور شدم، اما همیشه توجه و تمرکزم روی کارگردانی بود. از طرف آدم‌های مختلف پیشنهاد بازیگری مطرح می‌شد ، ولی من خیلی جدی نمی‌گرفتم و توجه نمی‌کردم تا این که به توصیه دوستان و دعوت آقای ورزی، حضور در این پروژه را پذیرفتم و پنج شش روز درگیر بازی در این نقش شدم.

با توجه به موفقیتی که آن زمان در زمینه بازیگری به دست آوردید،‌ هیچ وقت وسوسه نشدید این مسیر را ادامه دهید؟

آن قدر کارگردانی سینما برایم جذاب بوده و هست که خود را وقف این حرفه کردم؛ دلم می‌خواست تکلیفم روشن باشد و بیشتر در یک زمینه کار کنم. الان هم فکر می‌کنم دور از ذهن نیست که یک کارگردان بازی هم کند، اما مسلماً تمرکزم روی کارگردانی است.

کاگردانانی که به بازیگری نیز تمایل دارند معمولا این تجربه را در آثار خود امتحان می‌کنند.

هیچ‌گاه از امکانی که خودم بتوانم برای بازی کردنم فراهم کنم، استفاده نکرده و هیچ وقت در سریال‌های خودم بازی نکرده‌ام؛ فکر نمی‌کنم در آینده هم بازی کنم. ممکن است در یک نقش کوچک و غیرتاثیرگذار در آثار خودم ظاهر شوم. نمی‌خواهم تمرکزم را از کارگردانی بگیرم. حتما استادانی که در یک کار، کارگردانی و بازی می‌کنند مهارت خاصی دارند که می‌توانند همزمان دو زمینه را جلو ببرند. من فکر می‌کنم این توانایی را ندارم.

پس از سال‌ها، تجربه دوباره بازیگری حتما برایتان چالش‌برانگیز و سخت بوده است؟

دقیقا و از آنجا که بازیگری را آموزش می‌دهم برایم چالش‌برانگیزتر هم بود. دلم می‌خواهد وقتی مجموعه تمام شد همه سکانس‌های مربوط به خودم را دوباره تماشا کنم و ارزیابی نقادانه‌ای از کارم داشته باشم تا بتوانم ایراداتم را برطرف کنم و برای هنرآموزان عرصه بازیگری مفیدتر باشم.

مایلید بازیگری را ادامه دهید؟

بله. سعی می‌کنم اگر باز پیشنهادی مطرح شد سنجیده‌تر عمل کنم، چون هر چه آدم در کاری جلوتر می‌رود حساسیتش بیشتر می‌شود.

چرا برای نقطه بازگشت به بازیگری این نقش را انتخاب کردید؟

وقتی تصمیم گرفتم بازی کنم دیگر خیلی به کیفیت نقش توجه نکردم. درخواستی مطرح شد و من هم آن را ویژه دیدم و پذیرفتم.

به هر حال احتمالا پیشنهادهای دیگری نیز در این زمینه برای شما مطرح شده بود. این نقش چه ویژگی‌ای داشت که آن را پذیرفتید.

گریم سنگین، فراماسونری و غیر ایرانی بودن نقش، آن را برای من خاص می‌کرد.

آثار پیشین آقای ورزی را دنبال کرده بودید؟

جسته گریخته. نه به صورت کامل و متمرکز.

ایشان سازنده آثار تاریخی هستند و در این مسیر اغلب با انتقادهایی مواجه می‌شوند؛ از جمله این که برخی می‌گویند چندان به تاریخ وفادار نیستند. شما به عنوان کسی که کارگردان هم هستید چقدر این انتقادات را به یک مجموعه نمایشی وارد می‌دانید؟

ایراندخت از ابتدا قرار بود یک سریال عاشقانه و تاریخی باشد. تمرکز این مجموعه تلویزیونی روی وجه عاشقانه کار است و در واقع یک قصه عاشقانه را در بستر حوادث تاریخی روایت می‌کند. درست است در دهه فجر قسمت‌های مربوط به تاریخ مبارزات ستارخان به صورت منفک در ده قسمت پخش شد، اما طبق آن چیزی که روز نخست صحبت کرده بودیم قرار بود سریال عاشقانه باشد و از این حیث فکر نمی‌کنم به بخش تاریخی آن ایراد خاصی بتوان وارد کرد.

چقدر در مورد این برهه از تاریخ ایران اطلاعات داشتید؟

از شما چه پنهان، بازی در این سریال باعث شد بیشتر به دنبال مطالعه این سال‌ها از تاریخ ایران بروم. خیلی متاسف شدم وقتی به تاریخ 120 سال گذشته کشورم نگاه کردم. شرمم شد از تاریخی که بر ما گذشته است. هر وقت در مورد پیشینه تاریخی و فرهنگی‌مان صحبت می‌کنیم، به پیشینه 2500 ساله خود اشاره می‌کنیم و نمی‌گوییم تا صد سال پیش مدیران مملکتمان آن قدر بی‌کفایت و بی‌لیاقت بودند که بخش‌هایی از کشور را برون‌سپاری می‌کردند و استان‌ها یا نفت مان را به کشور دیگری اجاره می‌دادند. متاسفانه خودمان عرضه نگهداری و بهره‌برداری از منابع کشورمان را نداشتیم. وقتی به تاریخ نگاه می‌کنیم ،می‌بینیم مسیر پردست‌انداز و سنگلاخی طی شده است تا به دموکراسی و این که مردم در سرنوشت خود نقش داشته باشند، دست یابیم. بخش اعظمی از این مسیر گذشته است. امیدوارم روز به روز اوضاع بهتر شود و مردم به آنچه شایسته‌اش هستند، دست پیدا کنند و بتوانند از ثروت و منابع فراوان کشور بهره ببرند و زندگی سرشار از آرامش داشته باشند.

بعد از مطالعه در این زمینه، چقدر این نقش و به طور کلی سریال ایراندخت را مطابق با اسناد تاریخی یافتید؟

نمایش و تاریخ هرکدام وظایف خاص خود را دارند. اگر ما فکر کنیم از طریق یک درام می‌توانیم به نقاط مبهم یک عصر و دوره دست پیدا کنیم در اشتباه هستیم. تاریخ باید در تاریخ دنبال شود. از سمت دیگر این حرف من زمانی کاملا صادق است که آن قدر در زمینه‌های تاریخی، کار انجام داده باشیم که شما بتوانی درام و تاریخ را از یکدیگر تمیز دهی. انتقاداتی که در رسانه‌های مکتوب از این گونه سریال‌ها صورت می‌گیرد ناشی از کم کاری در این زمینه است؛ به همین دلیل همه وظایف مربوط به مورخان را از همان یک کار نمایشی انتظار داریم.