ارزیابی کارشناسان از وزرای اقتصادی دولت دوازدهم

تیم اقتصادی، چابک نشد

روز گذشته رئیس‌جمهور با ارائه اسامی وزرای پیشنهادی دولت دوازدهم به مجلس، از تیم اقتصادی دولت جدید رونمایی کرد. در چیدمان جدید وزرای اقتصادی دولت دوازدهم، شاهد تغییر وزرای اقتصاد، نیرو، ارتباطات و صنعت نسبت به دولت یازدهم هستیم.
کد خبر: ۱۰۶۰۳۸۸

در حالی که در چهار سال گذشته بیشترین انتقادات به عملکرد عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی به علت تشدید رکود مسکن مطرح بود، ابقای وی در این وزارتخانه، خبر خوشی برای مستاجران و متقاضیان بلاتکلیف مسکن مهر نبود.

در این میان، تغییر وزیر اقتصاد که عملکردش قطعا بهتر از عملکرد وزیر ابقاشده راه و شهرسازی بوده، قابل تامل است. علی‌ طیب‌نیا در سال 1392 با کسب 274 رای از مجموع 284 رأی ماخوذه، عنوان بالاترین رای اعتماد در تاریخ جمهوری اسلامی ایران را به خود اختصاص داده و شاگرد اول کابینه مطرح شده بود. به نظر می‌رسد کنار نهادن طیب‌نیا از تیم اقتصادی دولت به علت تفکرات متفاوت وی نسبت به چهره‌های پرنفوذ اقتصادی دولت همچون مسعود نیلی و محمد نهاوندیان باشد؛ چهره‌هایی که تفکرات مایل به اقتصاد سرمایه‌داری دارند.

مسعود کرباسیان که صبغه تحصیلی و کاری در عرصه بازرگانی و تجارت دارد و یک مدیر اجرایی است حالا در قامت مسئولی سیاستگذار به عنوان وزیر اقتصاد دولت دوازدهم پیشنهاد شده است. مسعود کرباسیان در دولت یازدهم سمت معاون وزیر اقتصاد و رئیس‌کل گمرک جمهوری اسلامی ایران را بر عهده داشت.

تغییر در وزارت صنعت، معدن و تجارت و کنار نهادن محمدرضا نعمت‌زاده هم در حالی اتفاق افتاد که درباره آن، اتفاق نظر وجود داشت. با این حال، محمد شریعتمداری که به عنوان وزیر پیشنهادی صنعت معرفی شده، بیشتر سابقه مسئولیت در حوزه بازرگانی دارد و بیم آن می‌رود که مشکلات واردات‌محوری و بی‌توجهی به تولید که دوره نعمت‌زاده مورد انتقاد بود، چندان اصلاح نشود.

محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر پیشنهادی ارتباطات هم جوان‌ترین گزینه در میان کابینه پیشنهادی دولت دوازدهم است که در دولت یازدهم، معاون همین وزارتخانه بود. حبیب‌الله بیطرف گزینه پیشنهادی برای وزارت نیروی دولت دوازدهم، پیش از این هم در دولت اصلاحات همین سمت را عهده‌دار بود.

بر اساس فهرست اعلامی رئیس‌جمهور، وزرای نفت، جهادکشاورزی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و راه و شهرسازی نسبت به دولت یازدهم تغییر نکرده‌اند بنابراین نباید انتظار تغییر در سیاست‌های این بخش‌ها را داشت، خصوصا در زمینه روند کند اشتغالزایی در حوزه وزارت کار و بی‌اعتنایی به خودکفایی در وزارت نفت. البته بحث وزارت جهادکشاورزی، جدا است زیرا محمود حجتی در 4 سال اخیر با توفیق در خودکفایی گندم، کارنامه مثبتی از خود به جای گذاشت.

در مجموع، کارشناسان معتقدند تیم اقتصادی دولت دوازدهم تغییر آنچنانی نکرده و چابک‌تر نشده که نسبت به اصلاح مشکلات اقتصادی کشور خصوصا خروج از رکود، اشتغالزایی گسترده و حمایت از تولید بتوان به آن امید داشت.

با وجود کنار گذاشته شدن نعمت‌زاده و معرفی جوانی چون آذری جهرمی، در مجموع با توجه به آن که وزرای دولت دوازدهم نسبت به سال 1392، چهار سال پیرتر شده‌اند، کابینه دولت دوازدهم نسبت به دولت یازدهم، پیرتر هم شده است.

کابینه ضعیف‌تر شده است

دکتر امرالله امینی، اقتصاددان با بیان این‌که کابینه اقتصادی دولت دوازدهم نسبت به دولت یازدهم ضعیف‌تر است، گفت: دیروز نام آقای شریعتمداری را به عنوان وزیر صنعت، معدن و تجارت مشاهده کردم. بهتر بود اگر وزارتخانه‌های صنعت و بازرگانی جدا می‌شد، وی را در سمت وزیر بازرگانی معرفی می‌کردند و برای بخش صنعت به نظر می‌رسد گزینه مناسبی نخواهد بود.

وی اضافه کرد: اکنون کشور با مشکلات تولید همراه است و کسی که در سمت وزیر صنعت معرفی شده بیشتر به رویکرد واردات و تنظیم بازار معتقد است؛ سابقه آقای شریعتمداری این موضوع را نشان می‌دهد.

امینی با اشاره به معرفی محمود حجتی به عنوان وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: یکی از دستاوردهای بزرگ آقای حجتی خودکفایی در گندم بود. به نظر می‌رسد در دولت دوازدهم باید سیاست‌های جدیدی برای کشاورزی مکانیزه به کار گرفته شود.

این اقتصاددان ادامه داد: وزیر اقتصاد باید نظریه‌پرداز باشد و صرفا سابقه حضور در بدنه دولت و مدیریتی کافی نیست. همچنین باید به اصول و مبانی اقتصاد و چگونگی پیاده سازی سیاست‌ها با توجه به شرایط کشور تسلط داشته باشد، اما به نظر نمی‌رسد این موضوع را بتوانیم در بدنه وزارت اقتصاد شاهد باشیم.

وی افزود: ‌تا قبل از معرفی کابینه دولت دوازدهم امیدوار بودیم که افراد خوب و کاردانی معرفی خواهند شد، اما این امید ما به یاس بدل شد. کابینه‌ای که معرفی شده کابینه‌ای نیست که بتواند مشکلات فعلی کشور را حل کند.

بیم واردات

آلبرت بغزیان، اقتصاددان درباره آینده اقتصاد ایران با معرفی مسعود کرباسیان به عنوان وزیر اقتصاد و محمد شریعتمداری در سمت وزیر صنعت، معدن و تجارت به جام‌جم گفت: آقای کرباسیان توانست در مدتی که به عنوان رئیس‌کل گمرک ایران فعالیت داشت، تجربه‌های زیادی را کسب کند و در این راستا سیاست‌هایی را پیاده‌سازی کرد که توانست در بخش بازرگانی و پنجره تجارت فرامرزی رکوردهایی را جابه‌جا کند.

وی افزود: با توجه به این‌که تا لحظه آخر گمانه‌زنی روی فرد دیگری برای وزارت اقتصاد بود، اما آقای کرباسیان معرفی شدند اما باید اشاره کرد که اقتصاد یک سیستم دارد و فرقی نمی‌کند که چه کسی به عنوان وزیر انتخاب می‌شود. این سیستم در هر شرایط و با هر وزیری کار خود را پیش می‌برد.

بغزیان با اشاره به آسیب‌هایی که ممکن است در آینده به بخش اقتصادی کشور وارد شود، تصریح کرد: بخش اقتصاد کلان مانند کنترل تورم در وزارت اقتصاد به خوبی دنبال خواهد شد اما سازمان‌هایی مانند امور مالیاتی و بازار سرمایه ممکن است چالش جدید وزارت اقتصاد باشند.

استاد اقتصاد دانشگاه تهران ادامه داد: آقای شریعتمداری بیشتر در بخش تجارت فعالیت داشته است و دور از انتظار نیست که کاهش تولید و افزایش واردات را شاهد باشیم. به نظر می‌رسد یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران تعمیق رکود و کاهش تولید است. وی تاکید کرد: اقتصاد ایران با توجه به شرایط رکودی باید افزایش تولید و عرضه خود را زیاد کند اما به نظر می‌رسد سابقه فردی که برای این وزارتخانه معرفی شده بیشتر در حوزه بازرگانی و واردات بوده و احتمالا بازار از این طریق تنظیم خواهد شد.

خروج از رکود مسکن

عضو کمیسیون عمران مجلس با تاکید بر این‌که وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی باید برنامه روشنی برای مسکن داشته باشد، گفت:‌ یکی از راهکارهای تاثیرگذار در خروج مسکن از رکود، تخصصی شدن بانک مسکن است. فرج‌الله رجبی در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره به رکود دامنه‌دار مسکن در کشور، اظهار کرد: یکی از راه‌های عبور از رکود، فعال کردن مسکن است که باعث رونق صنایع وابسته پیشین و پسین وابسته به این بخش می‌شود.

وی افزود: معتقدم وزیر راه و شهرسازی دولت دوازدهم باید برنامه روشنی برای خروج از رکود مسکن ارائه دهد،‌ در واقع توقع این است که وزیر برنامه‌ای کارآمد و اجرایی در این حوزه ارائه کند.

رجبی ادامه داد: این برنامه خواست ملی بوده و مساله‌ای بخشی نیست، چراکه حدود پنج سال است بازار مسکن به‌عنوان یکی از بازارهای مهم اقتصادی کشور در رکود به سر می‌برد.

ساختار ایراد دارد

دکتر محمدقلی یوسفی، استاد اقتصاد با اشاره به معرفی کابینه دولت دوازدهم به خبرنگار ما گفت: فرقی نمی‌کند چه فردی با چه رویکرد و چه تحصیلاتی در وزارتخانه‌ها وارد شود به این دلیل که ساختار اقتصادی ایران ایرادهایی دارد که هر کسی در این سمت قرار بگیرد توانایی حل آن را ندارد.

وی با تاکید بر این‌که به جای تغییر وزیر باید به فکر تغییر سیاست در کشور باشیم، افزود: سیاست‌های اقتصادی کشور از دهه‌های قبل بر پایه واردات بنا شده است و تا زمانی که این سیاست جای خود را به تولید ندهد، نمی‌توان انتظار زیادی از افراد معرفی شده کابینه دولت دوازدهم داشت.

یوسفی اظهار کرد: فردی که به عنوان وزیر صنعت، معدن و تجارت معرفی شده سابقه‌اش نشان می‌دهد خیلی به تولید متکی نیست و فردی بازرگان است. مسلما در دولت دوازهم اگر خبرهایی مبنی بر تعطیلی کارخانه‌های تولیدی و افزایش واردات را بشنویم خیلی جای تعجب ندارد.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها