چرا دعای برخی افراد مستجاب نمی‌شود؟

به گزارش جام جم آنلاین و به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان؛ برآورده شدن حاجات و دعاها، شرایطی دارد که اگر رعایت نشوند، مستجاب شدن دعا برآورده نمی‌گردد و یا به تأخیر می‌افتد، که البته برآورده نشدند برخی از دعاها، دلیلی بر عدم توجه خدا به آن‌ها نیست، بلکه به این دلیل است که یا به صلاح فرد نیست یا اینکه خداوند متعال، شرایط بهتری را فراهم می‌سازد.

از مجموعه این روایات و روایات دیگری که در این زمینه، بدون طرح سئوال، وارد شده است، به دست می آید که وعده الهی در مورد مستجاب شدن دعاها بی قید و شرط نبوده است، بلکه دعا دارای شرایطی است که دعاکنندگان باید شرایط دعا راتحصیل، و موانع آن را از سر راه خود بردارند.

یکی از مهم ترین موانع اجابت دعا، عدم معرفت خداوند است، به عبارت دیگر، یکی از شرایط اساسی استجابت دعاها، شناخت خداوندی است که خوانده ماست و از او می خواهیم که دعای ما را اجابت کند. مگر می شود انسان از کسی چیزی بخواهد که او را نشناسد؟!

دومین شرط اجابت دعا،نیّت صادق و پاک; و قلب با اخلاص و بدون ریا است. به این مناسبت امام صادق(ع) در حدیثی فرموده است: «اِنَّ الْعَبْدَ اِذا دَعا اللّهَ تَبارَکَ وَ تَعالی بِنِیَّنَة صادِقَة وَ قَلْب مُخْلِص اُسْتُجیبَ لَهُ بَعْدَ وَفائِهِ بِعَهْدِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ»; هنگامی که بنده خدا، با نیّت صادق و پاک و قلبی پر از اخلاص و صفا به درگاه خداوند روی آورد بعد از آن که به عهد و پیمانی که با خداوند منّان داشته، عمل نماید، خداوند دعای او را مستجاب می گرداند. عمل به عهد و پیمان خداوند که همان صفای دل و اخلاص نیّت است شرط قبولی دعاست.

دعا شرایطی دارد که با مراعات آن‌ها استجابت قطعی است؛ اهل بیت(ع) برخی از موانع و عوامل استجابت دعا را موانعی مانند حرام خوردن، گناه، عاق والدین شدن، سبک شمردن نماز، حق الناس و... فرموده‌اند. یکی از عوامل مهمی که رابطه انسان با خدای متعال را ضعیف نموده و مانع اجابت دعا می شود, نافرمانی از دستورهای خداست.

حضرت علی (ع) در دعای کمیل چنین می‌فرماید: «پروردگارا! گناهانی را بر من ببخش که موجب حبس و بالا نرفتن دعا می‌شوند». و در جای دیگر از همان دعا چنین می‌فرماید: «ای آقا و مولای من ! به عزتت قسم! از تو می‌خواهم که بدی کردار و رفتارم موجب پوشیده شدن دعای من از تو نشود».

امام باقر(ع) نیز در این باره فرمودند: «بنده حاجتی ازخدا طلب می‌کند و مقرر می‌گردد آن حاجت در زمانی برآورده شود; پس در این فاصله, او گناهی مرتکب می‌شود و در نتیجه, خداوند می‌فرماید: «حاجت این بنده برآورده نشود و از آن محروم شود; چون او خشم و غضب مرا برانگیخت و همین باعث محروم شدن اوست».

استفاده از درآمد حلال و پاکیزه از دیگر شرایط اجابت دعا است که امروزه بیش از هرزمان دیگر لازم است به آن توجه شود. لقمه‌ی حرام تا 40 روز مانع استجابت دعا می‌گردد. همچنین گناهان زیاد که منجر به قساوت و سنگدلی می‏‌شدند از عوامل دیگر عدم استجابت دعا می‌‏باشد. امام صادق (ع) می‏‌فرماید: «خداوند دعایی که از قلب قسی برخاسته باشد اجابت نمی‏‌کند». امام صادق (ع) فرمود: «همیشه مؤمن در خیر و آسایش است تا هنگامی که عجله نکند. در غیر این صورت ناامید می‏شود و دعا را ترک می‏کند. به درستی که بنده هنگامی که دعا می‏کند خداوند متعال در صدد برآورده ساختن حاجت اوست تا زمانی که او عجله نکند».

اجابت برخی از دعاها به مصلحت انسان نیست!

اگرچه ما موظّف به دعا هستیم و باید نسبت به اجابت آن هم امیدوار باشیم; ولی باید توجّه داشت که برخی اوقات اجابت بعضی از دعاها به مصلحت انسان نیست، گاهی از اوقات انسان خیال می کند که سعادت او در اجابت دعاست، در حالی که خداوند از روی آگاهی می‌داند که شقاوت و هلاکت و نابودی او در آن است، اینجاست که چنین دعاهایی اجابت نمی‌شود.

در این زمینه، داستان عبرت آمیز و تکان دهنده ثعلبه انصاری که با اصرار فراوان بر خواسته اش که به مصلحت او نبود پافشاری کرد و اجابت آن باعث بی ایمانی و اعتراض به برخی قوانین الهی شد، درس بزرگی برای همگان است. گاهی جوانی به خواستگاری دختری می‌رود و جواب منفی می‌شنود، او التماس و درخواست زیادی می کند; لیکن با دعاهای فراوان هم ازدواج او صورت نمی‌گیرد. دلشکسته و ناراحت به زندگی ادامه می دهد. بعد از مدّتی متوجّه می شود که خداوند چه لطف بزرگی به او کرده که دعایش را اجابت نکرده است، زیرا شاید ثمره آن ازدواج چیزی جز فرزندان فلج نبوده است.

بنابراین، از اجابت نشدن برخی از دعاهایمان نگران نباشیم، زیرا امکان دارد دعای مورد نظر از همین قبیل باشد و علاوه بر آن، بنابر روایات معصومان(علیهم السلام): «دعاهایی که در دنیا مستجاب نمی شود، خداوند در آخرت معادل آن را به دعاکننده عطا می کند».

پانوشت:

1- بحار الانوار،ج73،ص329

2- بحار الانوار،ج93،ص358

3- میزان الحکمه،ج3،ص875

4- اصول کافی،ج2،ص 474