کره شمالی و ادبیات تنش‌زای ترامپ

اما تنش فعلی تفاوتی با تنش‌های گذشته دارد و آن تهدیدات مستقیم رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکاست و این موضوع شرایط جدیدی رقم زده است. دونالد ترامپ بصراحت کره‌شمالی را تهدید به اقدام نظامی کرده است. از آن طرف کره‌شمالی در طول این مدت بر آزمایش‌های هسته‌ای خود افزود و در مدت کوتاهی شش بمب هسته‌ای را آزمایش کرد تا سرانجام در هفته جاری به آزمایش یک بمب هیدروژنی دست زد.

معمولا در دوره‌هایی که تنش‌ها شدت می‌گرفت، دیپلمات‌های کشورهای منطقه از جمله خود آمریکا تلاش می‌کردند به نوعی اوضاع را در جهت کاهش تنش‌ها مدیریت کنند. اما این بار با توجه به روحیه ماجراجویانه ترامپ، به جای این‌که کنترل اوضاع در دست دیپلمات‌ها قرار گیرد، ترامپ خود دست به کار شده و به تشدید تنش‌ها دامن زده است، در حالی‌که کشورهای دیگر احتیاط را در مواجهه با کره‌شمالی در پیش گرفتند. برای مثال، شورای امنیت سازمان ملل در آزمایش قبلی کره‌شمالی با اکتفا به یک بیانیه مطبوعاتی، برخوردی محتاطانه را در پیش گرفت که نشان می‌داد آنها مواضع تند و تهاجمی ترامپ را نمی‌پسندند. گویی که انگشت اتهام را سوی آمریکا نشانه می‌گرفتند که سبب تشدید تنش‌ها شده است.

در منطقه نیز حتی مواضع کشورهایی مانند چین و حتی کره‌جنوبی با مواضع آمریکا هم‌راستا نبود. چراکه آنها موافق مدیریت و کنترل بحران هستند تا افزایش و تشدید تنش‌ها. در خود ایالات متحده نیز اکثر سیاستمداران بزرگ مانند سناتور جمهوری‌خواه جان مک‌کین مخالف رویه ترامپ در قبال این موضوع هستند تا جایی‌که او در پاسخ به تهدید نظامی رئیس‌جمهور آمریکا عنوان کرد: «رهبران بزرگ زمانی تهدید می‌کنند که آماده اقدام می‌شوند» در حالی که چنین آمادگی‌ای در آمریکا وجود ندارد.

به نظر می‌رسد کشورهای ذینفع در منطقه مانند چین، ‌ژاپن و کره‌جنوبی و روسیه با آزمایش بمب هیدروژنی توسط کره‌شمالی، باید خود تدبیری بیندیشند و شرایطی را فراهم کنند تا فرصت بیشتری در اختیار ابزار دیپلماسی برای مدیریت بحران قرار گیرد. چراکه اگر این بحران کنترل نشود به منطقه محصور نمی‌ماند و کل دنیا را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد.

به نظر نمی‌رسد بازیگران منطقه در واکنش به آزمایش کره‌شمالی با ترامپ همراه شوند. ژاپن و چین خواستار تشکیل مجدد جلسه شورای امنیت شده‌اند و در این میان چین مانند گذشته تلاش می‌کند برای مهار کره‌شمالی از ابزار تحریم بهره ببرد. کشورهای منطقه به هیچ وجه آمادگی افزایش بحران و برخورد نظامی را ندارند. آنها تلاش می‌کنند تا حد امکان بحران را کنترل کنند. اما کار دست دو رهبری است که دست به اقدامات غیرقابل پیش‌بینی می‌زنند؛ هم رهبر کره‌شمالی و هم رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا و این موضوع تا اندازه‌ای کار را پیچیده کرده و پیش‌بینی را دشوار ساخته است. به نظر می‌رسد کشورهای منطقه و حتی کشورهای اروپایی در جهت کنترل این بحران تلاش خواهند کرد تا از ورود به فاز نظامی جلوگیری کنند. قطعنا به نفع هیچ‌یک از کشورهای آسیایی و حتی خود آمریکا نیست این بحران تشدید شود و به مرحله غیرقابل کنترل برسد.

احمد معصومی‌فر

سفیر سابق ایران در کره‌جنوبی