استفاده از روش‌های خطر‌آفرین در تاق بستان مورد تائید نیست

تاق بستان چندی پیش دچار تغییر و تحول شد. بستر بتونی و سیمانی آن که در دوره پهلوی ایجاد شده بود برداشته شد و شمایل اثر به شکل اصلی خود بازگشت. اما استفاده از ادوات و ماشین‌های سنگین راه‌سازی در ساماندهی این پروژه ابهاماتی را به وجود آورد که جامعه باستان‌شناسی ایران را بر آن داشت تا طی بیانیه‌ای اعتراض خود را اعلام کند. حال با پیشرفت پروژه جامعه باستان‌شناسی ایران بیانیه‌ دیگری را منتشر کرده که در آن به  جمع‌بندی‌مباحث و ارزیابی برنامه حفاظتی و ثبت جهانی تاق بستان پرداخته‌است.
 
در بخشی از این بیانیه آمده‌است: «در پی‌فراگیر شدن توجه عمومی به این موضوع، خوشبختانه مدیران محترم پروژه ساماندهی تاق بستان درباره اقدامات خود پاسخگو شدند. از آن‌جا که بخشی از اهداف بیانیه منتشر شده از سوی «جامعه باستان‌شناسی ایران» نیز پاسخگو کردن مدیران و همچنین حساس کردن جامعه متخصصان نسبت به سرنوشت آثار تاریخی بوده است، در این زمینه «جامعه باستان‌شناسی ایران» به اهداف خود نزدیک شده است.»
 
همچنین در ادامه آمده و در خصوص استفاده از روش‌های خطرآفرین در تاق بستان آمده‌است: «جامعه باستان‌شناسی ایران بر این باور است از به کار بردن روش‌هایی که احتمال خطر در آن‌ها بالاست، به­ویژه در محوطه‌های یگانه‌ای چون تاق بستان، به طور اکید باید اجتناب شود. بالا بودن احتمال خطر بر اثر به کارگیری این‌روش‌ها، هرگونه سودمندی و مزایای احتمالی (و البته ثابت نشده) آن‌ها را زیر سؤال می‌برد. بنابراین حتا اگر پس از پایان کار و به طور ظاهری آسیبی به یک اثر تاریخی وارد نشده باشد، نفس به کارگیری روش‌های خطرآفرین به هیچ وجه مورد تایید «جامعه باستان‌شناسی ایران» نیست.
 
در بخش دیگری از این بیانیه با تاکید بر آسیب‌های احتمالی در استفاده از روش‌های خطرآفرین نوشته‌ شده‌است: «آسیب‌هایی که ممکن است با به کار گیری چنین روش‌‌های نامناسبی متوجه آثار تاریخی شوند دو دسته هستند: دسته نخست آسیب‌های زودهنگام و بسیار جدی هستند که به سرعت نمایان می­شوند، مانند فروریختن بنا یا فروشکافتن ناگهانی سنگ‌نگاره‌ها؛ دسته دوم، آسیب‌هایی دیرهنگام هستند که نمایان شدن آنها ممکن است با گذشتِ زمان مشخص شود، مانند ایجاد ترک‌ها و شکاف‌های کوچک­تر، عمیق‌تر شدن یا گسترده‌تر شدن ترک‌های موجود، ایجاد تزلزل در بنیان سنگ‌‌ها و صخره‌ها و آسیب‌های دیگری از این دست.»
 
در ادامه آمده‌است: «ایجاد ترک‌ها و شکاف‌های کوچک­تر، عمیق‌تر شدن یا گسترده‌تر شدن ترک‌های موجود، ایجاد تزلزل در بنیان سنگ‌‌ها و صخره‌ها و آسیب‌های دیگری از این دست. در خصوص تاق بستان گرچه خوشبختانه با آسیب‌هایی از نوع نخست رو به رو نبوده‌ایم، اما مشخص نیست انجام عملیات سنگین ساختمانی و با استفاده از ابزارها و ماشین­آلات غیرمتعارف چه تأثیری بر نقش برجسته­ها، تاق­ها و مجموعة عناصر این محوطه باستانی داشته است.»(میراث فرهنگی)