اسب کرد؛ قربانی قاچاق

به گزارش جام‌جم، متاسفانه قربانی شدن احشام بویژه اسب در مناطق مرزی غرب کشور به‌دلیل حمل کالاهای قاچاق که در چند سال اخیر رواج یافته، اکنون به یک موضوع روزمره تبدیل شده و روزی نیست که تصاویری از لاشه‌های سالم یا نیمخور و پوسیده و استخوان‌ها و پالان‌های رنگ باخته اسب‌ها و دیگر چهارپایان در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها منتشر نشود. قربانی شدن اسب و قاطر و الاغ در مناطق مرزی شهرستان‌هایی چون سردشت، پیرانشهر، اشنویه، بانه و مریوان و اورامانات در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه، درحالی همچنان ادامه دارد که به گفته کارشناسان محیط‌زیست این امر نه‌تنها تهدیدی برای حیات این گونه (با عنوان اسب کردی و از نژاد اسب‌های ایرانی) به شمار می‌رود، که بهداشت عمومی این مناطق را نیز با مشکلاتی روبه‌رو می‌کند.

افزایش قربانی شدن اسب‌ها

یک فعال محیط‌زیست در کامیاران استان کردستان در این‌باره به جام‌جم می‌گوید: بحث قربانی شدن اسب‌ها به دلیل حمل کالای قاچاق در مناطق غربی کشور مربوط به امسال و سال گذشته نیست و در یک دهه اخیر وجود داشته، اما شاید اکنون افزایش یافته است، با این حال حتی اگر بدترین جنس قاچاق نیز از طریق اسب‌ها جابه‌جا شود، قربانی کردن آنها درست و قابل قبول نیست.

حشمت قربانی با اشاره به این‌که اکثر اسب‌های به کار گرفته شده توسط مرزنشینان برای حمل کالای قاچاق، اسب کرد است، می‌افزاید: اسب کرد یکی از نژادهای اصیل اسب ایرانی است که از یک‌سو چندی پیش شاهد برگزاری همایشی در بیجار برای معرفی آن بودیم و از سویی شاهد قربانی کردن این گونه در مناطق مرزی هستیم.

اسب کُرد درمعرض انقراض

وی با تاکید بر این‌که با ادامه این روند بیم کاهش این نژاد خالص اسب و حتی انقراض آن همانند سایر گونه‌های در معرض تهدید می‌رود، تصریح می‌کند: تنها توجیهی که برای قربانی شدن اسب‌ها وجود دارد، جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق به کشور است، درحالی که نه‌تنها با این اقدام ریشه قاچاق که ناشی از بیکاری مردم منطقه است، کنده نمی‌شود، بلکه خسارت بیشتری به مردم محروم منطقه و همچنین محیط‌زیست وارد می‌شود.

به گفته قربانی، می‌توان با همکاری سایر نهادها همچون محیط‌زیست و دامپزشکی، اسب‌های مصادره شده را در جای دیگری به‌کار گرفت؛ جایی مثل مناطق حفاظت شده صعب‌العبور که تردد خودرو در آنها سخت و دشوار است و محیط‌بانان تنها با کمک اسب می‌توانند مناطق را مورد پایش قرار دهند.

کمک‌خواهی برای خرید اسب

کارشناسان محیط‌زیست درحالی از به‌کار گرفتن اسب‌های حامل کالاهای قاچاق در مناطق حفاظت شده به جای قربانی کردن آنها حمایت می‌کنند که از مدتی پیش و به دلیل نبود اعتبار دولتی برای خرید اسب برای محیط‌بانان، کمپینی برای جمع کردن کمک‌های مالی مردم برای خرید اسب برای محیط‌زیست راه‌اندازی شده است.

مشکل قاچاق ریشه‌ای است

شهاب نادری، نماینده پاوه در مجلس اما موضوع کشته شدن اسب‌ها و احشام را از منظری دیگر نگریسته و ضمن گلایه از ادامه این روند به جام‌جم می‌گوید: اگر مرزنشینان مجبور به قاچاق کالا در مناطق مرزی می‌شوند، برای تامین معیشت و به دلیل بیکاری و نبود هیچ‌گونه زمینه‌ای در کار و درآمدزایی در این مناطق است.

وی با اشاره به این‌که همراه چند نفر دیگر از نمایندگان مناطق مرزی درخصوص وضعیت احشام و اسب‌های مرزنشینان تذکر داده است، تاکید می‌کند که اگر مقام معظم رهبری فرمایشاتی درباره جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق به کشور داشته‌اند، درخصوص قاچاق‌های گسترده و سازمان یافته بوده است نه کوله‌برانی که برای تامین معیشت خود به چنین کار پرخطری دست می‌زنند. حال آن‌که استان‌های مرزی محروم و توسعه نیافته است و هیچ‌گونه زیرساخت و زمینه کار مناسبی هم برای مردم این مناطق فراهم نیست.

علی تیموری، مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگو با جام‌جم تصریح کرد اسب‌ها و سایر احشام جزو حیوانات اهلی بوده و بحث حفاظت و حمایت از آنها ربطی به محیط‌زیست ندارد، چراکه محیط‌زیست متولی حیات‌وحش کشور است، ضمن این‌که برای به کارگیری اسب‌های مصادره شده در مناطق حفاظت شده مسائل مهمی همچون هزینه نگهداری و سلامت آنها باید مورد توجه قرار گیرد.

قربانی کردن راه حل نیست

به نظر می‌رسد بهترین راه برای پایان دادن به قربانی کردن احشام به‌ویژه اسب‌ها در مناطق مرزی ضمن حفظ امنیت مرزهای کشورمان و جلوگیری از مبادلات تجاری غیرقانونی، این باشد که مسئولان مربوط با هماهنگی یکدیگر راه‌های قاچاق را محدود کرده و ریشه‌های اقتصادی قاچاق کالا را که بیشتر ریشه در فقر مرزنشینان دارد بخشکانند؛ چراکه قربانی کردن اسب‌های بیگناه شاید عذر بدتر از گناه باشد.

فاطمه مرادزاده