زباله مشکل جدی اردبیل در آینده

بازیافت زباله در اردبیل با هدف استفاده بهینه از دور ریز خانوارها از جمله موضوعاتی است که با وجود تاکید مسئولان اجرایی شدن آن طی سالهای اخیر در حد حرف و برنامه باقی مانده و وارد فاز اجرایی نشده است.

جمعیت ساکن در 10 شهرستان اردبیل ایجاب می کند که به منظور ارتقا بهداشت زندگی شهری و کاهش هزینه ها و استفاده بهینه از دور ریز خانوارها، ایده های جدید جمع آوری و بازیافت زباله در این استان اجرایی شود.

این در حالی است که با وجود زمزمه های هر از چند گاهی دخالت بخش خصوصی در اجرای این مهم، زباله های استان 1.5 میلیون نفری اردبیل همچنان به شکل سنتی جمع آوری می شود.

نافرجام ماندن طرح تفکیک زباله در اردبیل

در حالی که اظهارات کارشناسان ضرورت مدیریت صحیح پسماند و استفاده بهینه از چرخه تولید و بازیافت زباله را تائید می کند اجرای طرح تفکیک زباله در شهرستان اردبیل نافرجام ماند.

در سالهای گذشته اجرای این طرح توسط بخش خصوصی آغاز شد که با ارائه بسته های حاوی نایلونهای زباله به خانوارهای شهر اردبیل از آنها خواسته می شد زباله های مختلف را تفکیک و هر یک را در نایلون خاصی بریزند.

اجرای این طرح پس از مدت کوتاهی به دلیل عدم مدیریت صحیح و ضعف حمایت دستگاههای مشارکت کننده متوقف ماند، بطوریکه در حال حاضر در هیچ یک از شهرستانهای استان اردبیل تفکیک زباله به معنی واقعی کلمه انجام نمی شود.

مصوبه مدیریت پسماند در اردبیل عملی نشد

علاوه بر این امید به تغییر شیوه جمع آوری زباله و بازیافت آن با کمک طرح مدیریت پسماند استان با گذشت بیش از 10سال از تصویب طرح هنوز اجرا نشده است.

مدیر کل محیط زیست استان اردبیل در این خصوص با بیان اینکه این مصوبه باید تاکنون اجرا می شد، افزود: روزانه بیش از یک هزار تن زباله در اردبیل تولید می شود که اگر به درستی مدیریت و دفن نشوند مشکلات زیادی برای محیط زیست ایجاد می کند.

علی حمیدی رزی با بیان اینکه باید با تلاش جدی مردم و مسئولان مدیریت پسماند در سطح شهرهای استان اجرا شود، تصریح کرد: برخورداری از شهر پاک عامل توسعه و رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

وی همچنین در حالی از عملی شدن مدیریت پسماندهای استان طی سه تا پنچ سال آینده خبر می دهد که خلاهای مدیریتی موجب شده مشاغل کاذبی مانند نمکی ها همچنان به قوت خود باقی مانده و به دلیل درآمدزایی قابل توجه در بسیاری از مواقع با ایجاد اختلال در فرهنگ و بهداشت محیط شهری رواج نیز یافته است.

مدیریت پسماند و اجرای طرح بازیافت زباله توسط نمکی ها

کارتن، آهن و آلومنیوم، نان خشک، لوازم خانگی استفاده شده و تمامی دورریزهایی که به نحوی بتواند مجددا مورد استفاده قرار گیرد مورد استقبال نمکی ها بوده و این افراد از خرید آن از درب خانه ها و فروش در مراکز تفکیک شده این زباله ها درآمدزایی قابل توجهی را نصیب خود می کنند.

کارتن و کاغذ سهم کارخانه های کاغذسازی هشتپر و پلاستیک سهم کارخانه های بازیافت پلاستیک تهران، زنجان و قزوین است. نان خشک نیز پس از خرد شدن توسط دستگاههای مخصوص به غذای طیور تبدیل شده و به فروش می رسد.

این مهم در سالهای اخیر به شکلی سمت و سو یافته که دیده می شود مجموعه افرادی که در حرفه نمکی مشغول به کارند توانسته اند مدیریت پسماندی که سالها است در اردبیل اجرایی نمی شود را به شکل دقیق و به نفع خود به اجرا درآورند.

ضعف مدیریتی عامل رواج مشاغل کاذب است

کارشناسان مدیریت شهری معتقدند نمکی شغل کاذبی است که عمده ترین دلیل پیدایش آن عقب ماندگی یک جامعه در مدیریت صحیح پسماند خود بوده و موجب شده شغل نمکی در سالهای اخیر به گزینه اشتغال پردرآمد عده ای تبدیل شود.

نادر معتمد زاده  تصریح کرد: علاوه بر این وجود نمکی ها با زیبا سازی فضای شهری و رعایت مولفه های زندگی شهرنشینی سنخیت دارد. آلودگی صوتی و ایجاد ترافیک از جمله معضلاتی است که توسط این مشاغل ایجاد می شود.

به گفته این کارشناس قدم اول در راستای کنترل معضلات این شغل، ایجاد زمینه مناسب برای جایگزینی شغل نمکی با مشاغل دیگر است.
اشتغالزایی با ایجاد مرکز بازیافت زباله

در حالی که احداث یک کارخانه بازیافت زباله می تواند درمان مناسبی برای مشکل مدیریت پسماند اردبیل شود عدم مشارکت منسجم بخش دولتی و انتظار برای ورود بخش خصوصی به اجرای این مهم موجب شده داستان پسماند اردبیل سالها به شکلی تکراری روایت شود.

ضرورت ایجاد کارخانه بازیافت در حالی است که تنها سرمایه گذار فعلی ایجاد کارخانه بازیافت زباله در اردبیل سرمایه کافی برای پیاده سازی طرح خود را ندارد.

علاوه بر این اجرای طرح بازیافت زباله در شهرهایی با جمعیت بیش از 200 هزار نفر که پیش از این توسط مسئولان محیط زیست نوید داده شد هنوز به اجرا درنیامده و حتی مقدمات اجرای آن نیز به گوش نمی رسد.

مدیر کل محیط زیست استان اردبیل با بیان اینکه طبق قانون مدیریت پسماند، شهرهای بالای 200 هزار نفر جمعیت باید به سمت بازیافت زباله و پسماندها حرکت کنند، تصریح کرد: مدیریت نادرست در موضوع پسماندها باعث بروز آسیب های جبران ناپذیری در سطح استان شده است.

حمیدی رزی معتقد است یکی از مهمترین اقداماتی که باید در دستور کار قرار بگیرد بازیافت زباله به جای دفن آن است، چراکه زباله پس از بازیافت می تواند در تولید برق و تولید محصولات RVF نقش داشته باشد، لازم است زباله در این استان به عنوان یک سرمایه اولیه مورد توجه قرار گیرد.

افزایش 30 تنی تولید زباله در اردبیل

در حالی که مسئولان از اجرای یکی از مهمترین نیازمندی های مدیریت شهری غفلت می کنند جمعیت استان اردبیل با بهره گیری از این غفلت روز به روز در تولید زباله افزایشی را در آمارهای خود شاهد است.

حمیدی رضی با اشاره به افزایش 30 تنی تولید زباله در اردبیل نسبت به سال قبل افزایش جمعیت، مهاجرت پذیری فصلی به ویژه در شش ماهه دوم سال، گرایش به زندگی ماشینی و... را از جمله عوامل افزایش تولید زباله در اردبیل برشمرد.

وی دفن زباله ها را فرایندی غیر اصولی خواند و تصریح کرد: دفن زباله به دلیل تاثیراتی که در خاک و آبهای زیر زمینی دارد به محیط زیست صدمات جبران ناپذیری وارد می کند.

مدیر کل محیط زیست استان با بیان اینکه این صدمات گاهی تا چند نسل را درگیر مشکلات ایجاد شده می کند، متذکر شد: باید با برخورداری از برنامه ریزی و سرمایه گذاری مطلوب  به جای دفن زباله های عادی، بهداشتی، صنعتی و کشاورزی بازیافت شوند.

در هر صورت با وجود تاکیدات و الزامات و پرداخت به اهمیت آن، خوانشهای مکرر طرح مدیریت پسماند اردبیل هنوز نتوانسته مسئولان را در اجرای یک طرح هم نظر سازد بطوریکه هشدار کارشناسان در عواقب این تاخیر روز به روز شدت بیشتری می یابد.(مهر)