حمایت خاص از بیماران خاص

این بیماری با علائمی همچون بزرگی کبد و طحال، کدورت قرنیه چشم، اختلالات حرکتی و تشدید مشکلات قلبی و ریوی همراه است که رسیدن دارو به این بیماران، حکم مرگ و زندگی دارد.

خبرهای تازه حاکی از آن است که این مشکل دارویی در تهران، تا حد زیادی برطرف شده و از امروز نیز قرار است مبتلایان به این بیماری نادر در شهرستان‌ها بتوانند به داروهایشان دسترسی داشته باشند.

محمد هاشمی، سخنگوی سازمان غذا و دارو از توزیع داروی حیاتی «ناگلازایم» که موردنیاز این بیماران است، در داروخانه 29فروردین تهران خبر داده و قرار است این دارو از امروز نیز در داروخانه‌های شهرستان‌های مختلف کشور توزیع شود.

غلامرضا اصغری، رئیس سازمان غذا و دارو نیز ضمن عذرخواهی از این بیماران، مشکل کمبود داروهای این بیماران را به سودجویی یک شرکت واردکننده دارو نسبت داده و گفته است: همزمان با افزایش قیمت دلار، یک شرکت واردکننده داروی بیماران متابولیکی با انگیزه افزایش قیمت، دارو را در اختیار بیماران قرار نداده که باعث ایجاد ناراحتی برای این گروه از بیماران و خانواده‌های آنان شده است.

این مقام مسئول قول داده است در جهت حفظ حقوق بیماران، با شرکت‌های خاطی واردکننده دارو، بدون اغماض برخورد شود.

گرچه به نظر می‌رسد که مشکل دارویی این بیماران حل شده، اما مشکل اینجاست که هر بار با نوسان قیمت ارز، ممکن است واردات برخی دیگر از داروهای «های تک» یا همان داروهایی با فناوری ساخت بالا دچار مشکل شود که باید برای جلوگیری از تکرار چنین وقایع تلخی، تمهیداتی جدی اندیشید تا بیماران نادر و مبتلایان به بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج، دغدغه‌ای جز دغدغه بیماری نداشته باشند.

راه‌حل پایه‌ای

کمبودهای دارویی در سال 91 و ابتدای سال 92 را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های دارویی در کشور دانست. در این سال‌ها، کمبودهای دارویی، سه رقمی شده بود و خیلی از بیماران نادر، خاص و صعب‌العلاج به‌دلیل کمبود و گرانی دارو، فرآیند درمان را رها کرده بودند، اما با اجرای طرح تحول سلامت از اردیبهشت 93، این بحران رفته رفته فروکش کرد؛ طوری که الان آرامش نسبی در بازار دارویی کشور دیده می‌شود، اما در عین حال هنوز هم گاهی برخی کمبودهای دارویی برای این گروه از بیماران اتفاق می‌افتد.

شهاب‌الدین جنیدی‌جعفری، عضو هیات مدیره انجمن داروسازان تهران در گفت‌وگو با جام‌جم، راه حل ریشه‌ای این مشکلات را در تامین نقدینگی چرخه دارویی می‌داند و می‌گوید: بدهی انباشته بیمه‌ها به داروخانه‌ها، موجب شده است که نقدینگی داروخانه‌ها کاهش پیدا کند. وقتی نقدینگی داروخانه‌ها کمتر شود، نمی‌توانند داروها را از شرکت‌های پخش دارو تامین کنند و نقدینگی این شرکت‌ها هم کم می‌شود. کاهش نقدینگی این شرکت‌ها در نهایت موجب می‌شود که شرکت‌های تولیدکننده و واردکننده دارو هم متضرر شوند. در نتیجه می‌بینیم که بدهی بیمه‌ها، می‌تواند کل چرخه دارویی کشور را مختل کند که همین اختلال، گاهی خود را به شکل کمبود یک دارو نشان می‌دهد.

البته جنیدی‌جعفری معتقد است این‌که فقط شرکت واردکننده داروهای بیماران خاص، نادر و صعب‌العلاج را در این کمبودهای دارویی مقصر بدانیم، تحلیل عادلانه‌ای نیست، زیرا وقتی قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند، در نتیجه این شرکت‌ها مجبور می‌شوند که با قیمت بیشتری این داروها را وارد کنند.او بر این باور است که راه‌حل این مشکل باید به صورتی باشد که شرکت واردکننده و پخش‌کننده دارو هم متضرر نشود؛ یعنی وقتی قیمت دلار بالاتر می‌رود، دولت نیز اجازه افزایش قیمت دارو متناسب با قیمت دلار را صادر کند.

البته این افزایش قیمت دارو نباید به بیمار تحمیل شود، بلکه در شرایط افزایش قیمت دلار، باید پوشش بیمه‌ای آن داروهای گران شده افزایش پیدا کند.

جنیدی‌جعفری تاکید دارد: در این بین، گاهی برخی شرکت‌های واردکننده دارو هم راضی به سودهای معمول و قانونی نمی‌شوند و با سر باز زدن از سودهای معمول، سعی می‌کنند حاشیه سود خود را بالا ببرند که همین تخلف هم گاهی موجب کمبود و گرانی برخی داروها می‌شود.

کنترل و نظارت ؛ نیاز حیاتی بازار دارو

«اگر منصفانه به شرایط نگاه کنیم میزان حمایت‌های دارویی از بیماران خاص، نادر و صعب‌العلاج در چند سال اخیر، به هیچ وجه قابل مقایسه با سال‌های گذشته نیست.» اینها بخشی از گفته‌های محمدرضا قوام‌نصیری، رئیس انجمن رادیوتراپی و آنکولوژی ایران است که در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید دارد: حداکثر پرداختی داروهای شیمی‌درمانی برای بیماران مبتلا به سرطان، به 10 درصد کل قیمت دارو رسیده که البته با افزایش پوشش بیمه‌ای در ماه‌های اخیر، این فرانشیز بیماران، گاهی به صفر رسیده است.

البته قوام‌نصیری یادآوری می‌کند که در این بین، گاهی کمبودهای دارویی نیز پیش می‌آید. مثلا گاهی داروی «هرسپتین» برای درمان سرطان سینه و داروی شیمی‌درمانی «اوستین» دچار کمبود می‌شود که می‌توان با کنترل بیشتر بازار دارویی، این کمبودهای مقطعی را هم رفع کرد.

در این بین، به گفته قوام‌نصیری، شرکت‌های داروسازی داخلی هم دست به کار شده‌اند و هم‌اکنون شاهد تولید داخلی برخی داروهای با فناوری بالا هستیم. هر قدر از این شرکت‌ها حمایت شود، میزان دسترسی بیماران خاص، صعب‌العلاج و نادر به داروهایشان افزایش پیدا می‌کند.

جدای از این راهکارها، هر چه میزان نظارت بر فرآیند تولید و واردات داروها افزایش پیدا کند و مسیر تولید تا مصرف دارو کاملا معلوم باشد، میزان سوءاستفاده و دلالی در بازار دارو نیز کاهش پیدا می‌کند و باعث می‌شود این داروهای گران‌قیمت به دست نیازمند واقعی‌اش برسد.

امین جلالوند