بالیخلو در کشاکش مرگ و حیات

بالیخلو یکی از رودخانه های دایمی استان اردبیل است که از گردنه بالخلی در جنوب غربی شهر نیر حد فاصل دو رشته کوه «بزقوش» و «سبلان» سرچشمه می گیرد.

از جمله سرشاخه های مهمی چون برجلوچای، سقزچی چای، آغلاغان، جوراب چای، درویش چای، لاطران چای در مسیر به این رودخانه پیوسته و آنرا پرآب می سازند.

این رودخانه با گذر از وسط شهر اردبیل سرانجام در شمال این شهر به رودخانه «قره سو» می پیوندد. این رودخانه در تاریخ اردبیل به پرآبی و طغیان های بی شمار و داشتن ماهی های فراوان معروف بوده است.

اما بالیخلو این روزها تشنه و تشنه است و حیات آن بسته به باریکه آبی است که از سد یامچی روانه اش می شود، این باریکه آب نیز با گرفتار شدن در میان تلی از آلودگی، پساب و نخاله های ساختمانی طعمی ناگوار و آلوده به خود گرفته و خارج نشده از شهر اردبیل نیست و نابود می شود.

بالیخلو امروز یک روز هست و روزی دیگر نیست. در فاصله عبور بالیخلو از داخل شهر اردبیل چند روزی آب در این رودخانه جریان می یابد اما این جریان آنقدر کند و آرام است که جلبک ها بر آب مستولی شده و سطح آب در زیر سبزینه های رنگی پنهان می شود.

ریزش نخاله ها در بالیخلو نیز خود حکایت دیگری است که آن را به جای رود به گورستانی از خرده سنگ ، آهک و گچ تبدیل کرده است.

وضعیت بالیخلو آنقدر وخیم شده که حتی فرماندار اردبیل را به شکایت و گلایه وامی دارد:«اصلاً رودخانه ای باقی نمانده و به دلیل ریخته شدن نخاله های ساختمانی به بستر رودخانه ، بالیخلو در حال نابودی است».

جواد زنجانی با انتقاد از شرکت سهامی آب منطقه ای اردبیل می گوید: معلوم نیست شرکت آب منطقه ای کجاست، خواب است یا بیدار و آیا برنامه ای برای مقابله و مبارزه با مشکلات زیست محیطی رودخانه بالیخلو دارد یا نه.ˈ

وی افزود: محیط زیست نیز باید در این زمینه اقدام اساسی انجام داده و نسبت به این آسیب ها و خطرات زیست محیطی هشدار جدی دهد.

مدیر کل محیط زیست اردبیل در خصوص کم آبی و آلودگی رودخانه بالیخلو می گوید: بارها نسبت به تامین حق آبه زیست محیطی این رودخانه در طول فصل های بهار، تابستان و اوایل پاییز تذکر داده شده اما کسی پاسخگو نیست.

سید محمود موسوی می افزاید: به منظور بهره برداری بیشتر برای تامین آب شرب و کشاورزی اردبیل در سد یامچی از رهاسازی آب به این رودخانه جلوگیری می شود که در نتیجه موجب رشد انواع جلبک و هجوم پشه ها در فصل تابستان به محدوده رودخانه می شود که خود شهرداری نیز با این مساله درگیر است.

وی ادامه داد: به دلیل کاهش آب ورودی، رکود آب و کاهش اکسیژن محلول در آب ،جلبک ها در سطح رودخانه به سرعت رشد کرده و آن را می پوشانند.ما به شهرداری اردبیل اعلام کرده ایم که برای رفع این مشکل می بایست با ایجاد فواره ها و آبشارهای مصنوعی زمینه را برای جریان یافتن آب در بالیخلو فراهم کنند.

در حالی که وضعیت حیات و ممات رودخانه بالیخلو ادامه دارد، مسوولان شهرداری همچنان در حال برنامه ریزی در باره آینده و حاشیه این رودخانه هستند و در تازه ترین اقدام بدنبال عملیاتی کردن ایجاد بازارچه و واحدهای تجاری در اطراف و برروی آن هستند.

رجب شمس معاون فنی و عمرانی شهرداری اردبیل گفت: برای ساماندهی رودخانه بالیخلو به طول هفت کیلومتر و عرض تقریبی 35 متر در شش سال گذشته در قالب چهار فاز هزینه ای افزون بر 50 میلیارد ریال صورت گرفته است.

وی افزود: امسال نیز فاز پنجم عملیات بهسازی بستر و بدنه سازی رودخانه بالیخلو با اعتباری افزون بر 15 میلیارد ریال به طول تقریبی 500 متر اجرا می شود.

معاون فنی و عمرانی شهرداری اردبیل تعبیه دو پل عابرگذر خاص با طراحی زیبا با کاربری رستوران و هایپر مارکت بر روی رودخانه در محدوده فاز پنجم و کف سازی مناسب رود در حد فاصل سیل بند موجود تا پل عطایی برای پیشگیری از رشد گیاهان خودرو را از دیگر مشخصات این فاز ذکر کرد.

به گفته کارشناسان، رودخانه بالیخلو پیش از هرگونه طرح و نقشه به اقدام اساسی برای تداوم حیات نیاز دارد و اگر در این زمینه ارگانهای مسوول سستی کنند دیری نخواهد گذشت که سرنوشت زاینده رود برای بالیخلو نیز تکرار خواهد شد.(ایرنا)