3 برنامه سعودی برای منطقه

اکنون و بعد از پایان استیلای داعش بر سرزمین‌های استراتژیک در سوریه و عراق، ریاض مهم‌ترین ابزار خود برای برهم زدن نظم کنونی حاکم بر خاورمیانه را از دست داده است.
از این رو این کشور با تغییر تئوری سیاست بین‌الملل خود به واقعگرایی تهاجمی، برنامه خود را در جهت نیل به این هدف بزرگ تغییر خواهد داد.

برنامه اول سعودی، آماده سازی سرزمین جدید برای اعضای گروه داعش است تا آنها را از دو تصمیم کاملا متضاد یعنی بازگشت به کشورهای خود یا جاه‌طلبی رویایی و حمله به کشورهایی چون عربستان و متحدانش دور نگه دارد. عربستان سعودی تلاش‌هایی را نیز در این زمینه انجام داده تا مصر، لیبی و افغانستان را به سرزمین جدید داعش تبدیل کند و بر این اساس رژیم اسرائیل و پاکستان نیز سعودی را یاری خواهند کرد.

برنامه دوم آنها نفوذ میان شیعیان منطقه است. ریاض بعد از دو سال جنگ بدون توجیه و بی‌حاصل با یمنی‌ها اکنون با تغییر استراتژی، به سمت بازی در زمین دیپلماسی تغییر موضع داده و قصد دارد برنامه‌های خود را از این طریق پیگیری کند که اولین برنامه آنها نفوذ میان شیعیان عراق و همچنین ایجاد وضعیت شبه بحرانی در سیاست داخلی لبنان با فشار بر سعد حریری بوده است.

برنامه سوم که می‌توان آن را بزرگ‌ترین برنامه سعودی خواند، کشاندن آشوب‌های منطقه‌ای از بیرون مرزهای ایران به داخل خاک ایران است که با توجه به چهره منفی این کشور در میان ساکنین مرزهای غربی و حتی شرقی ایران، می‌توان آن را طرحی دور از حقایق فعلی خاورمیانه قلمداد کرد.

نباید فراموش کرد عربستان کنونی با عربستانی که در گذشته می‌شناختیم، دو تفاوت آشکار دارد: حکام کم‌تجربه و همراهی بی‌شائبه کاخ سفید.

دکتر مانی محرابی

عضو هیات علمی اندیشکده روابط بین‌الملل ایران