پشت پرده ماجرای تلخ توله خرس در پارک گلستان

این حکایت تلخ مرگ توله خرس گلستانی بود که حدوده سه هفته پیش خبر تلف شدنش منتشر شد، اما تازه این روزها نحوه فجیع و دردناک کشته شدنش از طریق یک ویدئو به فضای مجازی راه یافته و واکنش‌ها و انتقادات زیادی را به همراه داشته است.

به گزارش جام‌جم، سیزدهم شهریور، زمانی که خبر تلف شدن یک توله خرس در حاشیه پارک ملی گلستان به دلیل تزریق ناشیانه سرنگ‌های بیهوشی و دفن مخفیانه‌اش رسانه‌ای شد و اعتراض کارشناسان حوزه محیط‌زیست را به همراه داشت، هنوز کسی نمی‌دانست که توله خرس بیچاره نه بر اثر تزریق ناشیانه و غیراصولی سرنگ یا به گفته مسئولان محیط‌زیست گلستان ابتلا به بیماری هاری، که با ضرب و شتم محلی‌ها و البته نیروها و در حضور برخی مسئولان محیط‌زیست استان گلستان و اصابت سنگ و چماق بر سرش غرق به خون و تلف شده است؛ اتفاق تلخ و عجیبی که مسئولان محیط‌زیست گلستان احتمالا برای حفظ آبرو روی آن سرپوش گذاشته و آن را پنهان کردند؛ همان‌طور که چندین ماه پیش حکایت مرگ هیرکان (ماده پلنگ) تازه رها شده در پارک گلستان را پنهان کرده بودند.

ویدئوی افشاکننده

اما انتشار یک کلیپ در فضای مجازی طی روزهای گذشته پرده از دومین پنهان‌کاری نیروهای محیط‌زیست استان گلستان برداشت.

ظاهرا ماجرا از آن قرار بوده که حدود یک ماه پیش توله خرسی در حاشیه منطقه حفاظت‌ شده زاو، در سه کیلومتری پارک ملی گلستان و از نزدیکی روستای ترجنلی عبور می‌کند و به دنبال گزارش اهالی منطقه به اداره کل حفاظت محیط‌زیست گلستان و در اقدامی نامتعارف و برخلاف دستورالعمل‌های مربوطه، این توله خرس توسط مسئولان محیط‌زیست گلستان در دو نوبت مورد اصابت سرنگ بیهوشی قرار می‌گیرد و ساعتی بعد از پای درمی‌آید و احتمال اوردوز شدن حیوان و یا آسیب جدی به ریه یا کبد، عامل اصلی مرگ این خرس عنوان می‌شود.

پس از آن مسئولان محیط‌زیست گلستان در اقدامی غریب، لاشه این خرس را که در صورت کالبدشکافی، کلید حل معمای مرگ خرس به شمار می‌رفت و می‌توانست علت مرگ این‌ گونه ارزشمند جانوری را مشخص کند مخفیانه دفن می‌کنند و در واکنش به اعتراضات صورت گرفته، ابتلا به هاری را دلیل دفن زودهنگام خرس اعلام می‌کنند.

اما فیلم دلخراش افشا شده اخیر حکایت دیگری را روایت می‌کند. و آن این‌که توله خرس تنها به جرم عبور از فاصله 300 متری منطقه حفاظت شده لوه، به فاصله 5000 متر از روستای ترجنلی در حاشیه پارک ملی گلستان، توسط مهدی کوچک، رئیس اداره پارک ملی گلستان، و بدون نظارت دامپزشک مورد اصابت سرنگ بیهوشی قرار گرفته تا از منطقه دور شود، اما مسئولان اداره محیط‌زیست گلستان که به گفته مسئولان ستادی سازمان حفاظت از محیط‌زیست در تهران، بدون هماهنگی با دفاتر تخصصی سازمان و نظارت دامپزشک نسبت به بیهوش کردن و زنده‌گیری این توله‌ خرس اقدام کرده بودند، حتی فرصتی برای بیهوش شدن در اختیار خرس نگون‌بخت قرار نداده‌ و تلاش می‌کنند با استفاده از تور ماهیگیری، حیوان را جابه‌جا کنند، اما در این میان یکی از اعضای شورای روستای ترجنلی، در کنار روستاییانی که از حادثه تصویربرداری می‌کنند به خرس نیمه‌بیهوش نزدیک می‌شود. توله‌ خرس وحشت‌زده که در هیاهوی حضور بیش از 10 نفر از مسئولان محیط‌زیست گلستان و چند نفر از روستاییان فرصت لازم برای بیهوش‌ شدن را هم به دست نیاورده، به عضو ماجراجوی شورای روستای ترجنلی حمله کرده و سبب می‌شود مسئولان محیط‌زیست گلستان با چوب و چماق، آخرین لحظات زندگی‌اش را برایش رقم بزنند.

دفن مخفیانه

اما پنهان‌کاری درخصوص نحوه مرگ این توله خرس، دفن مخفیانه‌اش و توجیهات دروغین و بی‌اساس تا همین چند روز پیش ادامه داشت. تاجایی که چندی پیش محمود رضا وفایی، مدیرکل دامپزشکی گلستان با بیان این‌که از مغز خرس گلستان برای انجام آزمایش‌های لازم نمونه‌برداری شده به رسانه‌ها گفت: ظاهرا در بررسی‌های بالینی همکاران به داشتن بیماری نوع A در خرس مشکوک شده و به محیط‌زیست اعلام می‌کنند که باید لاشه خرس دفن شود. این اظهارنظر درحالی بیان شد که چند روز بعد سازمان دامپزشکی کل کشور به نقل از انستیتو پاستور تهران، نتیجه آزمایش هاری (FAT) روی نمونه مغز توله خرس گلستان را منفی اعلام کرد و پرسش‌های جدید مطرح شد که اگر توله خرس مبتلا به بیماری نبوده، پس چرا مسئولان محیط‌زیست گلستان در اقدامی شتاب زده لاشه او را دفن کرده‌اند، پرسشی که کلیپ تازه انتشار یافته بخوبی به آن پاسخ می‌دهد؛ یعنی به احتمال زیاد، دفن به خاطر پنهان‌کاری و سرپوش گذاشتن بر علت واقعی مرگ توله خرس بوده، درست مثل پنهان‌کاری مرگ هیرکان که البته به برکناری مدیرکل محیط‌زیست گلستان هم منجر شد.

نیروهای محیط‌زیست ما آموزش ندیده‌اند

کامبیر برادرانی، کارشناس محیط‌زیست درخصوص این اتفاق به جام‌جم می‌گوید: آنچه در وهله اول از شنیدن و دیدن نحوه مرگ توله خرس به ذهن متبادر می‌شود این است که نیروهای محیط‌زیست این استان هیچ‌گونه آموزشی ندیده‌اند که اگر حیوانی به محل زندگی مردم نزدیک شد چگونه بدون آن‌که آسیبی به مردم یا حیوان وارد شود، او را از منطقه دور کنند.

برادرانی البته معتقد است که تقریبا اکثر نیروهای محیط زیستی کشور (اعم از مسئول و محیط‌بان و...) آموزش خاصی در بخش‌های مختلف محیط‌زیست ندیده‌اند و برای ادعای خود نیز به مرگ دردناک دو پلنگ در حدود چند سال پیش در سمنان و به دلیل تزریق ناشیانه و غیراصولی داروی بیهوشی استناد می‌کند.

این کارشناس محیط‌زیست، عامل دیگر در واقعه مرگ توله خرس را رعایت نکردن اصول ایمنی عنوان کرده و می‌گوید: جدای از عملیات غیرعلمی و خودسرانه نیروهای محیط‌زیست گلستان، وجود تعداد زیادی از روستاییان اطراف توله خرس چه توجیهی داشته، درحالی که باید زمان تزریق داروی بیهوشی اطراف وی خلوت باشد تا دچار ترس و استرس نشود.

اشتباه صورت گرفته را می‌پذیریم

روز گذشته و پس از انتشار ویدئوی کشته شدن توله خرس، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان گلستان به این اتفاق واکنش نشان داده و در گفت‌وگو با ایرنا گفته است: با فرض این ادعا که کشته شدن توله خرس توسط مردم محلی و ماموران رخ داده، باید گفت که حمله خرس به یک انسان چاره‌ای جز تلاش برای نجات فرد گرفتار شده در چنگال حیوان باقی نگذاشته بود.

غلامرضا کریمی افزود: جلوگیری نکردن ماموران محیط‌زیست از ضربات چوب دستی یکی از روستائیان به این حیوان رفتاری اشتباه و توجیه نشدنی است که این اشکال را می‌پذیریم.

فاطمه مرادزاده