مـوهـا یکشبه سفید نمی‌شود

به‌طور طبیعی موها از چه سنی و اصلا چرا سفید می‌شود؟

با گذشت زمان تعداد سلول‌های رنگساز مو که در داخل فولیکول یا همان پیاز مو قرار دارند کاهش پیدا می‌کند. در این‌صورت نیز موها بتدریج ابتدا خاکستری شده و به مرور رنگ خود را از دست می‌دهند و سفید می‌شوند. تغییر رنگ موها و سفید شدن آنها معمولا از 30 سالگی شروع می‌شود. اما این مساله به دلیل مسائل ژنتیک در همه یکسان نیست و در برخی افراد زودتر از 30 سالگی و در برخی دیگر دیرتر بروز می‌کند. برای تشخیص حالت طبیعی سفیدی موها می‌توان به شرایط و منطقه سفید شدن آنها دقت کرد. در حالت عادی موها از کنار شقیقه‌ها و خط ریش سفید می‌شود.

چرا موی بعضی از افراد زود سفید می‌شود و از چه سنی صحبت از سفیدی زودرس موها به میان می‌آید؟

مسائل ژنتیک در ‌‌رنگ، جنس،سفیدی و ریزش موها نقش عمده دارد. شما افرادی را می‌بینید که در 50یا 60 سالگی نیز فقط چند تار موی سفید لابه‌لای موهایشان دارند ، در حالی که برخی دیگر زودتر دچار این مساله می‌شوند. اما در حالت کلی اگر فرآیند سفیدی موها از سن کمتر از 20 سالگی و از 15 ـ 14 سالگی شروع ‌شود صحبت از سفیدی زودهنگام موها به میان می‌آید. سفیدی زودرس موها که بیشتر به خاطر مسائل ژنتیک بروز می‌کند، معمولا از وسط سر شروع شده و به صورت چند تار سفید خود را نشان می‌دهد. اما بتدریج قدرت رنگسازی سلول‌ها کمتر شده و موها سفید می‌شود.

چه عواملی در سفیدی زودهنگام موها نقش دارند؟

در برخی خانواده‌ها موی اعضای خانواده به صورت ژنتیک در سنین پایین سفید می‌شود. موهای سفید اغلب زبرتر و ضخیم‌تر است و بیشتر به چشم می‌‌آید. البته علاوه بر مسائل ژنتیک عوامل دیگری مثل مشکلات عصبی و برخی بیماری‌های خاص که سیستم بدن را مختل می‌کنند نیز در تسریع روند سفیدی مو تاثیر دارد. این بیماری‌ها موها را ضعیف کرده و مواد مورد نیاز برای تغذیه موها را از بین می‌برد؛ در نتیجه موها خاکستری و کدر شده و در نهایت سفید می‌شود.

روی سر برخی افراد سفیدی خال مانندی وجود دارد ‌ که به آن «مش سفید» گفته می‌شود. در این‌صورت قسمت کوچکی از موها به دلیل وجود این خال سفید به اندازه یک سکه سفید می‌شود. این مساله ژنتیک و کاملا طبیعی است و نمی‌توان از آن به‌عنوان مشکل یاد کرد.

در برخی موارد نیز وجود برخی بیماری‌ها مثل لک و پیس یا ویتیلیگو باعث بروز مشکل می‌شود. ویتیلیگو یک اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن است که به نابودی سلول‌های رنگساز پوست منجر می‌شود. در نتیجه قسمتی از پوست تغییر رنگ داده و سفید می‌شود. زمانی که سیستم ایمنی بدن به قسمتی از رنگدانه پوست حمله می‌کند سلول‌های رنگساز که در عمق پوست یا در فولیکول (پیاز مو) قرار دارد تغییر رنگ داده و سفید می‌شود. در این صورت هم پوست و هم موها سفید می‌شود. ابرو، مژه و حتی موهای بدن افرادی که از این بیماری رنج می‌برند ممکن است دچار سفیدی شود. بیماری «آلبینیسم» یا زالی نیز جزو بیماری‌های خاص و ژنتیک است که در آن تولید سلول‌های رنگساز دچار اختلال شده و پوست و موها روشن و سفید می‌شود.

مشکل طاسی منطقه‌ای که در آن قسمت‌هایی از موها می‌ریزد نیز در سفیدی موها بی‌تاثیر نیست. موهای تازه رشد‌کرده کرکی، ریز و در ابتدا سفید است. البته بتدریج این موها تغییر رنگ داده و به حالت طبیعی برمی‌گردد.

علاوه بر مسائل گفته شده عوامل دیگری مثل تماس مو با آب حاوی مس می‌تواند به سفیدی زودرس موها منجر شود. داشتن تغذیه نامناسب و کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی مثل ویتامین B12،آهن و مس و فشارها و تنش‌های روحی ـ روانی نیز باعث تسریع روند سفیدی زودهنگام موها بخصوص در افراد مستعد می‌شود.

مشکل سفیدی زودهنگام موها در خانم‌ها بیشتر است یا در آقایان؟

تفاوت چندانی وجود ندارد. آمار دقیقی در این خصوص در دست نیست، اما سفیدی زودهنگام موها هم در بین خانم‌ها و هم در بین آقایان جوان دیده می‌شود.

آیا رنگ کردن موها نیز عاملی برای سفیدی زودهنگام آنها محسوب می‌شود؟

خیر. رنگ روی ساقه مو قرار می‌گیرد. سفیدی مو از ریشه مو شروع می‌شود که تماسی با رنگ ندارد.

از قدیم این باور وجود دارد که کندن موهای سفید باعث زیاد شدن آنها می‌شود؟ نظر شما در این خصوص چیست؟

چنین باوری صحیح نیست.کندن موها باعث زیاد شدن آنها نمی‌شود و فقط سرعت رشد مو را افزایش می‌دهد. درست مثل کندن ابروها که باعث رشد سریع آنها می‌شود. این مساله نیز به خاطر تحریکاتی است که در ریشه مو ایجاد می‌شود. کندن مو به ریشه مو فشار وارد می‌کند و موادی در ریشه مو تولید می‌شود که باعث تسریع سرعت رشد مو می‌شود.

آیا سفیدی زودهنگام موها قابل درمان است؟

خیر. در حالت کلی سفیدی زودهنگام موها قابل برگشت نیست مگر این‌که مشکل زمینه‌ای دیگری وجود داشته باشد که با رفع آن، موها به حالت سابق برگردد. اما از آنجا که این مساله بیشتر جنبه ژنتیک دارد قابل درمان نیست. البته در برخی موارد پزشک صابون‌های خاصی تجویز می‌کند که برای مقابله با لک و پیس نیز استفاده می‌شود، اما تا به امروز هیچ‌کدام از این شیوه‌ها ریشه علمی و تائید شده‌ای نداشته است. در نتیجه توصیه می‌شود جوان‌ها با این مساله کنار بیایند و متقاعد شوند سفیدی موها دیر یا زود بروز خواهد کرد.

آیا روشی برای پیشگیری از این مشکل وجود دارد؟

هیچ روش معجزه‌آسایی برای پیشگیری از سفیدی موها وجود ندارد. تنها راه ممکن پرهیز از تنش‌های روحی و فشارهای عصبی است. هیچ‌وقت موها یکشبه سفید نمی‌شود. این مساله بیشتر ناشی از همان طاسی منطقه‌ای است که چنین حالتی ایجاد می‌کند. در صورت ریزش مو، موهای سیاه ریخته و موهای سفید که اغلب ضخیم‌تر است بیشتر به چشم می‌آید. استرس و فشارهای روحی به‌طور کلی روی بدن تاثیر منفی می‌گذارد، اما تاثیر مستقیمی در یکشبه سفید شدن موها ندارد. استرس و مسائل روانی باعث تسریع سرعت سفیدی موها در افراد مستعد می‌شود، اما علت اصلی آن نیست.

فاطمه مهدی‌پور