ترجمان زیارت

ناشر کتاب سفرنامه مشهد، در نمایشگاه کتاب پاریس با ناشران فرانسوی زبان از جمله ادیسیون لاولوا و بل لت و نیز چند ناشر بلژیکی و سوئیسی مذاکراتی داشته و بناست این ناشران، توزیع کتاب در فرانسه، بلژیک و سوئیس را به عهده بگیرند.

براساس اظهارات مدیر نشر شمع و مه، سفرنامه مشهد همراه کتاب حرم امام رضا‌(ع) که سال 2016 در نمایشگاه کتاب فرانکفورت رونمایی شده بود، در کشورهای فرانسه‌زبان توزیع خواهد شد. مجموعه خاطراتی که در سفرنامه مشهد گردآوری شده، بر اساس اظهارات افشین شحنه‌تبار، حاصل چند سال تحقیق و پژوهش پاتریک رینگنبرگ است که سفرنامه‌های زائران غیر ایرانی را طی قرون متمادی به شهر مشهد و بارگاه امام هشتم بازگو می‌کند. مدیر نشر شمع و مه، ضمن اشاره به این که کتاب مورد نظر در 360 صفحه به انضمام 24 صفحه رنگی منتشر شده، معتقد است این کتاب در کنار کتاب حرم امام رضا‌(ع) که توسط رینگنبرگ نوشته شده، می‌تواند در معرفی ساحت مقدس امام هشتم‌(ع) به فرانسه‌زبانان دنیا نقش قابل توجهی داشته باشد.

این کتاب بزودی به زبان انگلیسی نیز منتشر خواهد شد و مخاطبان بیشتر در سراسر دنیا می‌توانند خواننده خاطرات زائران امام هشتم شیعیان باشند.

چرا مشهد، چرا امام رضا‌(ع)

وقتی برای اولین بار به مشهد رفت و بارگاه امام رضا‌(ع) را زیارت کرد، درهای تازه‌ای به سوی رینگنبرگ باز شد. او فقط یک نویسنده و پژوهشگر غربی نیست که به کشف ادیان مختلف و آیین‌های شرقی علاقه نشان می‌دهد یا به دنبال تازگی‌ها و تفاوت‌هاست. پاتریک رینگنبرگ همچنان که بارها در نشست‌های خبری و گفت‌وگوهایش عنوان کرده، توانسته با امام هشتم شیعیان، ارتباط قلبی برقرار کند و از مهمان‌نوازی امام غریبان بهره‌مند شود.

این نویسنده سوئیسی، حرم امام هشتم و شهر مشهد را مکانی استثنایی و میراثی فرهنگی، معنوی، تاریخی و جایگاه مهم زیارتی در جهان اسلام توصیف می‌کند و از تاثیرات مهم امام رضا بر زندگی‌اش می‌گوید که اولین آنها، ارتباط خاصی با خود حضرت بوده‌است.

رینگنبرگ پیشتر به بهانه انتشار کتاب حرم امام رضا‌(ع) گفته است: ارتباط من با امام رضا(ع) سبب شد درها و افق‌های جدیدی به سوی من باز شود و چیزهای جدید را درک کردم. امیدوارم سهم کوچکی در شناساندن میراث بزرگ فرهنگ رضوی در دنیا داشته باشم، چرا که متاسفانه در کشورهای اروپایی در مورد مشهد و حرم مطهر رضوی تالیفات بسیار کمی به زبان‌های اروپایی وجود دارد.

این دانشمند سوئیسی، دکترای الهیات و زیبایی‌شناسی از دانشگاه سوربن دارد و هم اکنون در دانشگاه لوزان به تحقیق و تدریس مشغول است. علاقه به تاریخ ادیان، هنر و عرفان رینگنبرگ را متوجه ایران کرده و بیش از یک دهه است که روی فرهنگ ایران تمرکز دارد.

رینگنبرنگ بارها از ارتباط صمیمانه‌اش با امام رضا‌(ع) گفته است و این که وقتی به عنوان پژوهشگر وارد حرم شد، قلب پدرش سخت بیمار بود، اما در مدت حضورش در بارگاه امام هشتم، هیچ دردی قلب پدر را نفشرد و هیچ حس ناخوشایندی سراغش نیامد.

در نگاه اول

مثل هر پژوهشگری، رینگنبرگ جست‌وجویش را از شمایل و ظاهر بارگاه امام رضا‌(ع) آغاز کرد و در موشکافی و معناپردازی نقش‌ها و زیبایی‌ها، به مفاهیمی رسید که از عشق هنرمندان به امام هشتم حکایت داشت. اینجا بود که کتاب «حرم امام رضا‌(ع)» را نوشت و زیبایی‌های بصری حرم مطهر امام هشتم را از منظری تازه به تماشا گذاشت. بعد از آن بود که رینگنبرگ به ساحت زیارت قدم گذاشت و به گردآوری خاطرات زائران خارجی حضرت پرداخت.

این نویسنده از خلأ کتاب‌هایی درباره فرهنگ ایرانی اسلامی به زبان‌های اروپایی می‌گوید و این که سال‌هاست کتاب جامعی در این باره نوشته نشده. کتابی که او درباره حرم امام هشتم نوشته به زیبایی‌شناسی حرم توجه دارد و به گفته خودش در این کتاب به مواردی اشاره کرده که مردم عادی نمی‌توانند ببینند، اما درکش می‌کنند. آیینه‌کاری‌ها، طلاکاری‌ها و معماری دقیق اسلامی ـ ایرانی به گفته رینگنبرگ از تجلیات هنر اسلامی ـ ایرانی در حرم امام رضا‌(ع) است و سخت عقیده دارد که هنوز در برابر این عظمت کار مهمی نتوانسته انجام بدهد. از نگاه این دانشمند سوئیسی هنر واسطه‌ای بین انسان و معنویت است و به عبارت دیگر، زیبایی تجلی، عشق است در قالب‌های گوناگون که در حرم امام رضا‌(ع) کاملا ملموس است.

تکمیلی

ملاقات با نویسنده خادم

پاتریک رینگنبرگ آنقدر درباره فرهنگ و تاریخ ایران می‌داند که او را غریب ندانست. او سال 2010 از دانشگاه ژنو سوئیس در رشته تاریخ هنر و در مقطع دکتری فارغ‌التحصیل شده و هم‌اکنون به عنوان پژوهشگر در مؤسسه «فرهنگ، ادیان و مدرنیته» دانشگاه لوزان مشغول است. در پروژه دو ساله‌ای که با عنوان «مطالعه تاریخی و نمادشناسی مشهد» به سفارش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در سال‌های 2011 تا 2013 انجام داده، به جایگاهی دست یافته که امروز خادم نمونه فرهنگی امام رضا‌(ع) است. او همچنین به خاطر نگارش کتاب «جهان رمزواره هنر اسلامی» در سال 1390 برنده جایزه جهانی کتاب سال ایران شد. کتاب‌های دیگری از این نویسنده درباره تاریخ و فرهنگ ابران منتشر شده که از آن جمله می‌توان به «راهنمای فرهنگی ایران» اشاره کرد. «نظریه‌های هنر در تفکر سنتی»، «تنوع و وحدت ادیان در آثار رنه گنون و فریجهوت شوان»، «مقدمه‌ای بر شاهنامه فردوسی»، «آیینه‌های قرون وسطی»، «هنر تصویر در مسیحیت»، «نکاح آسمان و زمین» و «نقاشی منظره در چین و ژاپن» در کنار «جهان رمزی هنرهای اسلامی» برنده جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلام ایران و جایزه فارابی از جمله کتاب‌هایی است که وی تاکنون نوشته و در ایران منتشر شده است.