اهمیت هواپیمای فلایت چک

تولید یا خرید هواپیماهای جدید، ازجمله اساسی‌ترین کارهایی است که برای توسعه حمل و نقل هوایی باید انجام داد که در سال‌های اخیر بیشتر به آن پرداخته شده است. با بیشتر شدن وسایل پرنده و افزایش خطوط مواصلاتی کشور با مقاصد هوایی دنیا، لزوم گسترش صنایع زیرساختی و فرودگاهی نیز نمایان می‌شود. منظور از تجهیزات فرودگاهی، چیزی فراتر از طراحی و ساخت ترمینال‌های مسافری یا پارکینگ هواپیماست. با این که پرداختن به این موارد ضروری است، اما تا وقتی قابلیت نشست و برخاست هواپیماها در فرودگاهی افزایش پیدا نکند، صحبت از ساماندهی مسافر و بار بیهوده به نظر می‌رسد. تجهیزات ناوبری و هدایت هوایی فرودگاه‌ها ازجمله اساسی‌ترین موارد در رده‌بندی آنهاست. دستگاه‌های ناوبری زمینی پیشرفته، باعث افزایش جریان ترافیک هوایی و تسهیل در ورود آنها به فرودگاه و خروج از آن می‌شود. مهم‌ترین نکته این‌که افزایش سرعت تردد هواپیماها هیچ‌گاه باعث کاهش ایمنی پروازها نمی‌شود.

مسئولیت آزمایش و کالیبره‌کردن این تجهیزات در کشور ما به عهده متخصصان شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران است. این شرکت به عنوان متولی اداره فرودگاه‌های کشور، ضمن تربیت نیروی متخصص انسانی و تجهیز فرودگاه‌ها به وسایل کمک‌ناوبری پیشرفته، مسئول عملیاتی کردن و نظارت بر عملکرد صحیح آنها نیز هست. سیستم‌های کمک ناوبری زمینی، بجز تست‌های زمینی، نیازمند آزمون‌های هوایی نیز هستند. این تست‌های هوایی را تا چند سال قبل، شرکت‌های خارجی با قراردادهای مالی کلان انجام می‌دادند. در میانه تحریم بود که با تجهیز یک پرنده فالکون به سیستم‌های پیشرفته آزمون، از آن به عنوان دستگاه کالیبراسیون هوایی استفاده می‌شد که با سقوط در حوالی جزیره کیش به کار خود پایان داد. از دست دادن چنین هواپیمای خاص و مهمی، هزینه‌های بسیار زیادی را برای کشور در بر داشت. استفاده از شرکت‌های خارجی برای معتبر نگه داشتن قابلیت عملیاتی تجهیزات زمینی و در قدم بعدی، خرید هواپیمای فلایت چک و تربیت مجدد نیروی متخصص، از مهم‌ترین کارهای پیش‌رو بود؛ هواپیمایی که در چند ماه اخیر خبرهای فراوان درباره نحوه خرید آن، ستون‌های مختلف روزنامه‌ها و پایگاه‌های خبری را پر کرده بود.

شفافیت نداشتن در ارائه اسناد خرید هواپیما باعث شده بود تا اصل وجود این پرنده استراتژیک زیرسوال برود، با این که بر همه متخصصان واضح بود که پرواز هواپیمای فلایت چک به معنی اعتبار بخشی به سیستم هواپیمایی کشور است. این هواپیما با پرواز به فرودگاه‌های مختلف در سراسر ایران، عملکرد سیستم‌های زمینی را مورد آزمون قرار داده و طرح‌های خروجی و تقرب فرودگاه‌ها را اعتبارسنجی می‌کند. بدون انجام تست‌های هوایی، تجهیزات کمک ناوبری فرودگاه‌ها و طرح‌های ساخته شده براساس این تجهیزات، اعتبار عملیاتی خود را از دست داده و در واقع فرودگاه‌ها به تعطیلی و کاهش ترافیک کشیده خواهند شد. حتی اگر چنین هواپیمایی چند برابر قیمت واقعی خریده شده باشد، لزوم وجود آن در سیستم هوانوردی کشور زیر سوال نرفته و کماکان اهمیت آن برای سیستم هوانوردی کشور پابرجاست.

خلبان محمدتقی امیرسام