همزمان با طرح دیدگاه‌های کارشناسی مختلف درباره نقاط ضعف و قوت برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و پاسخگویی اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای به ابهامات، یکی از مسائلی که این روزها زیاد درباره آن گفته و شنیده می‌شود، بحث لازم بودن یا نبودن تصویب این متن در مجلس شورای اسلامی است.
کد خبر: ۸۲۵۰۶۵

این در حالی است که در آمریکا از چندی قبل، کنگره با تصویب قانونی، اجرای برجام را منوط به تائید آن پس از بررسی دو ماهه در این نهاد قانونگذاری کرد و در حال حاضر نیز لابی‌های مخالف این برنامه بشدت در حال فعالیت هستند تا رای مخالف کنگره با برجام را جلب کنند. اما از منظر حقوق داخلی جمهوری اسلامی ایران طبق اصول 77 و 125 قانون اساسی، تمامی معاهدات بین‌المللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد و یکی از نکات ابهام نیز در حال حاضر این است که آیا برجام یک معاهده است که نیاز به تصویب در مجلس داشته باشد یا خیر؟

برخی کارشناسان با اشاره به عهدنامه 1969 وین، برجام را یک معاهده دانسته و بر ضرورت ارائه آن در قالب لایحه از سوی دولت به مجلس و تصویب آن از سوی نمایندگان تاکید دارند و برخی نیز با اعتقاد به این که ادبیات برجام الزام‌آور نیست، آن را تنها یک برنامه اقدام مشترک می‌دانند و معتقدند نیازی به تصویب آن در مجلس نیست.

یکی از افرادی که معتقد است نیازی به تصویب برجام در مجلس نیست، سیدعباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان است که نظرات خود را درباره تصویب برنامه جامع اقدام مشترک در مجلس در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما بیان کرد.

عراقچی: تصویب برجام در مجلس به صلاح نیست

معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امورخارجه که به صورت تلفنی در این برنامه تلویزیونی صحبت می‌کرد، گفت: بررسی بند‌بند برجام در مجلس شورای اسلامی گرچه خوب است اما نمایندگان باید نسبت به کلیات آن نظر دهند.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، وی افزود: نتیجه‌گیری درباره برجام باید صفر یا یک باشد.

عراقچی با مطرح کردن این پرسش که آیا اساسا برجام به تصویب مجلس نیاز دارد یا خیر، افزود: گرچه طبق اصل 77 قانون اساسی همه موافقت نامه‌ها و معاهدات بین‌المللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد اما برجام، برنامه اقدام مشترک است که دو طرف به صورت داوطلبانه اجرا می‌کنند.

عراقچی گفت: از نظر حقوقی برخی معتقدند برجام نیاز به تصویب مجلس دارد و برخی برخلاف آن نظر می‌دهند.

وی افزود: در قانون اساسی هم اشاره شده که اگر موضوعی در حیطه اختیارات شورای عالی امنیت ملی قرار گیرد، آن موضوع از حیطه اختیارات مجلس خارج می‌شود و در 12 سال گذشته موضوع هسته‌ای کشورمان در اختیار شورای عالی امنیت ملی بوده است.

معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امورخارجه گفت: به اعتقاد ما برجام نیاز به مصوبه مجلس ندارد.

عراقچی با اشاره به این که بررسی این موضوع از دیدگاه سیاسی با دیدگاه حقوقی متفاوت است، افزود: از نظر سیاسی، وزارت امورخارجه معتقد است که برای حفظ منافع ملی کشور صلاح نیست برجام در مجلس به تصویب برسد ؛ زیرا هیچ کدام از کشورهای 1+5 آن را در پارلمان‌های کشورهایشان به تصویب نمی‌رسانند.

وی با اشاره به بررسی برجام در کنگره آمریکا گفت: مباحثی که در کنگره آمریکا مطرح می‌شود برای رد کردن برجام است و نه تصویب آن.

معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امورخارجه این پرسش را مطرح کرد که آیا صلاح است در حالی که طرف مقابل چنین کاری نمی‌کند، مجلس برجام را برای دولت لازم الاجرا و آن را تبدیل به قانون کند؟

عراقچی تصریح کرد: از نظر وزارت امورخارجه این اقدام به مصلحت نیست زیرا با اقدامات طرف مقابل تناظر ندارد.

نمی شود برجام را در مجلس تغییر داد

وی با بیان این که اگر مقرر شود برجام در مجلس و شورای عالی امنیت ملی حتما به تصویب برسد، باید توافق در کلیات برجام باشد زیرا نمی‌شود جایی از آن را تغییر داد.

در ادامه این برنامه یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم با اشاره به این که برجام در شرایط کنونی درحال اجراست، افزود: این که شورای امنیت با قطعنامه 2231 آن را تائید می‌کند و اتحادیه اروپا هم بر اساس برجام برخی تحریم هایش را لغو می‌کند، به معنای آن است که اجرای برجام زودتر از طی مراحل قانونی اش آغاز ‌شده است.

نوذر شفیعی با بیان این که برجام، یک برنامه مشترک است نه توافق‌نامه، افزود: اگر ما در مجلس برجام را تصویب و تبدیل به قانون کردیم، این قانون لازم الاجرا می‌شود در حالی که طرف‌های مقابل چنین الزامی ندارند. وی گفت: بعد از تصویب برجام و تبدیل آن به قانون اگر طرف‌های مقابل از اجرای آن سر باز زدند آن وقت باید دوباره در مجلس قانونی تصویب کنیم و آن را رد کنیم.

شفیعی با اشاره به این که در قطعنامه 598 هم مجلس شورای اسلامی ورود نکرد،افزود: ما بیش از آن که ‌دنبال پیچ و خم‌های اداری باشیم باید به نتیجه کار بیندیشیم. این نماینده مجلس با پیش بینی این که برجام در صورت طرح در مجلس، رای می‌آورد، اظهار کرد: اما نگرانی این است که یک امر داوطلبانه را نباید تبدیل به قانون و لازم الاجرا کنیم.

نباید قانون اساسی را تفسیر به رای کرد

چنین دیدگاه‌هایی در حالی مطرح می‌شود که در نقطه مقابل برخی بر ضرورت ورود مجلس در این قضیه و تصویب برجام از سوی نمایندگان تاکید دارند.

در همین زمینه محمدحسن آصفری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که به صورت تلفنی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری صحبت می‌کرد، با تاکید بر این که کسی نمی‌تواند قانون اساسی را تفسیر به رأی کند، گفت: براساس قانون اساسی، هرگونه تعهد، توافق یا موافقت‌نامه یا معاهده باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد.

آصفری افزود: چطور می‌شود موافقت‌نامه‌ها و معاهدات دست چندم را که وزارت خارجه به مجلس ارائه می‌کند باید تصویب شود ؛ اما برجام که تأثیرات سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی بسیاری بر کشورمان دارد نباید به تصویب مجلس برسد؟وی گفت: اگر برجام به شکل قانون هم درآید ما واهمه‌ای نداریم، کسانی باید نگران باشند که بخواهند خلاف قانون عمل کنند.

آصفری افزود: اگر طرف مقابل بخواهد بدعهدی کند و به تعهدات خود عمل ننماید، مجلس هم می‌تواند تصمیم جدیدی بگیرد.

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: دولت باید قانون را رعایت کند و برجام را به صورت لایحه به مجلس ارائه کند و اگر هم این‌گونه عمل نکند مجلس از وظیفه قانونی خود باز‌نخواهد ماند.

تصویب برجام به معنای لازم‌الاجرا شدن آن نیست

محمدجواد لاریجانی، رئیس ستاد حقوق بشر قوه قضاییه هم که معتقد به ضرورت تصویب برجام از سوی نمایندگان است، در گفت‌وگویی با تسنیم اظهار کرد: تصویب برجام در مجلس به معنای لازم‌الاجرا کردن توافق نامه نبوده بلکه صرفا به دولت اجازه می‌دهد آن را اجرا کرده یا اجازه اجرا را از دولت سلب کند.

وی گفت: مطلب مهم‌تر آن است که با توجه به اشکالات اساسی موجود در برجام، دشمن می‌تواند از طریق آن به کشورمان ضربات مهمی بزند و به همین دلیل، مجلس باید با تصویب یک فکت شیت، راه توطئه‌های دشمن را سد کرده و دولت را ملزم به اجرای این فکت شیت کند.

نهایتا صدای واحدی از ایران شنیده خواهد شد

این اظهارات کارشناسی که برخی از آنها نیز در تضاد با یکدیگر قرار دارد درحالی مطرح می‌شوند که مسیر بررسی برجام در کشور در حال پیموده شدن است و علاوه بر شورای عالی امنیت ملی، نمایندگان مجلس نیز در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با جلسات متعددی که با حضور اعضای تیم مذاکره‌کننده داشته و دارند ابعاد مختلف برنامه جامع اقدام مشترک را زیر ذره بین دارند. همچنین نمایندگان چندی قبل، تشکیل کمیسیون ویژه‌ای برای بررسی برجام را تصویب کردند که این کمیسیون هم بعد از تشکیل به بررسی دقیق این برنامه خواهد پرداخت.

اما همان طور که محمدرضا باهنر، نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی، چندی قبل در گفت‌وگو با جام‌جم اعلام کرد، صدایی که در نهایت از جمهوری اسلامی ایران در قبال برجام شنیده خواهد شد یک صدای واحد خواهد بود. باهنر دراین باره گفت: الان در بحث‌های کارشناسی ممکن است یک عده موافق باشند، عده‌ای هم مخالف؛ برخی نقد کنند، برخی جواب بدهند؛ اینها همه مفید است، ولی ما می‌کوشیم و مدیریت می‌کنیم که در سطح نظام، همه با هم یک حرف را بزنیم.

موافق تصویب برجام در مجلس

محمدجواد لاریجانی: تصویب برجام در مجلس به معنای لازم‌الاجرا کردن توافق‌نامه نبوده بلکه صرفا به دولت اجازه می‌دهد آن را اجرا کرده یا اجازه اجرا را از دولت سلب خواهد کرد.

محمدحسن آصفری (نماینده مجلس): چطور موافقت‌نامه‌ها و معاهدات دست‌چندم را برای تصویب به مجلس ارائه می‌کنند، اما برجام که تأثیرات سیاسی، اقتصادی، امنیتی و نظامی بسیاری بر کشورمان دارد، نباید به تصویب مجلس برسد!

دکتر محمدرضا ضیایی‌بیگدلی (استاد حقوق بین‌الملل): اگر برجام را معاهده بدانیم که مجلس هم آن را معاهده می‌داند، ورود مجلس ضروری است.

مهدی دواتگری (نماینده مجلس): براساس عهدنامه 1969 وین، برجام یک معاهده است و براساس اصول 77 و 125 قانون اساسی، تمامی معاهدات باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد.

محمد سلیمانی (نماینده مجلس): قانون اساسی بر الزام ورود مجلس به متن توافق حکم می‌کند و محروم کردن مجلس از این حق قانونی توسط دولت یا هیات‌رئیسه مجلس یا روسای فراکسیون‌ها مردود است.

مخالف تصویب برجام در مجلس

عباس عراقچی: صلاح نیست برجام در مجلس تصویب شود؛ زیرا در صورت تصویب، برای دولت لازم‌الاجرا می​شود و این در حالی است که هیچ‌کدام از اعضای 1+5 آن را در پارلمان‌هایشان تصویب نمی‌کنند.

سرلشگر فیروزآبادی: داوطلبانه بودن تعهدات برجام، نکته مثبتی است و به همین دلیل، مجلس نباید دست به تصویب برجام بزند تا تبدیل به تعهدی حقوقی برای ایران شود.

دکتر سعید محمودی (استاد حقوق دانشگاه استکهلم): برجام یک معاهده نیست و تنها یک توافق سیاسی است.

نجات​الله ابراهیمیان (حقوقدان): برنامه جامع اقدام مشترک، شرایط یک معاهده بین‌المللی را ندارد و در صورتی که آن را در مجلس تصویب کنیم، عملا خود را موظف به اجرای آن دانسته‌ایم.

احمد بخشایش (نماینده مجلس): اگر توافق در مجلس تصویب نشده و در حد برنامه جامع اقدام مشترک باشد، در صورتی که دولت‌های غربی بر سر تعهد خود نایستند، ایران نیز می‌تواند مقابله به مثل کند.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها