خزان‌هایی پس از مرگ جادوگر سنتور

شهریورماه سال 1388 را هنردوستان از یاد نمی‌برند؛ صدای قدم‌های پاییز که می‌آید، شهریورِ نیشابور خود را بیش از پیش همدم خزان می‌بیند. روز پروازِ پرویزِ ایران از خاطر مضراب‌های هیچ سنتوری پاک نخواهد شد. این روزها بوی خزانِ پرویز مشکاتیان در زادگاهش پیچیده، اگرچه مراسم رسمی درخوری در شهرش برای او برپا نشد، ولی از 29 تا 31 شهریورماه مردم برای ادای احترام به او، مزارش را کنار آرامگاه عطار گلباران کردند.

خبرنگار ایسنا نیز همراه برخی اعضای خانواده مشکاتیان بر سر مزارش حضور یافته و با خواهر این آهنگساز، موسیقیدان و نوازنده چیره‌دست گفت‌وگو کرده است. پروین مشکاتیان درباره کودکی‌ خود و برادرش گفت: من با پرویز اختلاف سنی کمی داشتم. بازی‌های ما تقریبا مشترک بود. به یاد دارم، پرویز به فیلم‌های سینمایی علاقه زیادی داشت و هر وقت به سینما می‌رفت، من باید می‌نشستم و او فیلم را از ابتدا تا پایان، ایستاده برایم تعریف می‌کرد. فیلم‌های آن زمان موسیقی داشت. او با وسایل خانه، ادای موزیسین‌ها را درمی‌آورد؛ مثلا روی متکا، سنتور می‌زد و با دو تا چوب ویلون می‌نواخت و همزمان آهنگ‌ها را زمزمه می‌کرد.

وی ادامه داد: پس از آن، پدرم با کمک نجار محله، سنتور کوچکی برای او ساخت که وسیله بازی پرویز شد. در آن زمان، بچه‌ها یا عروسک داشتند یا تفنگِ اسباب‌بازی، ولی وسیله بازی ما، سازهایی بود که در خانه داشتیم.

مشکاتیان اظهار کرد: پرویز در شش سالگی، آموختن موسیقی را با سنتوری که از مشهد برایش خریده بودند، شروع کرد. ما با همین سنتور کوچک پرویز و دایره زنگی من، مرتب برای بچه‌های محله اجرا می‌گذاشتیم. این بازی و سرگرمی ما بود و در این فضا بزرگ شدیم. پدرم از شاهنامه، عطار و مشاهیر ادبیات برای ما می‌گفت و ما را با آنها آشنا می‌کرد.

او همچنین گفت: یک روز، پدرم من و پرویز را به شهر کهنه برد و در آرامگاه عطار، نحوه کشته شدن عطار را برای ما تعریف کرد. آشنایی پرویز با عطار و اشعار و زندگی این عارف بزرگ، او را بسیار به ادبیات علاقه‌مند کرد. از همان زمان از پدرم ادبیات می‌آموخت و شعر حفظ می‌کرد و با خودش دکلمه می‌کرد.

مشکاتیان درباره عجین بودن خانواده‌اش با ساز، توضیح داد: من و پرویز، سازها را در کودکی با گِل می‌ساختیم و تزئینی استفاده می‌کردیم. ما در خانواده، هر کدام یک ساز می‌نواختیم، حتی مادرم با پدرم همراهی می‌کرد، ولی هیچ‌کدام مثل پرویز حرفه‌ای نشدیم. پرویز اولین کنسرت خود را در هشت سالگی با آقایان درجزی و جوادیان در مدرسه امیر معزی داشت که خیلی هم موفق ظاهر شد.

او درباره خانه پدری پرویز مشکاتیان و برنامه‌هایی که برای این خانه ارائه شده، از جمله تبدیل شدن آن به موزه، گفت: درباره خانه پدری، قول‌های زیادی داده شد، ولی هنوز عملی نشده است. هرکدام از شهردارها قولی داده و بعد تغییر کرده‌اند. امسال اولین سالی بود که شهرداری و اعضای شورای شهر بر سر مزار پرویز آمدند و قول‌هایی دادند که امیدواریم عملی شود تا مردم نیشابور و خانواده مشکاتیان راضی شوند. اعضای شورای پنجم نیشابور و سرپرست شهرداری این شهر درباره ساماندهی فضای آرامگاه این هنرمند فقید و بسترسازی خانه پدری این موسیقیدان برجسته، برای راه‌اندازی موزه مشکاتیان قول همکاری داده‌اند.

پرویز مشکاتیان ـ‌ آهنگساز، موسیقیدان و نوازنده چیره‌دست سنتور ـ‌ 30 شهریورماه 1388 در تهران درگذشت.