دیپلماسی عمومی در برابر بدعهدی‌های آمریکا

بر این اساس مکانیزیم تلویحی دکترین ماشه بوده و به ‌آن معناست که اگر دیگران به تعهدات خود پایبند نبودند ما نیز پایبند نخواهیم بود و می‌توانیم به نقطه صفر فعالیت‌های خود بازگشت داشته و فعالیت هسته‌ای کشور را با دامنه وسیع و سرعت بیشتر پیش ببریم.

در تبیین راه دوم باید اشاره کرد که شیوه‌های حل اختلاف را در متن توافق برجام به همراه دارد. در این توافق براحتی گفته شده در اجلاس معاونین خارجه اگر مساله حل نشود مبحث باید در اجلاس وزرای خارجه مطرح و در صورت عدم توفیق به داوری کشانده شود ‌و اگر باز هم اختلافات باقی ماند، بحث به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه شود تا در این زمینه تصمیم‌گیری کند البته ما درخصوص توافق برجام این راه را پیش گرفتیم و به اجلاس معاونین خارجه رفتیم و تا حدی گفت‌وگوهایی میان وزرای خارجه را نیز داشتیم و حتی در گفت‌وگوهای مجمع عمومی سازمان ملل متحد طرح موضوع کردیم و در حال پیگیری بحث هستیم.

ما باید بپذیریم برجام یک توافق‌نامه بین‌المللی است که در جامعه جهانی پذیرش دارد و چون در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شده، از این رو قطعنامه‌های سازمان ملل متحد بخصوص شورای امنیت که ‌منابع حقوق بین‌الملل محسوب می‌شود در مورد آن الزام‌آور است.

قطعنامه‌های سازمان ملل متحد منبع حقوق بین‌الملل است و هر اقدامی در نقض این منابع تهدید علیه صلح و تجاوز به آن است، بنابراین ما می‌توانیم نسبت به این امر توجه شورای امنیت سازمان ملل متحد یا توجه دبیرکل را به پدیده‌ای که صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند، معطوف کنیم و این راه‌حل می‌تواند در دستگاه دیپلماسی پخته‌تر شود.

برجام یک رژیم بین‌المللی و شامل مجموعه‌ای از قواعد، اصول و هنجارهاست که رفتار کشورها را در حوزه موضوعی خاص تنظیم می‌کند که این اصول با مجموعه کشورهای 1+5 و ایران در حوزه موضوع خاص هسته‌ای مشخص شده و نقض رفتارهای بین‌المللی، تهدید علیه صلح است، بنابراین قابل پیگیری است.

به نظر می‌رسد در حوزه سیاسی ـ تبلیغاتی، هرچند اقداماتی صورت گرفته، اما باید بیشترین تلاش‌ها در حوزه اجرای دیپلماسی عمومی صورت گیرد، بر این اساس باید دیپلماسی رسمی یعنی گفت‌وگوی دولت با دولت، دیپلماسی عمومی به معنای مصاحبه با رسانه‌ها و گفت‌وگو با شبکه‌های بین‌المللی برای نشان دادن حقانیت کشور و برملا شدن رفتار طرف مقابل به‌کار گرفته شود.

در بحثی دیگر، نقش رسانه‌ها در این زمینه بسیار کارساز است که از آن باید به عنوان سایبر دیپلماسی، به معنای ارتباط مردم با مردم یاد کرد، براین مبنا باید این موج در دنیا راه انداخته شود که آمریکایی‌ها ناقض حقوق بین‌المللی هستند تا در این مسیر ان‌جی‌او‌ها هم با جمهوری اسلامی ایران همراهی کنند.

تا دیروز ایران به عنوان یک کشور یاغی معرفی شده و ایران هراسی سراسر عالم را فرا گرفته بود، اما تمامی این توطئه‌ها امروز خنثی شده و می‌توانیم با این‌گونه دیپلماسی‌ها، بحث برجام و حقانیت ایران را ثابت کنیم.

نوذر شفیعی - استاد علوم سیاسی دانشگاه