ریسک ترامپ برای نفت ایران؛صفر

به گزارش جام‌جم، ایران در طول سال‌های تحریم با مشکلات زیادی روبه‌رو شد، اما توانست در بخش‌های مهم اقتصادی کشور مانند صنعت نفت با استفاده از توان داخلی، خود را سرپا نگه دارد. این در حالی است که پس از توافق برجام، زمانی که شرکت‌های خارجی به ایران آمدند، باور نمی‌کردند ایران همان کشوری است که در آنجا مشغول کار بودند و می‌توان گفت، دوران تحریم ایران را خودساخته کرد. بعد از برجام، نشست 171 اوپک نشان داد که این سازمان، هنوز به وظایف خود برای ایجاد تعادل در بازار عمل می‌کند و ایران توانست حرف خود را به کرسی بنشاند و تولید خود را افزایش دهد. این در حالی است که سقف تولید اوپک، یک میلیون و 200 هزار بشکه در روز کاهش یافت. کشورهایی که بیشتر از سهمیه خود تولید و صادر می‌کردند، باید دوباره سقف تعیین شده را رعایت کنند. اکنون حضور توتال و شل در بازار ایران نشان می‌دهد که نسبت به سیاست‌های ترامپ بی‌تفاوت هستند و بیشتر از این که بخواهند چشم به دهان رئیس‌جمهور آمریکا بدوزند، در تصور همکاری با ایران در شرایط پسابرجام هستند.

هفته گذشته، قراردادی میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت انگلیسی ـ هلندی شل برای مطالعه میدان‎های نفتی آزادگان و یادآوران و میدان گازی کیش به امضا رسید. میدان نفتی آزادگان شامل دو میدان آزادگان شمالی و جنوبی است.

حجم نفت درجای میدان آزادگان شمالی، 6/5 میلیارد بشکه و ضریب برداشت آن 6 درصد و نفت درجای میدان آزادگان جنوبی معادل 34/25 میلیارد بشکه و نفت قابل برداشت آن حدود 2 میلیارد بشکه با احتساب ضریب برداشت 2/8 درصد برآورد شده است.

براساس قرارداد اولیه میدان نفتی آزادگان شمالی در دو فاز با ظرفیت 75 هزار بشکه نفت روزانه توسعه می‌یابد که باید 150 هزار بشکه نفت، از آن بهره‌برداری شود.

در آزادگان جنوبی به دنبال خلع ید شرکت سی‎ان‎پی‎سی‎آی از توسعه این میدان، پیمانکاران ایرانی توسعه میدان را بر عهده گرفتند. براساس پیش‌بینی‎های انجام شده، برداشت نفت از این میدان تا اواخر سال 97 به 320 هزار بشکه در روز می‌رسد و اهداف فاز نخست توسعه از آن محقق می‌شود.

میدان گازی کیش در زیر جزیره کیش (واقع در آب‌های خلیج فارس) در جنوب غربی بندر لنگه تا شمال غربی جزیره سیری، در جوار جزایر هندورابی و در شرق جزیره لاوان قرار دارد و پس از میدان پارس جنوبی، بزرگ‌ترین میدان گازی خلیج فارس به شمار می‌رود. فاز نخست طرح توسعه این میدان با هدف تولید روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز در روز در حال اجراست. در همین ارتباط، نیکلاس هاپتون سفیر انگلیس در تهران اعلام کرد، سیاست کشور انگلستان این است که از برجام حمایت کند و ما نیز به آن پایبند خواهیم بود. وی اظهار امیدواری کرد، با رفع مشکلات و موانع بانکی و مالی، تبادلات ایران با جهان و بویژه انگلیس افزایش یابد.

اشتغالزایی، نتیجه ورود سرمایه‌گذاری خارجی

منصور معظمی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران در گفت‌وگو با شانا عنوان کرد: با وجود این که تمدید تحریم‌ها توسط آمریکا بدعهدی و بدقولی محسوب می‌شود، اما باز هم شاهد حضور شرکت‌های معتبر بین‌المللی علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در ایران هستیم و این موضوع، بیانگر آن است که این کشورها نسبت به آمریکا بدبین و از رفتار آنها راضی نیستند.

وی افزود: این کشورها به این جمع‌بندی رسیدند که کلاه سرشان رفته و رودست خورده‌اند؛ کشورهای اروپایی در این مدت که با آمریکا همراه شدند، مشاهده کرده‌اند که فرصت کار با ایران را از دست داده‌اند. بنابراین سعی می‌کنند بهتر از گذشته وارد عمل شوند. البته طبیعی است که اروپایی‌ها هنوز نگران رفتار آمریکا و بویژه تیم جدید باشند. معظمی تصریح کرد: وقتی می‌بینیم بسیاری از شرکت‌های بزرگ نفتی در ایران حضور دارند و فعالیت می‌کنند، باید درک کرد که این بهترین فرصت به منظور استفاده از مشارکت آنها برای افزایش توان داخلی کشور است.

وی درباره این که احتمال تبدیل شدن این تفاهم نامه‌ها به قرارداد چقدر است، اظهار کرد: فکر می‌کنم بخشی از این تفاهم‌نامه‌ها می‌تواند منجر به عقد قرارداد شود، به شرط آن که شرکت ملی نفت ایران بتواند مدیریت کرده، مشارکتی درست و منطقی بین شرکت‌های خارجی و داخلی ایجاد کند.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران افزود: شرکت‌های خارجی در این مقطع علاقه‌مند هستند، شریک داخلی داشته باشند و این به مدیریت شرکت ملی نفت ایران باز می‌گردد.

بازگشت شل؛ ترغیب شرکت‌های دیگر

علی امامی میبدی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، امضای تفاهم‎نامه شرکت ملی نفت ایران با شرکت شل را عاملی موثر برای حضور دیگر شرکت‌‌های معتبر نفتی در ایران دانست.

وی درباره امضای تفاهم‌نامه شرکت ملی نفت ایران و شرکت انگلیسی ـ هلندی شل برای توسعه دو میدان نفتی و یک میدان گازی، گفت: امضای این تفاهم‌نامه اتفاق بسیار خوبی است که باید از جهات مختلفی آن را بررسی کرد. به یقین این موضوع به مذاق آمریکایی‌ها و برخی رقبای ایران در صادارات نفت خوش نمی‌آید و ما پیش از هر چیز باید راهکارهایی بیندیشیم تا کارشکنی احتمالی آنها را مدیریت کنیم و تصمیماتی بگیریم که هر دو طرف بخوبی از این تفاهم‌نامه سود ببرند.

این استاد دانشگاه، سرمایه‌گذاری شل در ایران را عاملی برای حضور دیگر شرکت‌های معتبر نفتی و غیرنفتی در ایران دانست و افزود: گذشته از هر چیز نام معتبر این شرکت، پیامدهای مثبتی برای کشورمان در پی دارد. اگر بخواهیم این موضوع را به بیان ساده توضیح دهیم، باید به ماجرای گرفتن وام ایران از بانک جهانی، پس از جنگ تحمیلی اشاره کنیم. در دورانی که ایران به سازندگی نیاز داشت، دولتمردان ما از بانک جهانی، درخواست وام 300 میلیون دلاری کردند، اما همان زمان هم افرادی که با اقتصاد بین‌الملل و تفکر سرمایه‌ساز بیگانه بودند، این اقدام را محکوم کردند.

میبدی ادامه داد: آنها به این باور نرسیده بودند که وقتی بانک جهانی به کشوری وام می‌دهد، یعنی نظام و شرایط اقتصادی آن کشور را پذیرفته است. همین موضوع باعث شد، شرکت‌های بین‌المللی صاحب‌نام دیگری هم به ما اعتماد و با درخواست وام ما موافقت کنند. این مثال درباره امضای قرارداد شرکت شل با شرکت ملی نفت ایران هم مصداق دارد. بدون شک از این پس، شرکت‌ها و موسسات اقتصادی مطرح دنیا با استناد به اعتبار شرکت شل، به مذاکره با طرف ایرانی و سرمایه‌گذاری در کشورمان از دریچه دیگری نگاه می‌کنند.

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی درباره نوع برخورد آمریکایی‌ها با امضای این تفاهم‌نامه توضیح داد: در تحلیل این موضوع باید تغییر و تحولات سیاسی و اجتماعی ایالات متحده آمریکا را هم در نظر بگیریم. بدون شک همکاری شرکت‌های معتبر نفتی جهان با ایران و سرمایه‌گذاری‌ شرکت‌ها، موسسات و نهادهای مختلف در ایران، معادله‌ای را ترسیم می‌کند که نتیجه آن، افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی است. از سوی دیگر، دونالد ترامپ به نمایندگی از جمهوریخواهان بر مسند ریاست جمهوری آمریکا تکیه زده است و باید توجه داشت که جمهوریخواهان هرگز طرفدار نزول قیمت نفت در بازارهای جهانی نبودند. حتی خاطرم هست، چند دهه پیش، زمانی که بهای نفت در بازارهای جهانی به زیر بشکه‌ای 10 دلار رسید، رونالد ریگان به معاون خود ماموریت ویژه‌ داد تا با سفر به عربستان سعودی، بهای نفت را نجات دهد.

وی با اشاره به سیاست‌های داخلی و خارجی جمهوریخواهان آمریکایی افزود: یکی از وعده‌های ترامپ به مردم کشورش، حل معضل بیکاری گسترده در آمریکا بود و بدون شک، بالارفتن نرخ نفت، باعث می‌شود آنها سراغ چاه‌های نفتی بروند که سال‌هاست مورد بهره‌برداری قرار نگرفته‌اند. به این ترتیب دولت ایالات متحده با فعال کردن صنعت نفت داخلی می‌تواند بخشی از وعده‌هایش را محقق کند. میبدی گفت: مسئولان وزارت نفت ایران نباید نگرانی قیمت نفت داشته باشند، بلکه یافتن بازارهای جهانی باید نخستین و مهم‌ترین دغدغه ما در حوزه صادرات نفت باشد.

وعده‌های ترامپ ناکارآمد است

در همین زمینه، وال‌استریت ژورنال، تفاهم‌نامه شل با شرکت ملی نفت ایران را نشانه ناکارآمدی وعده رئیس‌جمهور منتخب آمریکا برای لغو برجام ارزیابی و این تفاهم نامه را گشایش فصلی نو در تاریخ پرماجرای صنعت نفت عنوان کرد.

بازار جهانی نفت، چشم انتظار بازگشت ایران

هانس نایکمپ، معاون مدیرعامل شل اعلام کرد، بازار جهانی نفت چشم انتظار بازگشت ایران به عرصه بین‎المللی بود.

وی افزود: در تمام سال‎هایی که گذشت، ایران در مواجهه با تحریم‎ها عملکرد فوق‎العاده‎ای از خود نشان داد و صنعت نفت این کشور همچنان پا برجا ماند و بازار جهانی نفت، چشم انتظار بازگشت ایران به عرصه بین‎المللی بود.

نایکمپ ادامه داد: معرفی مدل جدید قراردادهای نفتی، یک گام مهم در ایجاد موقعیت برد‌ ـ‌ برد در فضای تجارت به شمار می‌رود و با جذب سرمایه خارجی، ما اهمیت این توسعه و رشد را درک می‌کنیم و درصدد شناسایی راه‎های موثرتری برای همکاری با شرکت ملی نفت ایران هستیم.

معاون مدیرعامل شل با بیان این‎که پیشرفت ایران در برخی حوزه‎ها بویژه حوزه تولید گاز طبیعی تحسین‌برانگیز و غیر قابل انکار است، افزود: ایران در این ارتباط توانسته، هم نیازهای داخلی خود را بخوبی پوشش دهد و هم صنعت خود را در عرصه جهانی زنده نگه دارد.