مهدی فرجی/ مدیر شبکه یک سیما

جنگی که از نو شناختیم

تلاش مدیریت فرهنگی، فراهم آوردن شرایط مطلوب برای تولید هنری است. آنگاه که این شرایط مهیا شود، انتظاری که از جامعه هنری می‌رود تولید آثاری بدیع و خلاقانه، حاوی مضامینی برگرفته از درون جامعه است. آثاری که حتی با انتخاب موضوعات ثابت و معلوم که بارها در آثار پیشین به کار گرفته شده‌اند، همچنان می‌باید با لحن و بیان نو و جذاب عرضه شوند. درست مانند همان اتفاقی که در سریال داستانی «در چشم باد» افتاده است. اثری که باید آن را نمونه‌ای موفق بر این انتظار دانست، مجموعه‌ای فاخر، چشم‌نواز، حاوی معانی دقیق و صحنه‌های پرشکوه که توانسته با ظرافت‌های هنری منحصر به خود نگاه تحسین‌آمیز جامعه هنری کشور و مخاطبان سیما را به خود جلب کند.

کد خبر: ۳۳۵۴۷۵

«در چشم باد» روایتی نوین از وقایع تاریخی معاصر کشور است. اثری که توانسته با دید و نگاهی زیباشناسانه، که در تمامی اجزای سریال نهادینه شده، به زبانی نو در پرداختن به وقایع تاریخی دست یابد. تنها کافی است به فصل سوم سریال، آنجا که دفاع مقدس 8 ساله را دستمایه خود قرار داده بود، توجه کنیم. در این فصل تصاویری که در تابلوهای مختلف از رزم رزمندگان ایران اسلامی عرضه شد، کاملا متفاوت از قبل و حاوی زبان و رویکردی نو به این قطعه شکوهمند از تاریخ معاصر کشور است. خاصه آن جلال و عظمتی که در صحنه‌های حماسی دوران دفاع مقدس رزمندگان ما خالق آن بوده‌اند در نماهایی جذاب به تصویر کشیده شده است. به بیانی دیگر نبردهای جنگی که در این سریال دیدیم، مملو از لحظات ناب و دوست‌داشتنی بود.

لحظاتی که در نقطه اوج خود با تلفیق هنرمندانه فیلم‌های مستند و صحنه‌های بازسازی شده، حضور و حیات جاودانه سردار دلاور اسلام شهید حسن باقری را در فضایی آکنده از بلوغ و درک والای هنری در دل خویش چون دری گرانقدر جای داده بود. این صحنه و فضاهای خاطره‌‌انگیز دیگری که در این فصل شاهد آن بودیم، لحظاتی بی‌بدیل را برای مردم شریف ایران اسلامی و همرزمان آن شهید بزرگوار به وجود آورد که در سینمای دفاع مقدس و آثار تلویزیونی شاهدی بر آن نمی‌توان یافت، مگر صحنه‌هایی که با صوت داوودی سید شهید اهل قلم در مستند جاوید «روایت فتح» شاهد بوده‌ایم.

در کنار این صحنه‌های عاطفی و روایت‌های مناسب از تاریخ معاصر ایران، که در کلیت سریال از ابتدا تا پایان جاری بود، نیز باید به نیکی یاد شود. چرا که این فصول نیز با احساس و دقتی درخور و شایسته ساخته شده، که در نهایت با ترکیب در صحنه‌های جنگی، چه در قیام جنگل و چه پرواز هواپیماها و نبرد هوایی، فضایی دراماتیک و احساسی را به رخ کشید، و به‌زعم این قلم توانست ساختار و زبانی متفاوت و بدیع را در سینما و تلویزیون ارائه کند. زبانی که چون سربازی پیشتاز راه را برای تولیدات هنری بعدی هموارتر کند.

اگرچه «در چشم باد» در ابتدا و در قسمت‌های میانی با انتقاداتی از سوی برخی منتقدان روبه‌رو شد؛ اما هرچه پیشتر رفت با پخش فصل‌های بعدی سریال این انتقادات فروکش کرد و آن گاه که در بخش‌های پایانی، داستان به کمال خود نزدیک شد، این دسته نیز با حال و هوای سریال همراه شدند و از ارزش‌های «در چشم باد» گفتند. به واقع این باید برای ما در بررسی یک اثر هنری، ‌در اینجا یک سریال پرقسمت تلویزیونی، به عادتی شایسته بدل شود که این‌گونه آثار را در مجموع ببینیم و با ملاحظه تمامی سریال درباره آن سخن برانیم، بلکه از دایره انصاف بیرون نیفتیم.

از یاد نبریم که «در چشم باد» در یک روند روبه کمال تلاش داشت حس و روحیه استقلال‌طلبی و دشمن‌ستیزی را که در نهاد یک ملت بزرگ قرار دارد، در سیر زمان به نمایش بگذارد. بدیهی است این حس در دوران‌های مختلف تاریخی دارای شدت و ضعف بوده است. سریال با وفاداری و نگاه هوشمندانه این روند را در دل داستان خود جای داده و آن‌گاه که به سال‌های اخیر و رزم دلیرانه پاسداران حریم عزت و شرف ایران اسلامی می‌رسد، در بلوغی بی‌مثال این حس و روحیه، در نقطه اوج خود در صحنه‌های عظیم جنگی سریال در شمایلی فاخر و چشم‌نواز رخ می‌نماید. تا آنجا که باید اذعان داشت «در چشم باد» توانسته به سهم خود، این روح جاری در جبهه‌های دفاع 8 ساله را با دقت و واقع‌نگری کم‌نظیری به تصویر کشید. از این مهم‌تر باید با نگاهی واکاوانه، به تلاش و کوششی که پدیدآورندگان «در چشم باد» برای دستیابی به زبان و ساختاری مناسب برای پرداختن به مضامین نو و اصلی کشور در قالب‌های دراماتیک به خرج دادند، توجه کرد. به طریقی که اکنون و در پی اقبال گسترده مخاطبان می‌توان از دستاوردهای فنی و هنری خشنود بود و به میوه‌های حاصل آمده از این نهال بارور بالید. توجه کنیم که هنوز در اول این راه پرصعب و دشوار قرار داریم و راه نپیموده، خصوصا در تربیت نیروی انسانی پرتوان، صبور و خلاق بسیار باقی است. از این منظر است که تجربه «در چشم باد» را باید گامی بلند در این مسیر قلمداد کرد. مجموعه‌ای که توانست قابلیت‌های موجود و استعدادهای نهفته در بدنه سیما را به رخ کشد. این قول یکی از بازیگران این سریال زیباست که: «در چشم باد هدیه‌ای است برای همه آزادیخواهان و مردمی که برای استقلال این کشور با تمام وجود تلاش کردند و در این راه جان خود را از دست دادند.»

بدون تردید از این هفته جای «در چشم باد» در خانه‌های ما خالی است و خیل عظیم بینندگان سریال برای قهرمانان و فضاهای آن دلتنگی خواهند کرد و این نیست مگر شور و اشتیاق قابل تقدیری که در بطن تولید «در چشم باد» نهفته بود. اما این دلتنگی دیری نخواهد پایید و چشم و دل بینندگان سیما بزودی شاهد آثاری بدیع‌تر و چشم‌نوازتر خواهد بود.