لاریجانی: امور دیوانی کشور از عقلانیت کافی برخوردار نیست

علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی پیش از ظهر امروز در همایش آمایش سرزمین و اقتصاد مقاومتی که در مرکز پژوهش‌های مجلس برگزار شد، طی سخنانی بر برقراری ارتباط بین نخبگان و بدنه اجرایی کشور، تاکید کرد و اظهار داشت: یکی از موضوعات مهمی که باید در کشور محقق شود، این است که ساختاری فراهم شود تا نخبگان با بدنه اجرایی کشور ارتباط برقرار کنند چرا که در این زمینه ما ضعف‌هایی داریم و عقلانیت حکمرانی القا می‌کند که از سطح نخبگی جامعه به صورت درست استفاده شود.

وی در ادامه سخنان خود گفت: ادارات ما بیشتر روی جنبه‌های توانمندی خود سرمایه‌گذاری می‌کنند البته تا حدی حق است چرا که این ادارات نیروهایی استخدام کردند و می‌خواهند از توانمندی آنها استفاده کنند. اما از آنجا که سیستم دیوانی کشور متناسب با تحولات رشد نکرده، چاره‌ای جز این نیست که از اندوخته‌های گذشته خود استفاده کنند لذا کمی قدیمی فکر می‌کنند. همچنین از آنجا که سیستم دیوانی کشور بسیار منبسط است و بیش 80 درصد بودجه کشور صرف امور جاری می‌شود، بدنه اجرایی به دلیل این وزن سنگین خود تلاش می‌کند تا از اندوخته‌های خود استفاده کند اما باید این موضوع مورد توجه قرار گیرد و بررسی شود که مشکل کجاست که نمی‌تواند به روز فکر کند.

رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان با بیان اینکه مجلس و دولت باید برای ارتباط نخبگان با بدنه اجرایی واسطه باشند، گفت: متاسفانه ما نتوانستیم این واسطه‌گری را ایجاد کنیم و متاسفانه بسیاری از امور ما ساختارمند نشده است لذا استفاده از نخبگان و کارشناسان به طور یک جریان سیال نیست البته مرکز پژوهش‌ها پیش قدم شد که این مشکل را رفع کند و اولین نشست با حضور تمام انجمن‌های علمی برگزار شد و قصد این بود که ما به یک مدلی برسیم تا براساس آن، از نخبگان انجمن‌های علمی در بحث قانونگذاری استفاده کنیم و برای این موضوع یک مدلی پیشنهاد شد و قرار شد مکانیزمی برای انجام این کار طراحی شود.

لاریجانی با اشاره به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی گفت: در اقتصاد مقاومتی چند نقطه کانونی وجود دارد که باید روی آنها تمرکز کرد؛ یکی از این نقاط کانونی استقرار توجه به رونق اقتصادی در درون کشور است چرا که ما ظرفیت‌های بسیاری در کشور داریم و باید به سمت بالفعل شدن این ظرفیت‌ها حرکت کنیم و اگر ایران بخواهد جهشی داشته باشد باید این ظرفیت‌ها احصا و جانمایی شود.

وی ادامه داد: برای تحقق این موضوع طرح آمایش سرزمین ضروری است البته آمایش سرزمین در برنامه‌های توسعه‌ای قید شده اما هنوز محقق نشده است که بخشی از این عدم تحقق مربوط به سختی کار و بخشی به دلیل بی‌توجهی به این موضوع است چرا که از برنامه دوم تاکید شده که آمایش سرزمین انجام شود اما اکنون که برنامه پنجم روبه پایان است و هنوز در جهت اجرای این طرح، بادی وزیده نشده تا ببینیم که نسیم نگارش این موضوع رخ می‌دهد یا خیر.

رئیس مجلس با اشاره به تاثیرات مثبت آمایش سرزمین بر استفاده از ظرفیت‌های کشور تصریح کرد: اگر آمایش سرزمین مورد اجرا قرار گیرد، بسیاری از معضلات کنونی حل می‌شود، به عنوان مثال در حال حاضر جانمایی صنعت مقداری سلیقه‌ای شده و در برخی استان‌ها که حتی برای آب آشامیدن کمبود آب دارند، صنعت‌های آب‌بر وجود دارد و بعد مجبورند برای تامین آب این صنعت‌ها در شهر دیگری سد بزنند و بعد آب را به آن استان ببرند لذا ببینید این امور چقدر هزینه‌بر است لذا باید در انتخاب صنعت برای هر استان به پارامترهای منطقه‌ای نیز توجه کرد، اما این موضوعات اکنون مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

لاریجانی افزود: همچنین شاهدیم که در برخی شهرها که با کمبود آب مواجه‌اند، کشت برنج انجام می‌شود، اما در مازندران و گیلان که آب لازم برای کشاورزی برنج را دارند، شاهدیم که زمین‌های کشاورزی تبدیل به ویلا می‌شوند البته برای جلوگیری از این اقدامات قانون داریم اما این قانون درست اجرا نمی‌شود و بنده هم موافقم که با همکاری انجمن جغرافیا، آسیب‌های چنین قوانینی را بررسی کرده و مجددا قانون جدی‌تری تصویب کنیم.

وی برهمین اساس خاطرنشان کرد: من بر روی این موضوعات حساس بوده‌ام و برایم تعجب‌آور بود که چرا با این اراضی، محصول کشاورزی و اراضی محدود‌تر کشت برنج، این زمین‌ها تغییر کاربری داده می‌شوند و زمین‌های کشاورزی از بین می‌روند و وقتی بررسی کردم به این نتیجه رسیدم که سلسله‌ مراتب دیوانی ما در کشور در تغییر کاربری زمین‌ها نقش دارند، به عنوان مثال ما یک معاونت همیاری در شهرداری‌ها داریم که برای تامین بودجه موردنظر خود با تغییر کاربری زمین‌ها موافقت می‌کند تا از این تغییر کاربری‌ها پول پیدا کند و این پول را صرف آبادانی جای دیگر کند یعنی می‌خواهد جای دیگری را آباد کند اما یک جای آباد را خراب می‌کند.

همچنین ما در زمینه جنگلی هم مشکل داریم، به عنوان مثال لکه‌های سبز در تهران بسیار کم شده و مسئولین نیز می‌گویند ما این زمین‌هایی را که برای جنگل است، تغییر کاربری می‌دهیم تا پول بگیریم و با این پول در جای دیگر درخت بکاریم و این موضوع سبب تعجب است چرا که تا این درخت‌ها بخواهد رشد کند و دوباره جنگل شود، عمر ما قد نمی‌دهد.

رئیس نهاد قانونگذاری کشورمان در ادامه خاطرنشان کرد: من سفری به ژاپن داشتم و در مسیر می‌دیدم که آنها کنار دریا را پر می‌کنند تا زمین ایجاد شود. برایم سوال ایجاد شده بود و از آنها پرسیدم که چرا این کار را می‌کنید و آنها گفتند زمین ایجاد می‌کنیم تا کشاورزی کنیم. از آنها پرسیدم متوسط زمین کشاورزان شما چقدر است و آنها گفتند 350 متر مربع است. برایم جالب بود، چون فکر نمی‌کنم که خانه‌های کشاورزان ما کمتر از 350 متر مربع باشد آن وقت در ژاپن متوسط زمین کشاورزی آنها 350 متر است. از آنها پرسیدم با این زمین‌های کوچک پولی هم در می‌آید و مسئولان آنها گفتند که ما برای انجام کشاورزی در این زمین‌ها به کشاورزان یارانه می‌دهیم و به آنها کمک می‌کنیم. بنابراین ببینید در آن کشور دریا را خشک می‌کنند تا زمین ایجاد کنند و حالا ما زمین‌های کشاورزی را به بلوک‌های سیمانی تبدیل می‌کنیم و اگر این زمین‌ها به صورت مورد استفاده قرار گیرند مطمئنا در زمینه برنج خودکفا می‌شویم لذا این داستان غم‌انگیزی است که در کشور به آن دچار هستیم.

لاریجانی برهمین اساس تصریح کرد: متاسفانه امور دیوانی ما از عقلانیت کافی برخوردار نیست البته ما قانون می‌نویسیم اما مجری هم خیلی مهم است و متاسفانه برخی این نواقص به این راحتی قابل رفع نیست و تا موضوع آمایش سرزمین اجرایی نشود این مسائل حل نمی‌شود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: ما در تئوری سیاسی کشور در بخش‌های اقتصادی معتقدیم که عدالت رکن مهمی است و رشد دادن به استعدادهای مختلف باید به طور هم‌سنگ رخ دهد یعنی ظرفیت پیشرفت استعدادهای استان‌های مختلف باید همسان باشند لذا برای تحقق عدالت هم نیازمند آمایش سرزمین هستیم تا زمینه‌های رشد همه استان‌ها را به طور متوازن فراهم کنند.

رئیس مجلس با بیان اینکه تهیه طرح آمایش سرزمین وظیفه دولت است، گفت: این وظیفه دولت است که طرح آمایش سرزمین را آماده کند اما اگر آماده نکرد سبب نمی‌شود که مجلس هم این کار را انجام ندهد بنابراین مرکز پژوهش‌ها باید ساختاری را فراهم کند تا طی یک ستاد هماهنگی مرکز پژوهش‌ها، انجمن‌های علمی و دستگاه‌های دولتی موثر در این موضوع، پایه‌های اصلی طرح آمایش سرزمین را مورد بررسی قرار دهند و هرچه زودتر این طرح را آماده کنند تا به چارچوبی برسیم که در برنامه ششم توسعه تاثیر آن را ببینیم.

لاریجانی با بیان اینکه امیدواریم انجمن‌های علمی بتوانند در تهیه طرح آمایش سرزمین و اجرای آن در برنامه ششم توسعه، کمک کنند، گفت: باید روند توسعه در داخل و روندهای توسعه‌ای جهانی و بین‌المللی را مورد بررسی قرار دهیم و از مجموع این مطالعات یک ساختار بهینه‌ای برای آبادانی کشور ارائه دهیم.

وی در پایان تاکید کرد: در بحث آبادانی کشور نیز باید جاهایی که بیشتر نیازمند توجه هستند در اولویت قرار گیرند مانند سرمایه‌گذاری‌های ریلی، مهار و انتقال آب، فرسودگی جنگل‌ها و تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی لذا باید به این نقاط بحرانی وزن بیشتری داده شود تا زودتر به نتیجه برسیم و با احصا نقاط بحرانی جلوی برخی صدمات را بگیریم.

کاظم جلالی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی پیش از سخنان لاریجانی طی سخنانی اظهار داشت: در آستانه نگارش برنامه ششم توسعه قرار داریم و از سوی دیگر مقام معظم رهبری سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را ابلاغ و سال جدید را سال فرهنگ و اقتصاد معرفی کردند لذا بحث مهمی در این همایش مورد بررسی قرار می‌گیرد تا بتوانیم رابطه بین آمایش سرزمین و اقتصاد مقاومتی را تبیین کنیم و امیدواریم نتیجه این همایش به‌گونه‌ای باشد که دستگاه‌های مربوطه را درگیر کند و وظایف مجلس و دولت و مرکز پژوهش‌ها در این زمینه‌ را مشخص کند.

وی ادامه داد: ما همکاری خود را با انجمن‌های علمی شروع کردیم و معتقدیم که مرکز پژوهش‌ها به این انجمن‌ها نیازمند است و تقاضا داریم تا این انجمن‌ها مرکز پژوهش‌ها را کمک کنند تا بتوانیم از ظرفیت‌های ‌آن استفاده کنیم و یک ستاد هماهنگی با عضویت انجمن‌های علمی و دستگاه‌های اجرایی در مرکز پژوهش‌ها تشکیل شود.(تسنیم)