نشست سران سازمان همکاریهای اسلامی و مخالفت آنها با تصمیم رئیسجمهور آمریکا مبنی بر به رسمیت شناختن بیتالمقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی، به افزایش فشارها به ترامپ برای صرف نظر کردن از تصمیمش منجر خواهد شد؟
نشست سران سازمان همکاریهای اسلامی در استانبول به این منجر خواهد شد که تصمیماتی درخصوص فلسطین و آینده بیتالمقدس اتخاذ شود. پس از نشست وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب در قاهره، این دومین واکنش جهان اسلام و جهان عرب به تصمیم دونالد ترامپ است. گرچه نشست سازمان همکاریهای اسلامی یک واکنش کاملا حسابشده و واقعی نسبت به تصمیم ترامپ است، اما این پرسش پیش میآید که آیا تصمیماتی که سران این سازمان اتخاذ خواهند کرد به مرحله عملیات و اجرایی شدن میرسد؟ بسیاری از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در نشست استانبول حضور نداشتند که این نشان میدهد در جامعه اسلامی و عربی شکاف زیادی درباره مسأله فلسطین و بیتالمقدس وجود دارد. کشورهایی مانند عربستان سعودی، بحرین، امارات، مصر و اردن چندان نظر مساعدی نسبت به بیتالمقدس ندارند و سیاستهایشان همسو با آمریکاست.
بنابراین نشست کشورهای اسلامی به اقدامی در حد صدور بیانیه محکومیت آمریکا منجر خواهد شد و تصمیم جدی درخصوص آینده بیتالمقدس اتخاذ نخواهد شد.
به نظر شما چرا سازمان کشورهای اسلامی نمیتواند فراتر از صدور یک بیانیه گام بردارد؟
مشکل ایناست که سازمان همکاریهای اسلامی و اتحادیه عرب یک ساز و کار اجرایی برای تصمیمات این دو نهاد عربی و اسلامی ندارند و تصمیمات سران کشورهای اسلامی در حد بیانیه خواهد بود.
پس چه راهکاری برای مقابله با تصمیم ترامپ و رژیم صهیونیستی باقی میماند؟
تصمیم سران سازمان همکاریهای اسلامی چندان تغییری در مواضع ترامپ نخواهد داشت و فقط ممکن است ترامپ فرآیند انتقال سفارت آمریکا را از تلآویو به بیتالمقدس برای یک فرآیند زمانی طولانیتری به تعویق بیندازد. اما اینکه از تصمیم خودش در مورد شناسایی بیتالمقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی عقبنشینی کند، چنین اتفاقی رخ نخواهد داد.
گزینهای که فراروی اسلام و جهان عرب است، مسأله محور مقاومت و وجود سازوکارهای مبارزاتی از سوی حماس، جهاد اسلامی و حزبالله خواهد بود. آنچه مسلم است انتفاضه و همکاری جنبشهای جهادی فلسطین و محور مقاومت آمریکا را از تصمیم خود پیشمان میکند.
آیا کشورهای اسلامی از انتفاضه مردم فلسطین حمایت خواهند کرد؟
کشورهای عربی از انتفاضه حمایت نخواهند کرد، مگر کشورهایی مانند عراق، لبنان و سوریه، اما سایر کشورهای عربی یا بیطرف هستند یا مثل عربستان سعودی، مصر و اردن در کنار آمریکا و رژیم صهیونیستی خواهند بود و از انتفاضه حمایت نمیکنند حتی مانع برگزاری تظاهرات علیه اسرائیل میشوند. بقیه کشورهای عرب هم بیطرف هستند و خیلی در این موضوع ورود نخواهند کرد. به نظر میرسد فقط کشورهای اسلامی که دارای استقلال نظر هستند، میتوانند از انتفاضه حمایت کنند و انتفاضه در داخل فلسطین باید استمرار داشته باشد و ساز و کارهای جدیدی برای تقابل با رژیم صهیونیستی از سوی جنبشهای جهادی فلسطین و حزبالله اتخاذ شود.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد