پز مارک لباستان را ندهید؛ واقعی نیست

وقتی قرار شد سراغ یکی از فروشگاه‌های برند بروم و از آنها در مورد حراجشان سوال کنم با خودم تصور می‌کردم کاری ندارد، وارد مغازه‌ای می‌شوم و بعد از معرفی شروع به صحبت با صاحب فروشگاه می‌کنم. قدم در اولین فروشگاه که می‌گذارم تعداد زیادی خانم در حال برانداز کردن لباس‌ها هستند و اتاق‌های پرو تقریبا پر است، نگاهی به لباس‌ها می‌اندازم و سراغ صاحب فروشگاه می‌روم.

ابتدا سلام و علیک گرمی می‌کند اما به محض این که چند سوال از او می‌پرسم لبخند از لبانش محو می‌شود و با لحنی تند از من می‌خواهد هر چه سریع‌تر مغازه‌اش را ترک کنم.

سراغ فروشگاه‌های بعدی می‌روم و متاسفانه در هر کدام از آنها رفتار مشابهی را می‌بینم.

در اوج خستگی و بعد از ساعت‌ها تلاش وارد فروشگاه بزرگی می‌شوم و باز همان سناریو می‌رود که تکرار شود که ناگهان پیرمردی که انگار صحبت‌های مرا با مرد جوان فروشنده شنیده است به سمتم می‌آید و خودش را صاحب فروشگاه معرفی می‌کند.

آقا بهروز حدود 40 سال است در زمینه پوشاک فعالیت می‌کند و صاحب یکی از فروشگاه‌های برند معروف در یکی از خیابان‌های شمالی تهران است. گفت‌وگوی ما را با او در مورد حراج‌های فروشگاه‌های برند در زیر می‌خوانید.

من به فروشگاه‌های زیادی سر زدم اما حاضر به مصاحبه نشدند. چرا؟

معلوم است، چون می‌ترسند!

از چه چیزی می‌ترسند؟

از دارایی، بازرگانی و...

چرا مگر کار خلافی انجام می‌دهند؟

شما در مورد حراج‌ها سوال می‌کنید و این حراجی‌ها و سود حاصل از آن برای فروشندگان اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل می‌ترسند اطلاعات صحیح بدهند و از فردا باید جوابگوی دارایی باشند.

یعنی مجبور می‌شوند مالیات بیشتری بدهند؟

بله، کافی است مامور دارایی بیاید و یک روز اینجا شلوغ باشد. دیگر کاری ندارد که کل سال اینجا مشتری‌های کمی دارد، بنابراین مالیات زیادی برایمان در نظر می‌گیرند.

شما نمی‌ترسید؟

من سال‌هاست در این کار هستم و سودم را برده‌ام. دیگر از هیچ چیزی ترس ندارم.

خیلی اوقات من چیزی از حراجی تهیه کرده‌ام و با وجود این‌که مارک معروفی داشت بیشتر از چند ماه دوام نیاورده. به نظر شما علت این موضوع چیست؟

این قلق کار است. شما اگر مارک خر و مارک‌پوش باشی، نباید در حراجی جنس بخری!

من مارک‌پوش نیستم، اما در مواقع عادی توان خرید جنس مارک را ندارم و به نظرم در حراجی این فرصت را به دست می‌آورم. در همه جای دنیا مارک‌های معروف وقتی حراج می‌کنند جنسشان تفاوتی ندارد؟

بله خانم همه جای دنیا درسته ولی اینجا ایران است! من همین چند وقت پیش یک لباس را از یکی از شهرهای اروپایی از یک برند معروف خریدم و چند روز بعد احساس کردم دوخت لباس کمی مشکل دارد. در یک شهر دیگر به فروشگاه آن برند مراجعه کردم و آنها لباس را عوض و کلی هم عذرخواهی کردند.

با نگاهی که به لباس‌های شما انداختم به نظر خیلی باکیفیت نمی‌آید. همیشه همین‌ها را می‌فروشید؟

صادقانه بگویم؟

بله، من از شما انتظار دارم صادقانه حرف بزنید.

نه این لباس‌ها مخصوص حراج است.

مخصوص حراج؟

بله، ما یکسری از محصولاتمان را برای حراج در نظر می‌گیریم.

یعنی اینها محصولاتی است که طی سال فروش نرفته‌اند؟

هم لباس‌هایی است که طی سال به فروش نرفته و هم محصولاتی را مخصوص حراج تهیه می‌کنیم.

از کجا؟

خب بعضی از اینها را از چین، دبی و ترکیه وارد می‌کنیم و یکسری هم تولید ایران است.

تولید ایران؟! ولی اینها مارک معروف خارجی دارند؟

خب بله، در کشور خودمان تولید می‌شوند و مارک روی آن می‌دوزند.

لباس‌هایی را که از خارج می‌آورید و مخصوص حراج است را چطور تهیه می‌کنید؟

فرضا با تولیدکننده ترک هماهنگ می‌کنیم و از او می‌خواهیم مثلا از یک نوع پارچه ارزان یا نخ باکیفیت معمولی استفاده کند تا قیمت تمام شده ارزان‌تر تمام شود.

این کار به خاطر سود بیشتر است؟

بله، با این وضع گمرکی و هزینه‌های تمام شده، تصور می‌کنید برای ما می‌صرفد از فلان کشور اروپایی و فلان برند معروف جنس را وارد کنیم و حراج 50 درصد بزنیم و در اختیار مردم قرار دهیم؟

ولی این کاری است که در همه جای دنیا انجام می‌شود؟

بله، چون اقتصادشان سالم است. در اروپا وقتی فلان برند حراج می‌گذارد، یعنی سودش را کرده و حالا می‌خواهد محصولات جدیدتری ارائه دهد و برای همین باید از شر قدیمی‌ها خلاص شود به همین دلیل حراج می‌زند تا همه بتوانند از محصولاتش استفاده کنند.

یعنی وقتی نمایندگی برندی در ایران حراج می‌زند، طی سال از فروش آن محصول سود نکرده است؟

ببینید از نظر قانونی ما عرضه‌کنندگان پوشاک موظفیم تنها 20 درصد روی قیمت محصولاتمان بکشیم و آن را به مردم عرضه کنیم. اما این تعرفه هیچ وقت رعایت نمی‌شود. در بسیاری از فروشگاه‌ها تا 200 درصد هم روی قیمت اصل محصول می‌کشند و آن را عرضه می‌کنند! هرچه این مبلغی را که روی جنس می‌کشند بیشتر باشد، طی سال سود بیشتری هم می‌برند و در حراجی هم که سود خوبی به جیب می‌زنند.

اگر همه همان 20 درصد را رعایت کنند در واقع قیمت هم پایین‌تر است و افراد بیشتری توان خرید دارند و می‌توانند سود بیشتری ببرند. چرا اینقدر زیاد روی جنس می‌کشند؟ به نظرم این باید با سود رابطه معکوس داشته باشد؛ یعنی وقتی جنسی خیلی گران باشد خوب طبیعتا طی سال هم باید سود کمتری ببرند، اما شما عکس این را می‌گویید.

کمی پیچیده است اما وقتی من نماینده برندی هستم، با توجه به قوانین تعداد محدودی جنس را می‌توانم وارد کنم که اصل هستند مثلا از هر مدل لباس یک نمونه و رنگ را می‌توانم به مشتری‌هایم عرضه کنم. خب طبیعی است هستند کسانی که من هر قیمتی را بگویم برای این جنس تک‌رنگ و تک‌مدل حاضرند بپردازند. من هم تا جای ممکن روی قیمتم می‌کشم و در واقع با فروش یک دست لباس، سود چند دست را یکجا به دست می‌آورم. من اگر همان 20 درصد را روی قیمت بکشم، مشتریان خاصم را از دست می‌دهم و از طرف دیگر نه برایم می‌صرفد و نه می‌توانم محصولات اصل را با تعداد زیاد وارد کنم.

این وسط هیچ نظارتی وجود ندارد؟

نظارت دقیق و کارآمد نیست. مثلا این مجوزی است که برای حراجی ما صادر شده و ما موظفیم تنها 10 درصد از اصل قیمت‌مان را کم کنیم. بازرس هم وقتی می‌آید نگاهی کلی می‌اندازد و می‌رود.

ولی شما روی شیشه زده‌اید تا 50 درصد لباس‌هایتان تخفیف دارد؟

بله، اینها ترفندهای جلب مشتری است!

در واقع دروغ می‌گویید تا مشتری جلب کنید؟

دروغ نیست خانم، ترفند است! مردم ما عاشق حراجی و چانه‌زدن هستند. با این کار ما آنها را وادار می‌کنیم به داخل فروشگاه بیایند و محصولاتمان را ببینند. در واقع این کار برای ما نوعی تبلیغات است. تصور کنید من باید چقدر هزینه چاپ آگهی و بنر و... برای تبلیغات می‌دادم که باز هم ممکن نبود این همه خانم اینجا جمع شوند. اما با زدن چند برچسب حراج این همه مشتری به اینجا آمده است.

همه کسانی که اینجا می‌آیند خرید هم می‌کنند؟

بله، باور کنید ما مردم عجیبی هستیم. خانم‌هایی مشتری‌های فصل حراج من هستند و در هر حراجی حضور پیدا می‌کنند. در بسیاری از مواقع به من می‌گویند هنوز لباسی را که سال گذشته در همین جا خریده‌اند یک بار هم به تن نکرده‌اند، اما باز هم می‌آیند و می‌خرند.

فکر می‌کنید چرا این کار را می‌کنند؟

چون تصور می‌کنند ارزان است و ارزشش را دارد. به همین علت با این که نیازی ندارند، می‌خرند.

چند سالی است این حراجی‌ها باب شده و قبلا به این صورت نبود. فکر می‌کنید چرا؟

به نظرم به وضع اقتصادی برمی‌گردد. مردم تصور می‌کنند اگر فرضا این بلوز 20 هزار تومانی را نخرند، چند‌وقت بعد باید چند برابر برایش بپردازند و چون سطح درآمد با سطح تورم یکسان رشد نمی‌کند، همه به حراجی‌ها روی می‌آورند و فروشنده‌ها هم که این وسط به سود خود فکر می‌کنند.

حراج‌های آخر فصل چقدر برای شما سود دارد؟

البته سود محرمانه است، اما خیلی خوبه!

در واقع هیچ فروشنده‌ای در حراجی‌ها ضرر نمی‌کند؟

نه، مگر این که طرف ورشکست شده باشد یا بخواهد فروشگاهش را جمع کند و مجبور باشد به هر قیمتی از شر جنس‌هایش خلاص شود.

پس درست است که می‌گویند بسیاری از فروشگاه‌ها قیمتشان را بالا می‌برند و بعد 10 درصد پایین می‌آورند و حراج می‌زنند؟

بله، متاسفانه ما مردم صادقی نیستیم و به سودمان بیشتر از هر چیز دیگری اهمیت می‌دهیم. همه این کارها برای سود بیشتر است. کسی هم که نظارتی نمی‌کند. فقط می‌گویند قیمت‌ها را 10 درصد پایین بیاورید. از آن طرف هیچ‌کس من فروشنده را هم درک نمی‌کند که باید هزینه فروشندگانم و مالیات و پول برق و.... را هم بپردازم. به همین سبب قیمت اولیه را بالا می‌برند و 10 درصد از آن کم می‌کنند تا سود بیشتری ببرند.

در مورد برندها هم وضع به همین صورت است؟

در حراج‌ها بله. در بسیاری از مواقع ما با طرف خارجی صحبت می‌کنیم و جنس را 20 درصد زیر قیمت از او می‌گیریم و وقتی وارد می‌کنیم، همان درصد را روی آن می‌کشیم و به مردم عرضه می‌کنیم.

پس کار در زمینه پوشاک نصف به نصف سود است؟

نه، اینطور هم نیست! اگر قرار باشد جنس خوب و کار خوب به مردم تحویل دهید، مردم باید توان پرداخت پولش را هم داشته باشند. وقتی مردم توان نداشته باشند، بازار پر از اجناس مارک و غیرمارک نامعتبر خواهد شد. در صنف ما هم خیلی‌ها می‌خواستند صادقانه عمل کنند و کار خوب ارائه دهند، اما زمین خوردند و دیگر پا نشدند. به همین دلیل است که امروزه همه به این ترفندها روی آورده‌اند و متاسفانه همان طور که گفتم نظارتی هم وجود ندارد.

شما روی نظارت تاکید می‌کنید. مگر وقتی بازرس به اینجا می‌آید این لباس‌های بی‌کیفیت را نمی‌بیند؟

نه، او با این چیزها کاری ندارد. برایش کافی است که ما تنها 10 درصد از قیمت‌مان را کم کرده باشیم. اگر نظارت بود خیلی از این اجناس اصلا وارد کشور نمی‌شدند.

به نظر شما چند درصد حراجی‌ها واقعی است؟

هیچ کدام واقعی نیست. همان طور که گفتم، مگر این که کسی در شرایط خاصی و به دلیل نیاز به پول مجبور باشد از سودش بگذرد و جنس را رد کند و گرنه همه سودشان را می‌برند.

تا به حال شده کسی لباس مارکی را از شما بخرد و چند وقت بعد برایتان پس بیاورد و بگوید مثلا دوختش مشکل دارد؟

بله، ولی ما لباس‌هایی که در حراج فروخته ایم را پس نمی‌گیریم اما اگر در مواقع عادی کسی چیزی را خریده و مشکلی داشته پس بیاورد در صورت امکان برایش تعویض می‌کنیم که معمولا این اتفاق نمی‌افتد.

ولی در ابتدای صحبت‌هایتان گفتید در یک کشور اروپایی این کار را برای شما انجام دادند.

بله، چون آنجا اصل بر مشتری‌مداری است و به همین دلیل احترام زیادی به مشتری می‌گذارند. اصلا خدمات پس از فروش در آنجا معنا و مفهوم دارد. اینجا اصل بر سود است و نه چیز دیگر!

پس وجدان آدم‌ها چه می‌شود؟ هیچ وقت از خودتان ناراحت نمی‌شوید که این لباس‌ها را به اسم مارک فلان در اختیار مردم قرار می‌دهید؟

نه، من که مردم را مجبور به خرید نمی‌کنم. همه می‌بینند، اگر کیفیت ندارد نخرند. مجبور که نیستند! در ثانی مگر دل دارایی برای من می‌سوزد که من دلم به حال دیگران بسوزد...؟

سمیه افشین‌فر - جام‌جم