من دورگه‌ام پس هستم

او سومین بازیکنی بود که آن روزها نامش برای رویارویی با رقبایی مثل برزیل یا آمریکا تکرار می‌شد. بسکتبال ایران حامد حدادی را از NBA و ارسلان کاظمی را از لیگ کالج‌های آمریکا (NCAA) داشت. فقط مانده بود تا سومین نفر به عنوان نخستین بازیکن ایرانی ـ آمریکایی به جمع ملی‌ پوشان بسکتبال بپیوندد تا در جام جهانی ترکیه شاهد کل‌کل بازیکنانی که بازی در آمریکا را تجربه کرده بودند با گردن کلفت‌های این ورزش باشیم. این اتفاق برای فرخ منش در تیم ملی نیفتاد و او بعد از چند فصل بازی در کالج‌های ایالات متحده بازی در لیگ‌های استرالیا، سوئیس و هلند را تجربه کرد.

سیر حضور بازیکنان دورگه در تیم‌های ملی را در تیم‌های بسکتبال می‌توان ردیابی کرد. زمانی که هنوز دنیل کوماییش از لیگ هندبال سوئد به تیم ملی هندبال نیامده بود، رفت و آمد دورگه‌ها در بسکتبال ایران زیاد بود. حتی پیش از ورود این حجم از بازیکنان دورگه فوتبالیست به تیم ملی، ایرانی‌تبارهای آلمان، آمریکا، فرانسه و انگلیس برای آن که بخت خود را در تیم ملی امتحان کنند، به فدراسیون بسکتبال درخواست می‌دادند.

بسکتبال ایران با ورود به المپیک 2008 و راهیابی به رقابت‌های جهانی 2010 ترکیه برای این افراد بیشتر شناخته شد. دستمزدهای خوبی هم که باشگاه‌های ایرانی در برهه‌ای به بازیکنان می‌دادند در توجه دورگه‌ها به تیم ملی و لیگ باشگاهی در ایران بی‌تاثیر نبود. دستمزد چند باشگاه ایرانی هنوز به قرارداد لیگ‌های دو یا سه برخی کشورها می‌چربد.

تغییر موضع فدراسیون

روزگاری فدراسیون بسکتبال حضور بازیکنان دورگه را برای کمک به تیم ملی برنمی‌تابید، اما این روزها جا برای این بازیکنان باز شده است به‌شرط آن که هر بازیکنی مــی‌آیـــد با خــودش پاسپورت ایرانی داشته باشد.

این که از توان تمام ایرانی‌ها در سراسر جهان برای تیم ملی بسکتبال استفاده شود، منعی ندارد. همان گونه که استخدام بازیکنان خارجی تاکنون منعی نداشته و به بالابردن کیفیت بسکتبال کمک کرده است؛ اما بسکتبال ایران در کنار توجه به این بازیکنان باید تمام استعدادهای موجود را شناسایی، هدایت و حمایت کند.

در سال‌های گذشته بنی کوچویی و عرفان نساج پور به دلیل فاصله بازی شان با بازیکنانی مانند صمد نیکخواه بهرامی، مهدی کامرانی، حامد آفاق و دیگر بازیکنان نسل طلایی بسکتبال، در تیم ملی جایی نداشتند، اما جذب باشگاه‌ها شدند.

مورتن باباخانی و هادی زال‌زاده (آلمان)، علی فرخ منش، آرش ریاحی، یونس لاله‌زاده، بهداد ساقی و ایمان شکوهی‎زاده (آمریکا) نام‌هایی بودند که درباره پیوستن‌شان به تیم‌ملی صحبت شد، اما از این جمع تنها یونس لاله‌زاده بازی‌های ملی را تجربه کرد.

در معرفی، ورود و خروج این بازیکنان گاهی نگاه واسطه‌گری هم وجود داشته است و دلالان حرفه‌ای با هر بار مطرح کردن برخی نام‌ها به واسطه نفوذی که روی سایت‌های بین‌المللی دارند کار تبلیغات این بازیکنان را نیز بر عهده می‌گرفتند تا آنها را با هر سطح فنی، به تیم‌های متقاضی بقبولانند.

ورود آسان

در حال حاضر عرفان نساج‌پور بازیکن ایرانی ـ کانادایی همچنان در لیگ برتر ایران بازی می‌کند. او به همراه بنی کوچویی با بازی در تیم‌های باشگاهی، بیشترین سطح ثبات را در میان دورگه‌هایی که تاکنون به بسکتبال ایران آمدند، دارند.

بعد از خروج جمعی از بازیکنان نسل طلایی و خالی شدن موقعیت‌های بازی از تعداد بیشتری بازیکن، دیگر نیاز نیست این روزها دورگه‌ها برای ورود به تیم ملی بسکتبال از فیلترهای رقابت با بهترین‌ها یا رقابت با بازیکنان خارجی در لیگ باشگاهی با هدف پوشیدن پیراهن تیم ملی عبور کنند؛ زیرا شرایط برای ورود بازیکنان دورگه مانند گذشته سخت نیست.

نوید نیکتاش بازیکن ایرانی ـ فرانسوی کارش را در بسکتبال ایران با تیم ملی در آسیا کاپ شروع کرد و بعد با تیم پتروشیمی بندرامام در جام باشگاه‌های آسیا به میدان رفت. آرون گرامی پور بازیکن ایرانی ـ انگلیسی است که هنوز در تیم‌های باشگاهی بازی نکرده است.

چالش جدید

حضور بازیکنان دورگه پرسشی ایجاد کرده مبنی بر این که آیا این بازیکنان از دل رقابت‌های بسیار با تعداد بیشتری بازیکن خارج می‌شوند یا صرف این که دورگه هستند کافی است تا صاحب موقعیت‌های برتر در تیم‌های ملی ـ باشگاهی شوند؟ حضور این بازیکنان در لیگ برتر بسکتبال سبب می‌شود بازیکنان در موقعیت‌های مختلف برای برتن کردن پیراهن تیم‌ملی، دورگه‌ها را به چالش بکشند. از این رو برای ایجاد فرصت برابر و رویارویی دورگه‌ها با شماری دیگر از بازیکنان باید در لیگ برتر بسکتبال به‌انتظار نشست.

محمد رضاپور - جام جم