قنات‌های ایران

محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی با بیان این مطلب که بسیاری از قنات‌ها از دوره هخامنشیان ایجاد شده است، گفت: نمی‌توانیم تاریخ‌گذاری دقیقی روی قنات‌ها بکنیم ولی سفال‌هایی که در خاکریزهای منطقه به دست می‌آید، دوره تاریخی آن را مشخص می‌کند. او ادامه می‌دهد: هر کدام از قنات‌ها تکنولوژی و ویژگی خاصی دارد و نشان می‌دهد قنات ایرانی با خلاقیت و نبوغ بشری روبه‌رو بوده است، یک قنات مادر چاهش بیش از 300 متر بوده و 2600 سال پیش احداث شده است.

قنات‌های خاص: طالبیان درباره نام و ویژگی منحصر به فرد این قنات‌ها برای جای گرفتن در فهرست آثار جهانی می‌گوید: «قنات ‌باد در استان مرکزی است و 2 قنات وزوان و مزدآباد اصفهان سد زیرزمینی دارند و قنات اردستان 2 طبقه است. زارچ با 80 کیلومتر طول یکی از طولانی‌‌ترین قنات‌ها در سطح جهان است. بلده قنات جالبی است که درست پشت سیاه کوه قرار دارد، قنات قصبه گناباد در جنوب خراسان قرار دارد که پس از گذشت چند قرن هنوز خروجی آب آن تغییری نکرده و این به معنای توسعه پایدار و راه‌حلی برای بحران خشکسالی است.»

مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی و فرهنگی نیز معتقد است: «اگر این قنات‌ها ثبت شود از یک سو نشان‌دهنده فناوری پیشرفته ایرانیان در حوزه مدیریت و مهندسی آب است و از دیگر سو می‌تواند الگوی مصرف مناسبی برای ما باشد که چگونه از منابع آبی استفاده کنیم تا به بحران کمبود آب نرسیم. پیشینیان ما این تجربیات را پشت‌سر گذاشته و موفق بوده‌اند. پرونده زنجیره‌ای قنات‌ها که نشان از مدیریت آب توسط ایرانیان باستان دارد، از یک سو برای ثبت در فهرست آثار تاریخی ارسال و بیابان لوت از دیگر سو برای میراث طبیعی معرفی شده ‌است. با وجود این، مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی و فرهنگی تاکید می‌کند: «هیچ هدف خاصی ازجمله ارتباط بیابان با قنات برای معرفی این آثار به منظور ثبت در میراث جهانی مدنظر مسئولان نبوده‌ است.»