اشتون یا فرد دیگر، فرقی نمی کند

مسئولیت اشتون در سیاست خارجی اتحادیه اروپا ، آبان ماه سال جاری به پایان می رسد و در صورتی که ایران و 1+5 در دور بعدی گفتگوهای هسته‌ای که در تیر امسال برگزار خواهد شد، به توافق نهایی دست نیابند او دیگر در تیم مذاکره کننده هسته‌ای غرب مقابل ایران نخواهد بود و با رفتنش، احتمال تغییر در دیگر اعضای گروه و معاونان او وجود دارد.

پیش از کاترین اشتون، خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود. او پیش از آن دبیر کل ناتو بود.سولانا به عنوان هماهنگ کننده مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 عمل می کرد و دیدارها و مذاکرات زیادی هم با علی لاریجانی که در آن زمان دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان بود، داشت. با رفتن او و آمدن کاترین اشتون، تحول و تحرک خاصی در روند مذاکرات هسته‌ای غرب با ایران به وجود نیامد.

نوع رفتار و سیاست های اتخاذ شده نسبت به ایران از طریق مقامات ارشد کشورهای غربی به ویژه آمریکا در جریان مذاکرات هسته‌ای تعیین می شود و مذاکره کنندگان، اختیارات کامل برای تصمیم گیری ندارند. این در روند مذاکرات در چند سال گذشته ثابت شده است.

بارها مذاکره کنندگان ارشد هسته‌ای کشورمان رو در رو با طرف آمریکایی پیشنهاد داده‌اند که بر سر موضع هسته‌ای به نتیجه و توافق برسیم. مذاکره کنندگان هسته ای ایران حتی به آنها اعلام کرده بودند که اختیار کامل دارند اما مسئولان آمریکایی حاضر در گروه 1+5 ، گفته بودند که اختیار کامل ندارند و باید از کاخ سفید کسب تکلیف کنند. به همین خاطر است که تغییر مهره‌های طرف مقابل در گروه 1+5 ، مذاکرات را نه پیچیده می کند، نه چالشی برای آینده مذاکرات هسته‌ای ایجاد می کند.

اما همواره رسانه های غربی تلاش کرده‌اند تا با جریان سازی‌های هدفدار رسانه‌های خود، روند مذاکرات را با اخلال روبرو کرده و پیچیده‌تر کنند. در همین زمینه خبرگزاری رویترز که سابقه درخشانی در فضا سازی و خبرسازی‌های دروغ دارد، تغییر کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را باعث پیچیده شدن مذاکرات هسته‌ای اعلام کرده است.

اشتون در جریان مذاکرات تنها یک هماهنگ کننده و انعکاس دهنده دیدگاه‌های دیگر هم پیمانان خود بوده است. او هیچگاه اختیاری برای تصمیم گیری نداشته است و اگر فرد دیگری جایگزین او شود رفتار و عملکردش همچون اشتون خواهد بود و مجری دستورات بالادستی است.

اشتون و هر فرد دیگری که در مسئولیت سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرار گیرد می تواند هماهنگ کننده خوبی باشد، نه تصمیم گیرنده نهایی . پس از برگزاری مذاکرات وین، رسانه‌های غربی و تحلیل گران آنها بسیار تلاش کردند که ایران را مقصر نتیجه نرسیدن مذاکرات معرفی کنند. آنها در رسانه‌های خود فضای منفی علیه ایران ایجاد کردند اما واقعیت و حقیقت به خوبی ثابت کرد که زیاده خواهی آمریکا و غرب در روند مذاکرات باز هم باعث شد که این دور از مذاکرات به نتیجه نرسد.

گرچه همچنان فرصت برای توافق نهایی وجود دارد و تیر امسال دور دیگری از مذاکرات انجام خواهد شد، اما اگر رفتارهای 1+5 همچنان مانند دوره های پیشین باشد، رسیدن به یک توافق نهایی و جامع بسیار سخت خواهد بود.

البته برای خانم اشتون شیرین خواهد بود که در زمان ریاست او چنین توافقی انجام شود. شاید به همین خاطر هم که شده تلاش خود را برای رسیدن به یک توافق نهایی میان ایران و 1+5 مضاعف کند، تا این اتفاق را به نام خود به ثبت برساند. همه چیز به تیر و رفتارهای آمریکا و غرب در آن زمان بستگی دارد.

محمد صفری-جام جم آنلاین