فرزندان و خانواده‌ها باید کنار هم باشند، نه رو در روی هم

فاکتور بعدی، ویژگی شخصیتی افراد است. یعنی فرد لجباز بارها با لجبازی به نتیجه مطلوب خود رسیده‌ و احساس می‌کند با این‌کار شاید به خواسته‌اش برسد. دلیل سوم لجبازی به رابطه بین او و اعضای خانواده برمی‌گردد. اگر پسر یا دختر رابطه خوبی با خانواده‌اش نداشته باشد فکر می‌کند خانواده آگاهی لازم را ندارد و باید به شیوه خودش(لجبازی) ازدواج کند. لجبازی گاهی به سبب ناآگاهی والدین از ارتباط بین دختر و پسر است. یعنی دو نفر سال‌ها با هم آشنایی داشته اما به هر دلیلی حاضر به بازگو کردن این موضوع نبوده‌اند و حالا فکر می‌کنند انتخابشان درست بوده است. بعضی وقت‌ها افراد به دلیل ضعف شخصیتی ـ سنی از من گذشته، قشنگی ندارم و... ـ این‌گونه مشکلات را دلیل محکمی برای ازدواج می‌دانند، در حالی‌که ممکن است از دیدگاه والدین اشتباه باشد.

زندگی که با لجبازی شروع شود، تاوان و خسارت‌های روانی و ارتباطی متعددی به همراه دارد. ممکن است خانواده ارتباطشان را قطع کنند، در مهمانی‌ها یا گروه‌های خانوادگی نتوانند حاضر شوند، رفتارشان مورد تائید اعضای خانواده نباشد، از خانواده طرد شوند، ممکن است نیاز به کمک مادی داشته باشند و خانواده کمک نکند. از حمایت‌های احساسی و عاطفی خانواده محروم ‌شوند و حتی گاهی زخم زبان و کلام نیشدار از اعضای خانواده بشنوند. حالا اگر ازدواجشان درست و بر اساس ویژگی‌های شخصیتی، رفتاری، تربیتی، دینی، مذهبی، هم‌کفو بودن، سنی، تحصیلی، مالی و ... بوده و عشق و دوست داشتن هم در میان باشد، زندگی دوام پیدا می‌کند و خانواده که پیش از این مخالف بود با دیدن خوشبختی و احساس آرامش فرزندشان تغییر نگرش داده و رفتارشان را با این زوج تغییر خواهند داد و به احتمال زیاد به خطای خود پی برده و شاید بدشان نیاید که در زندگی توام با آرامش فرزندشان مشارکت داشته باشند. اما وقتی انتخاب‌ بر اساس هیجان و احساس غالب و به دور از تفکر و تصمیم منطقی باشد، اینجاست که زخم زبان و نیش و کنایه‌ها و نبود حمایت‌های ارتباطی مالی و احساسی والدین، مشکل بین زوجین را آشکار کرده و در زندگی خود دچار مشکل و تنش می‌شوند. عشق یا دوست داشتن به دلیل لجبازیشان، رنگ واقعی خود را از دست می‌دهد و آرام آرام هر دو به تفاوت‌های واقعی خود پی می‌برند.

از سوی دیگر چون شخصیت لجبازی دارند، آن ویژگی را این دفعه برای یکدیگر به کار می‌برند و هر کسی سعی در اثبات احساس یا کلام خود دارد که من درست می‌گویم و تو اشتباه می‌کنی. چون لجبازی تفکر و تصمیم‌گیری منطقی را از فرد دور می‌کند و جایش را به پرخاشگری، عصبانیت و خشم می‌دهد.

طبق همان دیدگاه تحلیل رفتار متقابل در روان‌شناسی که می‌گوید «من خوب هستم و تو بدی» و این رفتار خاص تیپ پرخاشگر است.

توصیه ما این است که جوانان خانواده‌شان را راضی به ازدواج کنند، چون آنان از تجربه‌های رفتاری و ذهنی بالایی برخوردارند و آنچه بزرگان خانواده می‌بینند ممکن است یک زوج نتواند مشاهده کند. تفکرات خانواده همراه با دوراندیشی و منطق بوده، ولی ممکن است این فاکتورها در بعضی زوجین کمتر وجود داشته باشد. از طرفی نارضایتی خانواده می‌تواند دلیلی برای وجود مشکل در دختر یا پسر باشد. اگر فردی تصمیم و انتخاب درستی در ازدواج دارد، به جای لجبازی یا انتقام باید مهارت‌های راضی کردن خانواده را بیاموزد.

اولین راه استفاده از یک مشاور خانواده است، در قدم دوم فرد نباید از طرف مقابل خود آشکارا و به غلط دفاع کند، حرف‌های منطقی والدین را شنیده و آنها را در تصمیم‌گیری خود شریک کند، پرسیدن نظر ـ یعنی انداختن توپ به زمین والدین ـ تکنیکی است که فرد می‌تواند والدین را با تصمیم خود همگام کرده و بگوید: «فکر می‌کنم انتخاب درستی داشته‌ام، اما قطعا شما تجربه‌های بهتری دارید و در امر تحقیق و بررسی به من کمک کنید. شاید انتخاب درستی نکرده باشم.»با این جمله احتمال این‌که والدین پسر یا دختر تصمیم فرزندشان را عاقلانه بپندارند بیشتر است تا فرزندی که به زور والدین خود را برای پذیرش انتخابش متقاعد می‌کند.

والدین هم اگر با چنین جملاتی از فرزند خود مواجه شدند این احتمال را بدهند که ممکن است خود نیز دچار اشتباه شده باشند، زیرا این اصرار به عناد منجر می‌شود. اگر والدین با واقعیتی منفی مواجه شدند، به فرزندشان بگویند در مورد این موضوع اطلاعات بیشتری دارم و بهتر است در تصمیم‌گیری خود عجله نکنی. هدف این است که خانواده و فرزندان رو در روی هم نبوده و در کنار هم باشند.

دکتر پرویز رزاقی - روان‌شناس