بازماندگان خوان گسترده افغانستان

هنگامی که جنگ امریکا علیه طالبان به پایان رسید و در افغانستان نیمه ویران ، دیگر از آبادانی خبری نبود همگان به آینده مردمان آن می اندیشیدند.
کد خبر: ۴۹۷۹۹
براستی افغانستان برای بازسازی به چه مدت زمانی نیازمند است. اگرچه با گذشت چند سال شاید به آنچه مردمانش مستحق آن هستند نرسیده است ، ولی فرصت مناسبی بود برای کشورهای توسعه یافته که از این سرزمین حاصلخیز بهره ها ببرند.
آنها که باید از این خوان گسترده استفاده ببرند که بردند و آنها که نتوانستند، فرصتها را از دست داده اند، ولی باز هم افغانستان به جایگاه واقعی اقتصادی خود نرسیده است و همچنان به کمک دیگر کشورها نیازمند است تا بتواند بدون کشت خشخاش و تولید موادمخدر روی پای خود بایستد.


بانک جهانی در گزارشی عناصر فقر، خشونت ، تجارت موادمخدر و اقتصاد غیررسمی در افغانستان را به عنوان موانعی مطرح کرده که روند توسعه اقتصادی این کشور در 3سال گذشته را با مشکل مواجه کرده است.
در این گزارش به نقل از مشاور اقتصادی بانک جهانی ، مشکلات امنیتی ، ادامه قدرت جنگ سالاران ، اعمال زور و سلطه طالبان که مخالف اصلاحات در دستگاه دولتی هستند، از جمله عوامل اصلی است که مانع گسترش حاکمیت مرکزی و تقویت نهادهای دولتی در سرتاسر افغانستان شده است.
در این گزارش که برگرفته از بخش فارسی بی.بی.سی است تولید و قاچاق موادمخدر در افغانستان مهمترین عاملی عنوان شده است که امنیت ، روند سیاسی و فعالیت دولت را تحت تاثیر قرار می دهد.
از سوی دیگر بانک جهانی ، تولید و تجارت تریاک را عمده ترین فعالیت اقتصادی در افغانستان اعلام کرده که جنگ سالاران از روند کشت ، تولید و قاچاق آن حمایت می کنند.
در همین حال ، بانک جهانی پیشنهاد کرده است با توجه به اهمیت اقتصادی تریاک که در حال حاضر یک سوم فعالیت های اقتصادی در افغانستان را تشکیل می دهد باید برنامه های موثری آغاز شود تا کنار اقدامات قانونی بر ضد قاچاقچیان و دست اندرکاران کشت ، تولید و قاچاق موادمخدر به مردم بی بضاعت که وابسته به اقتصاد تریاک هستند کمک شود تا از این وابستگی نجات یابند.
افغانستان برای از میان بردن این بلای خانمانسوز به فعالیت های درازمدت و حمایتهای دوام دار جامعه جهانی نیاز دارد.
اگرچه به اعتقاد برخی کارشناسان و صاحبنظران ؛ اقتصاد افغانستان رو به بهبود است ، ولی در این کشور از اقتصاد غیررسمی به عنوان مکانیسم بقا استفاده می شود که براساس یافته های بانک جهانی چنین اقتصادی زاییده عدم امنیت لازم و نبود خدمات عمومی در افغانستان بوده است.
براساس آمار ارائه شده از سوی بانک جهانی ، درآمد سرانه افغان ها، 315 دلار است. در این گزارش پیشنهاد شده برای استفاده قانونی از نیروی اقتصاد غیررسمی ، دولت می تواند از طریق فراهم آوری وامهای کوچک ، توسعه همکاری میان فعالان اقتصاد غیررسمی ، ایجاد محیط بهتر برای سرمایه گذاران خصوصی و ایجاد ارتباط میان بخشهای رسمی و غیررسمی از اقتصاد غیررسمی حمایت کند.
بخش عمده کمکهای مالی که افغانستان تاکنون دریافت کرده صرف نیازهای فوری انسانی در این کشور شده است ؛ اما بتدریج موضوعات مربوط به شرایط امنیتی و کنترل تولید مواد مخدر غیرقانونی که یکبار دیگر از اصلی ترین راههای معاش در جامعه افغانستان قلمداد می شود در مرکز توجه قرار می گیرد.
به گفته سازمان ملل متحد، نیمی از تولید ناخالص داخلی افغانستان در سال گذشته به درآمد حاصل از تولید مواد مخدر مربوط بوده است.
در همین حال مقامات وزارت دارایی افغانستان نیز همواره هشدار داده اند که اگر به مسائل مربوط به توسعه این کشور مثلا راههای جدید معاش ، در درازمدت توجه نشود وابستگی به تولید مواد مخدر افزایش خواهد یافت.
هنگامی که یوشکا فیشر وزیر امور خارجه آلمان یک روز پیش از کنفرانس کشورهای کمک کننده به افغانستان در دیدار با حامد کرزای ، رئیس دولت موقت افغانستان اظهار امیدواری کرد که در کنفرانس برلین ، 9 میلیارد دلار برای 3 سال آینده به منظور بازسازی افغانستان اختصاص داده شود، کرزای با اعتراف به بخشی از مشکلات خود گفت: کشت خشخاش در افغانستان و پیامد آن در تولید و قاچاق هروئین و تریاک بزرگترین خطر برای منطقه به شمار می رود و دولت او اکنون یک برنامه اساسی برای مبارزه پیگیر با کشت و تولید مواد مخدر در دست اجرا دارد.
در پی تلاشهای دولت افغانستان برای حمایت کشورهای پیشرفته از این کشور، بخش خصوصی بیشتر کشورهای جهان آمادگی خود را برای سرمایه گذاری در افغانستان اعلام کردند.
کرزای نیز در جمع مقامات کشورهای کمک کننده در پایان به این جمله بسنده کرد که امیدوار است با کمک بخش خصوصی از افغانستان فقیر یک کشور ثروتمند به وجود آید.


وام 250 میلیون دلاری
از سوی دیگر بانک جهانی 5 قرارداد توسعه ای به ارزش 250 میلیون دلار با افغانستان به امضا رسانید.
از مجموع 250 میلیون دلار، 35 میلیون دلار به عنوان کمک بلاعوض در اختیار وزارت آموزش و پرورش افغانستان قرار می گیرد تا این وزارت برنامه هایی نظیر ساخت و ترمیم مدارس ، بهبود کیفیت آموزشی و تحصیلی و افزایش ظرفیت کاری و اداری را به پیش ببرد؛ همچنین مبلغ 105 میلیون دلار برای بهبود شبکه انتقال و توزیع برق به عنوان یکی از اولویت های عرصه بازسازی افغانستان در نظر گرفته شد که به گفته وزیر دارایی این کشور، بیشتر به احیای اصلاح شرکت برق افغانستان اختصاص می یابد.


فرصت های از دست رفته
از آنجا که افغانستان میان کشورهای پیشرفته و صاحب صنعت به دلیل قرار گرفتن در مسیر و جریان بازسازی و احیا از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است چرا که فرصتی است برای سرمایه گذاران خارجی که از این خوان گسترده بهره ای ببرند اما باوجود انتشار اخبارهای متواتر مبنی بر تلاشهای مقامات ایرانی برای سرمایه گذاری در این کشور، متاسفانه ایران نتوانست از فرصت های به وجود آمده استفاده ای ببرد.
برخوردهای دوگانه و به دور از کارشناسی مسوولان اقتصادی سبب شده بازار افغانستان از دست برود. به گفته رئیس ستاد صادرات بخش خصوصی به افغانستان و عراق ، بخش دولتی ایران به جای آن که برای حمایت از بخش خصوصی ، زمینه حضور هر چه بیشتر در بازار افغانستان را فراهم کند خود به مانعی جدی در این راه تبدیل شده است.
در همین حال چین به واسطه ضعف مرکز توسعه صادرات ایران ، بازار افغانستان را از ایران ربود. محمد بیستونی که با خبرگزاری فارس سخن می گفت ، می افزاید: تمام کشورها کمکهای خود را به صورت ارائه خدمات برای کمک به حضور شرکتهای خود در بازار افغانستان ارائه می کنند، اما مسوولان اقتصادی ما هر سال 50 میلیون دلار بدون توجه به این نکته و فراهم کردن شرایط لازم برای حضور شرکتهای خصوصی در این بازار به صورت نقدی در اختیار افغانستان قرار می دهند.
از دیگر مشکلات ایران که سبب از دست دادن بازار افغانستان شده ، طولانی شدن پروژه های عمرانی است.

سها روحانی
newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰
اقتصاد بازار، مهم‌تر از هویت ملی

طالقانی معتقد است سینمای ملی داشتن به هر قیمتی افتخار محسوب نمی‌شود، چون این مقوله تبدیل به یک ابژه شده و طرف غربی هر قدر خودمان را تحقیر کنیم، بیشتر به ما امتیاز می‌دهد

اقتصاد بازار، مهم‌تر از هویت ملی

نیازمندی ها