ناهماهنگی تیم اقتصادی؛ پیام نامه 4 وزیر

به عقیده من این پیام را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد. دسته اول مشکلات رو به رشدی است که در سیاست‌های پولی، مالی، تجاری، ارزی و گمرکی شاهد آن هستیم و باعث ایجاد مشکل در بازار بورس، پول، کالا و سایر بازارها شده و دسته دوم، هشدار درباره وجود ناهماهنگی در سیستم اقتصادی دولت است که اکنون به طور فزاینده‌ای خود را نشان داده است.

نگاهی به کارنامه اقتصادی دولت در مدت فعالیتش نشان می‌دهد در اوایل کار دولت، سرعت اصلاح امور بالا بود،‌ اما این سرعت اکنون رو به کندی گذاشته و این کندی شاید به‌علت وجود ناهماهنگی در ساختار تیم اقتصادی دولت اتفاق افتاده باشد. نمونه بزرگ این کندی و ناهماهنگی که در نامه چهار وزیر نیز بدان اشاره شده، بازار سرمایه است.

اکنون بیش از یک سال است که این بازار با کاهش شاخص‌ها و ارزش سهام روبه‌روست. حال آن‌که بیش از همه، سرمایه‌داران خرد در معرض خطر هستند.

یکی از علت‌های کاهش شاخص بورس هم پافشاری وزارت نفت بر تغییر قیمت خوراک تحویلی به پتروشیمی‌ها و گاز تولیدی به صنایع است، البته استدلال وزارت نفت برای ارزان فروختن این خوراک به جای خود شاید صحیح باشد، اما وقتی نگاه کلان‌نگر بر تیم اقتصادی حاکم باشد و همدلی و هماهنگی وجود داشته باشد، یک بخش باعث مختل شدن کل بازار سرمایه نخواهد شد، بنابراین در این راستا باید دو وزارتخانه اقتصاد و نفت با یکدیگر هماهنگی داشته باشند که این نامه نشان می‌دهد احتمالا چنین نیست.

نمونه دیگر این موضوع را می‌توان در بانک مرکزی و سیستم بانکی یافت؛ جایی که بانک‌ها به جای به دنبال وصول مطالبات معوق رفتن و فروختن اموال مازادشان، تلاش دارند سودشان را از محل رشد قیمت پول و تحمیل آن به وام‌گیرنده به دست آورند لذا یک تیم هماهنگ اقتصادی به بانک مرکزی دیکته خواهد کرد به‌جای تلاش برای کاهش کاغذی نرخ سود، بخش نظارتی خود را تقویت و جلوی سودهای بالا را بگیرد تا قیمت تمام شده پول به 32 درصد نرسد.

کندی در راه‌اندازی بازار صکوک و اوراق خزانه نیز نمونه‌ای دیگر در این راستاست. نگاهی به بازار کالا نیز نشان می‌دهد موجودی انبار بسیاری تولیدکنندگان بالاست و خریداری برای آن وجود ندارد. حال آن‌که سیاست موثر تحریک تقاضای داخلی و تشویق صادرات تدوین و اجرا نشده است.

این چنین است که باید به قوه مجریه یادآوری کرد نسبت به احیای هماهنگی تیم اقتصادی و اعمال مدیریت یکسان‌کننده بر آن اقدام کند تا در این شرایط حساس، همان گونه که نویسندگان نامه هشدار داده‌اند، رکود تبدیل به بحران نشود.

جعفر قادری - عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات