ششمین دوسالانه هنر معاصر پرسبوک با موضوع طبیعت‌زدایی انسان در حال برگزاری است

انسان علیه انسان

آیا ما با دوستمان دشمنی می‌کنیم، آن هم دوستی که همیشه و در هر شرایطی،‌ وجودش برایمان نعمتی بزرگ بوده است؟ مسلما همه شما با خودتان می‌گویید نه، محال است آدم با دوستش دشمنی کند، آن هم دوستی که وجودش نعمت باشد. به نظرم‌ بهتر است همگی کمی بیشتر فکر کنیم و دوستان و مهربانانی را که پاسخ دوستی و خوبی‌شان را با بی‌مهری داده‌ایم،‌ پیدا کنیم. البته من یکی از این دوستان را پیدا کرده‌ام؛ ‌دوستی که نماد مهربانی است، اما ما با رفتارهای اشتباهمان، هم او را به خطر می‌اندازیم و هم خودمان را. این دوست، طبیعت است؛ طبیعتی که مدام درخت‌هایش قطع می‌شود، زباله‌ها گوشه و کنارش جا خوش می‌کنند و روز به روز سودجویی بشر‌ بیشتر و بیشتر به آن لطمه می‌زند، غافل از آن که این لطمه‌ها دامان انسان را هم می‌گیرد.

کد خبر: ۸۹۷۲۰۳

ششمین دوسالانه هنر معاصر پرسبوک، همه این اتفاقات و معضلات را با آثار هنری زیبایی به نمایش گذاشته است؛ آثاری که این روزها در فرهنگسرای نیاوران تهران به نمایش گذاشته شده و تماشای آنها می‌تواند هر مخاطبی را نسبت به آینده انسان در کره زمین به فکر فرو ببرد.

موضوع این دوره از دوسالانه «از طبیعت زدایی تا طبیعی زیستی» بوده و هنرمندان عکاس، نقاش، مجسمه‌ساز، مولتی مدیا (همچون ویدئو و دیجیتال آرت) و اینستالیشن در این موضوع آثار قابل توجهی ارائه کرده و معضلات انسان را در مواجهه‌ با طبیعت تشریح کرده و به چالش کشیده‌اند.

آن‌طور که در معرفی نامه نمایشگاه توضیح داده شده، هدف اصلی این بوده که هنرمندان منطقه بیشتر به موضوع طبیعت توجه نشان دهند. در بخش‌هایی از معرفی‌نامه آمده است: در سال‌های اخیر موضوع دخل و تصرف انسان در محیط‌زیست خاورمیانه و ایران به یکی از موضوعات داغ روز تبدیل شده است. با وجود این، هنرمندان منطقه کمتر به این موضوع پرداخته‌اند و این در حالی است که در طول تاریخ، طبیعت (از گل و گیاه گرفته تا آب و باد و خاک و آتش) جایگاه والایی در شعر و ادبیات و معماری و هنرهای تجسمی خاور میانه داشته است. چگونه می‌توان این دیدگاه‌ها را بازبینی و احیا کرد؟ و اگر نه، از چه زوایای دیگری باید منابع طبیعی را در عرصه هنر ارج نهاد؟ آیا تطبیق دیدگاه‌ هنرمندان زیست‌محیطی غربی معاصر می‌تواند برخورد مناسبی برای ما باشد؟ یا این که هنرمند خاور‌میانه (یا ایران) باید از مواضع دیگری مساله را برای بینندگان خود تشریح و بازبینی کند؟ سالانه امسال محل نشان دادن دیدگاه‌های گسترده و متنوع به این پرسش‌هاست.

«خویشاوندان انسان» اثر مریم رحمانی یک تابلوی نقاشی رنگ روغن است که در آن‌ تصویر تکان‌دهنده‌ای مقابل مخاطب جان می‌گیرد. در اثر او، انسان‌ها در محیطی خالی و خاکستری که حس نیستی را به بیننده منتقل می‌کند، همنشین کلاغ‌ها و میمون‌ها شده‌اند و هیچ نشانه و اثری از آسمان آبی، درختان و زندگی نیست.‌پیمان بخشی، یکی از دیگر هنرمندان حاضر در این نمایشگاه است که در اثر ارائه شده‌اش، ریشه‌های درختان را اسیر یک قفس نشان داده است. انسان، این‌گونه تیشه به ریشه درختان می‌زند و آنها را اسیر می‌کند‌ از رویش باز می‌دارد تا در دل زمین با مرگ دست و پنجه نرم کنند.

امینه کاظم‌زاده،‌ هنرمند دیگری است که با یک اثر جالب توجه در نمایشگاه حضور پیدا کرده است. «دست بردار» نام اثر اوست. درخت خشکیده‌ای در برابر مخاطب قد علم می‌کند که دست‌های بی‌شماری از آن آویزان هستند. کاظم زاده با ارائه این اثر قصد داشته دخالت انسان را در طبیعت نشان دهد؛ دخالتی که در پایان به نابودی و مرگ خود انسان می‌انجامد.

محبوبه باغگرایی هم رز سیاهی را ارائه کرده است که در یک محوطه شیشه‌ای زندانی است و می‌تواند موضوعات مختلفی از‌جمله انقراض گل‌ها و اسارت طبیعت در دست انسان را به ذهن متبادر می‌کند. مهدیه ابوالحسن هم با مقوا دو تصویر از جبه زمین ارائه کرده است. در تصویر اول جبه زمین حالتی طبیعی دارد، اما در تصویر دوم نشان می‌دهد که انسان چگونه آسیب‌های جبران‌ناپذیری به آن وارد کرده است.‌رسول کاظمی هم انسان را در میان برگی کشیده و اسیر نشان داده است؛ انسانی که خود طبیعت را خشکانده و حالا اسیر کارهای خود شده است. اکبر صافی و مهدی اشرفی هم با قرار دادن یک تنه درخت قطع شده میان دو آینه مخاطب را با تصویر بی‌نهایت درختان قطع شده روبه‌رو کرده‌اند.

معصومه مهتدی، علیرضا آستانه، ندا درزی، تارا گودرزی، امید شایان و مهدی مقیم‌نژاد هم در این نمایشگاه آثار خوبی ارائه کرده‌اند.