10 مـاموریت غیرممکن برای پهپادها

در ادامه تمام کاربردهای کمتر شناخته‌شده‌ای که برای پهپادها ذکر می‌شود، از یک ویژگی مشترک برخوردارند: تسهیل امور سخت و پرخطر برای انسان. استفاده گسترده از این فناوری شاید بهتر بگوییم همه‌کاره باوجود کاربردهای فراوان هنوز به‌علت برخی قوانین دست‌وپاگیر با محدودیت‌های متعددی روبه‌روست. با این‌حال، روزی که پهپادها آسمان را تسخیر کنند، خیلی هم دور نیست!

کشاورزی و دامداری

کشاورزی و دامداری ازجمله مشاغل پرزحمتی به‌شمار می‌روند که به لطف اختراع پهپادها دیگر به اندازه گذشته مشقت‌بار نیستند. کشاورزان و دامداران مجبورند ‌هرروز کیلومترها در مزارع و دامداری‌ها در تردد باشند تا از سلامت گوشه‌وکنار زمین و تک‌تک‌ دام‌ها مطمئن شوند.

این درحالی است که پهپادها به‌علت قابلیت تردد در گذرگاه‌های هوایی از قدرت جابه‌جایی سریع‌تری برخوردارند. حتی پهپادها در انجام اَعمالی مانند کودپاشی و آفت‌کشی نیز کاربرد دارند و می‌توانند از حجم فعالیت‌های فیزیکی سنگین به‌ویژه در شغل طاقت‌فرسای کشاورزی بکاهند. پهپادها با پرواز بر فراز زمین‌های زراعی نه‌تنها کشاورزان را از عبور درمیان گل‌ولای یا رانندگی با ماشین‌آلات سنگین بی‌نیاز می‌کنند، بلکه در بهینه‌سازی مدیریت زمین و تجهیزات نیز مؤثرند و اسباب افزایش سرعت تولید و سوددهی می‌شوند. در آمریکا، به‌کارگیری‌ پهپادها در امور کشاورزی در صورتی‌که در مناطق هوایی مجاز و در ارتفاع زیر 122 متر رانده شود، ممانعت قانونی ندارد.

امداد و نجات

نقش کلیدی پهپادها در مدیریت سوانح طبیعی از کاربردهای تقریبا شناخته‌تر شده پهپادهای غیرنظامی است. هر دولتی پس از وقوع سوانح‌ طبیعی در کشورش باید شدت خسارات مالی و تعداد تلفات را در سریع‌ترین زمان ممکن برآورد کند. پهپادهای مجهز به دوربین‌های دیجیتال و ‌فروسرخ قادرند ضمن جمع‌آوری سریع داده‌های لازم و کاهش هزینه‌ها، در عملیات جست‌وجو و نجات سانحه‌دیدگان نیز موثر واقع شوند. این پهپادها همچنین می‌توانند با ارسال داده‌ها به ایستگاه‌های پلیس و آتش‌نشانی موجب تسریع فرآیند شناسایی نقاط مناسب اسکان موقت شوند.

تحقیقات زیر آب

پهپادها فقط در ارتفاع تردد نمی‌کنند، بلکه برخی از انواع جدیدتر این فناوری مخصوص انجام مأموریت‌های درون‌آبی ساخته شده ‌است. کاربرد پهپادهایی که به‌جای آسمان در زیر آب پرواز می‌کنند، عبارت است از نظارت بر سکوهای نفتی، مزارع پرورش ماهی، بدنه‌ کشتی‌ها و جست‌وجوی معادن.

عملیات پلیسی

پهپادهایی که به دوربین‌های مداربسته مجهزند از کارآیی نظارتی بالاتری نسبت به دوربین‌های مداربسته ثابت برخوردارند. پهپادهای دوربین‌دار را در معابر شهری به‌منظور ارتقای نظم و امنیت به پرواز ‌درمی‌آورند، اما استقرار این پهپادها از سوی پلیس هر کشوری نیازمند دریافت مجوز از مراجع قانونی و حکم دولتی است. این پلیس‌های پرنده به‌ویژه در شناسایی و دستگیری توزیع‌کنندگان موادمخدر، تعقیب‌وگریز و حتی کمک به بازسازی صحنه جرم کاربرد دارند. همچنین نیروهای پلیس در برخی کشورها از پهپادها در عملیات جست‌وجو و نجات قربانیان گرفتار در دست تبهکاران و نیز نظارت بر گردهمایی‌های مردمی استفاده می‌کنند. حتی سازندگان پهپادها در تلاشند تا پهپادهایی تولید کنند که قادر به استفاده از گاز اشک‌آور و سایر ابزارهای ضدشورش باشند. البته، ناگفته نماند که پرواز این‌دست از پهپادها خصوصا به‌علت انتقادات تند اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا هنوز در مقیاس گسترده مجاز نیست.

عکاسی و فیلمبرداری

عکاسان و فیلمبرداران حرفه‌ای و حتی آماتور ازجمله طرفداران پروپاقرص پهپادها به‌شمار می‌روند و معمولا هم از انواع ارزان‌تر این فناوری استقبال می‌کنند. بسیاری از پهپادهای موجود در بازار از پایه‌های نگهدارنده و قابلیت نصب دوربین برخوردارند و به هنرمندان امکان ثبت تصاویر و ضبط فیلم‌های خلاقانه‌تری را نسبت به تجهیزات معمول می‌دهند، درحالی که عکاسان و فیلمبرداران تا پیش از عرضه پهپادهای ارزان‌قیمت در بازار مجبور بودند به انتخاب‌های پرهزینه‌تری مانند اجاره هلیکوپتر یا جرثقیل روی بیاورند.

تحقیقات آب‌وهوایی

دانشمندان همواره در تلاشند تا از علائم و علل ایجاد وضعیت‌های آب‌وهوایی شدید نظیر طوفان‌ها اطلاعات جدیدتری کسب کنند. این‌ درحالی است که حضور مستقیم در دل طوفان‌های کشنده و جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز عملا برای انسان‌ها ممکن نیست، اما برای پهپادها چرا! برای مثال، ناسا در سال 1392/ 2013 پروژه‌ای را در زمینه بررسی طوفان‌های استوایی آغاز کرد که با پهپادهایی موسوم به «شاهین جهانی» پیش‌برده شد. این پهپادها قادرند 28 ساعت تمام در ارتفاع حداکثر 3/18 کیلومتری در پرواز باشند و شرایط جوی و شدت طوفان را از نزدیک رصد کنند. همچنین پهپاد‌های نامبرده به تجهیزات فوق‌پیشرفته‌ای مجهزند که دمای لایه‌ای طوفان‌ها، ساختار ابرها و نیز ساختار درونی سیستم‌های آب‌و‌هوایی را نیز برای دانشمندان آشکار می‌کند.

کنترل تجهیزات نفت و گاز

تجهیزات زیرساختی صنایع نفت و گاز به دیده‌بانی و رگلاژ مداوم نیازمندند. چنانچه این کنترل‌های روزمره با پهپادها عملیاتی شوند، بخش زیادی از هزینه‌های نگهداری تجهیزات کاسته خواهد شد. برای مثال، سکوهای نفتی مستقر در دریا به‌آسانی قابل‌ دسترس نیستند، اما پهپادها قادرند با سهولت فراوان به سکوهای نفتی رفت‌وآمد کنند و با ارسال داده‌ها به ساحل، مهندسان را در عیب‌یابی تجهیزات و مکان‌های نشت نفت یاری برسانند. کنترل خطوط لوله‌ نفت و گاز نیز چالش پرهزینه دیگری است که درصورت به‌کارگیری پهپادهای دوربین‌‌دار مرتفع خواهد شد. اما تأمین امنیت تجهیزات فقط بخش کوچکی از کاربرد پهپادها در حوزه صنایع نفت و گاز به‌شمار می‌رود، زیرا این فناوری پرنده در صورت تجهیز به حسگرهای لیزری و فروسرخ در جست‌وجوی منابع جدید نفت و گاز نیز کاربرد خواهد داشت.

پایش حیات‌وحش

پهپادها به‌علت قابلیت حمل دوربین و جی‌پی‌اِس در تحقیقات مربوط به حیات‌وحش نیز کاربرد دارند. در بسیاری از این تحقیقات لازم است جمعیت‌های جانوری خاصی حداقل برای مدتی کوتاه مورد رصد مداوم قرار بگیرند. معمولا دانشمندان ناگزیرند تجهیزات رصدی خود را در چندین نقطه از جنگل یا ارتفاعات مستقر کنند و منتظر عبور حیوانات تحت بررسی از مقابل دوربین‌های تعبیه‌شده بمانند. اما پهپادها به‌آسانی قادرند بر فراز سکونت‌گاه‌های جانوری در حرکت باشند و رفتارهای هر جمعیتی را بدون ایجاد مزاحمت و از فاصله‌ دور رصد کنند. ‌اکنون از پهپادها در جلوگیری از شکارهای غیرقانونی نیز استفاده می‌شود. جالب است بدانید گوگل درحال خریداری پهپادهای دوربین‌داری است که به صندوق جهانی حیات‌وحش اهدا خواهند شد. این پهپادها در مناطقی که گونه‌های جانوری کمیاب در خطر مرگ از طرف سودجویان قرار دارند، به پرواز درخواهند آمد.

جنگل‌بانی

آتـش‌سوزی‌هـای جنگلی درصورتی‌که به‌موقع مهار نشوند، ممکن است به روستاها و سکونتگاه‌های اطراف آسیب بزنند. معمولا تیم‌های حفاظت جنگل صرفا می‌توانند با دیده‌بانی از برج مراقبت یا به‌وسیله گشت‌های هلیکوپتری به آتش‌سوزی‌های جنگلی پی ببرند که به‌ویژه از لحاظ هزینه و زمان به‌هیچ‌وجه روش‌های مقرون‌به‌صرفه و بهینه‌ای محسوب نمی‌شوند. این درحالی است که پهپادها قادرند عملیات ردیابی آتش را در زمان بسیار کوتاه‌تری به انجام برسانند. این جنگلبانان پرنده می‌توانند با تشخیص جهت حرکت آتش و پیش‌بینی تاثیر شرایط آب‌وهوایی مختلف روی سرعت فراگیری آتش به اتخاذ تصمیمات آگاهانه‌تر کمک کنند. پهپادها علاوه‌بر ردیابی آتش حتی در عملیات اطفای حریق و پاشیدن مواد خاموش‌کننده نیز کاربرد دارند.

سودجویی و تبهکاری

واقعیت این است که فناوری پهپادها همیشه هم به ضرر مجرمان عمل نمی‌کند. همان‌طور که با چاقو می‌توان بیماری را جراحی کرد و جانش را نجات داد، با همان چاقو می‌توان انسانی را به قتل رساند! پهپادها و نوع استفاده از آنها نیز از همین قاعده تبعیت می‌کند. فناوری پهپادها از چنان قابلیت‌های گسترده‌ای برخوردار است که تبهکاران نیز از عملکردهای پروازی پهپادها بی‌بهره ‌نمانده‌اند. در میان جرایمی که با پهپادها مرتکب می‌شوند، می‌توان به جابه‌جایی و انتقال قاچاق در نقاط مرزی اشاره کرد، زیرا حتی اگر پهپاد حامل محموله قاچاق با سامانه‌های کنترل هوایی مرزها ردیابی و منهدم‌ شود، باز هم هدایتگران این پهپادها که در کیلومترها دورتر کمین کرده‌اند، فرصت فرار خواهند داشت. با این حال پلیس و نیروی انتظامی در بسیاری از کشورها و (از جمله در ایران) تدابیر مقتضی برای شکار و منهدم‌سازی این پهپادها را اتخاذ کرده است. به نظر می‌رسد با گسترش فناوری پهپادها وارد عصر تازه‌ای از رویارویی پلیس با تبهکاران شده‌ایم.

مترجم: صدف دژآلود