یادداشت

مشروبات الکلی جنگ بدون مرز

آسیب‌شناسان اجتماعی، مصرف مشروبات الکلی را به مثابه جنگ بدون مرز می‌دانند، چرا که گرایش فرد به اصول اخلاقی، معنوی و ارزش‌های اجتماعی را کاهش می‌دهد. این آسیب اجتماعی در سال‌های اخیر، تعداد زیادی از مردم را تحت‌تاثیر قرار داده و به‌طور روزافزون در حال تبدیل شدن به یک تهدید ساختارشکن است. در ایران نیز گرایش نامتعارف نسل جوان به مصرف مشروبات الکلی، جامعه را با خطر روبه‌رو کرده است. این معضل پیچیده عصر حاضر، ریشه در مسائل اجتماعی، اقتصادی، اخلاقی و فرهنگی جامعه دارد و بستر و زمینه‌ساز بروز بسیاری از آسیب‌ها و انحرافات اجتماعی است. این آسیب اجتماعی از یک‌سو شهروندان را به گوشه‌نشینی سوق می‌دهد و از سوی دیگر جامعه را به رکود و انحطاط می‌کشاند.

کد خبر: ۱۱۰۲۴۸۴

مهم‌ترین عوامل گرایش به مصرف مشروبات الکلی، تقلید از دیگران، تلاش برای کسب تجربه و آرامش، تشویق دوستان، احساس بزرگی و زیبایی، لجاجت در مقابل والدین و سرگرمی است. همچنین نباید نقش عوامل واسطه‌ای مانند محیط اجتماعی، تعداد دوستان الکلی و طرد شدن از خانواده را در بروز سوءمصرف مشروبات الکلی از یاد برد.

تحقیقات کارشناسان نشان می‌دهد، بین اختلال در فهم نیازها و مطالبات، ضعف در باورها و اعتقادات دینی، نقصان و ناکارآمدی جریان جامعه‌پذیری و فهم نادرست افراد از اوقات فراغت با گرایش به قاچاق و مصرف مشروبات الکلی ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین بیکاری جوانان، بهره‌گیری از برنامه‌های سوء ماهواره و القای فرهنگ غربی با هدف سست کردن باورهای دینی و ارزان و پایین بودن قیمت مشروبات الکلی خارجی نیز نقشی مهم در گرایش جوانان به مصرف، بازی می‌کند.

روش‌های مبارزه با این معضل را نیز می‌توان به چند دسته تقسیم کرد؛ نخست راهکارهای آموزشی و دینی برای پیشگیری است. ارتقای سطح آموزش مهارت‌های زندگی در مدارس و خارج از آن و استفاده دقیق از آنها برای بازتوانی و بازپروری افرادی که زمینه مصرف دارند یا به این رفتار روی آورده‌اند، ترویج ارزش‌های دینی در جامعه و افزایش احساس تعهد مردم به این ارزش ها، آموزش والدین از طریق رسانه‌های عمومی،‌ مدارس و برگزاری سمینارها درخصوص ارتباط با همسر و فرزندان و اقدام اساسی به منظور تشویق فرزندان برای مشارکت در مسئولیت‌های خانواده، اطلاع‌رسانی عمومی و فرهنگی و حساسیت‌زایی در خانواده در مورد خطرات الکلیسم و تبیین اهداف دشمن در ترویج میگساری و تشریح پیامدهای سوء خانوادگی و اجتماعی آن در دسته راهکارهای آموزشی و دینی قرار می‌گیرد.

دسته دوم راهکارهای قانونی است. تقویت دستگاه‌های قضایی در محاکم و اعمال تنبیهات لازم، انهدام باندهای بین‌المللی تهیه و توزیع مشروبات الکلی، حذف علل و عوامل اجتماعی سازنده جرم، رفع کردن خلأهای قانونی، رفع مشکلات اجرای قانون و محدود کردن دسترسی افراد به الکل بویژه در مراکز تفریحی و سیاحتی از مهم‌ترین روش‌هایی است که در دسته راهکارهای قانونی قرار می‌گیرد.

دسته سوم نیز راهکارهای کلی و پیشگیرانه است. توجه به روابط عاطفی در خانواده، توجه به نقش کارکردی، تربیتی و آموزشی جوانان در خانواده، نگاه به مدرسه و رسانه‌های جمعی، توجه بیشتر مراکز فرهنگی و صداوسیما به آموزش نحوه صحیح گذراندن اوقات فراغت برای نوجوانان وجوانان، توجه ویژه مددکاران اجتماعی به گروه‌ها و اشخاص هدف، توجه به عدالت اجتماعی و ایجاد و گسترش تفریحات سالم بویژه در نقاط کمتر توسعه‌یافته و آسیب‌پذیر، تسهیل ازدواج جوانان، افزایش فرصت‌های شغلی و کاهش بیکاری، کاهش نابرابری‌ها، تبعیض و فاصله طبقاتی، افزایش بودجه عمومی برای خدمات اساسی موردنیاز جوانان و نوجوانان، تاسیس و تقویت مراکز مهم تفریحی، ورزشی و فرهنگی برای اقشار مختلف جامعه بخصوص نوجوانان و جوانان محلات آسیب‌پذیر و حاشیه‌ای و ارائه خدمات مشاوره‌ای، روانپزشکی، فراهم کردن محیط آرام و ایجاد ‌اشتغال برای افرادی که به مصرف گرایش پیدا کرده‌اند نیز در این دسته جای می‌گیرند.