مسکو، تجربه‌ای برای حضور در فرانکفورت

از آنجا که نمایشگاه کتاب تهران به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی کشور با تجربه حدود سه دهه توانسته در سطح جهان هم برای خود اعتباری پیدا کند، حالا دیگر می‌توان امیدوار بود ایران بتواند از این فرصت استفاده کند و مهمان ویژه بسیاری از نمایشگاه‌های کتاب معتبر در سطح جهان شود. همچنین با چنین پشتوانه‌ای می‌توان امید داشت بسیاری از کشورهای صاحب‌نام و فرهنگ‌پرور را به عنوان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران ببینیم.

واقعیت این است که تاکنون مهمانان ویژه نمایشگاه کتاب تهران، کشورهای صاحب‌نامی نبوده‌اند و بیشتر مهمانان حاضر در تهران (منهای امسال که عمان مهمان بود و برنامه‌هایی تدارک دیده بود) مهمانانی تشریفاتی بوده‌اند. حالا در دوران پس از جمع‌بندی مذاکرات هسته‌ای و همزمان با پایان یافتن احتمالی تحریم‌ها، می‌توان امید داشت کشورهای معتبرتری که برنامه‌های منسجم‌تری دارند، مهمان ویژه نمایشگاه تهران شوند.

متقابلا در چنین شرایطی می‌توان امید بست که ایران نیز بتواند مهمان ویژه بسیاری از نمایشگاه‌ های معتبر جهان شود. اگر تا پیش از این حضور ایران در نمایشگاه‌های معتبر جهان مانند نمایشگاه کتاب فرانکفورت به عنوان معتبرترین رخداد نمایشگاهی عرصه کتاب، یک حضور تشریفاتی بود، حالا می‌توان مهمان ویژه بودن در نمایشگاه مسکو را مقدمه‌ای تلقی کرد تا در آینده مهمان ویژه بسیاری از نمایشگاه‌های معتبر شد.

کارشناسان عرصه نشر و نویسندگان و اهل قلم کشورمان که تجربه حضور در نمایشگاه‌های معتبر جهانی را در کارنامه دارند، معتقدند کشوری که به عنوان مهمان ویژه یک نمایشگاه معتبر معرفی می‌شود، تمام توجه‌ها را به سوی خود جلب می‌کند. بازدیدکنندگان برنامه‌های آن کشور را دنبال می‌کنند و می‌خواهند با فرهنگ و هنر و وضعیت نشر آن کشور آشنا شوند.

در چنین شرایطی ما امروز تجربه مهمان ویژه بودن در نمایشگاه مسکو را در حالی سپری می‌کنیم که تا حدود یک ماه دیگر بزرگ‌ترین نمایشگاه کتاب جهان در شهر فرانکفورت آلمان آغاز می‌شود.

باید برنامه دقیقی تدبیر شود تا با رایزنی بتوانیم مقدمات حضور کشورمان به عنوان مهمان ویژه این رویداد در سال‌های آینده را فراهم کنیم و از سوی دیگر مقدمات حضور ژرمن‌ها را به عنوان مهمان ویژه نمایشگاه تهران تدارک ببینیم.

به هر حال دستاوردهای مسکو می‌تواند این فایده را داشته باشد که ما برای نمایشگاه فرانکفورت سازماندهی منسجمی داشته باشیم و برای تک‌تک جزئیات حضورمان مانند تبادل رایت و تعامل نویسندگان و ناشران کشورمان با اهل قلم آلمان برنامه بریزیم، بخصوص این که زمینه‌های مشترک تاریخی زیادی میان فرهنگ دو کشور ایران و آلمان وجود دارد که نمونه شاخص آن گوته و حافظ هستند.

سجاد روشنی - فرهنگ و هنر