غرب در باتلاق افغانستان

با گذشت 8 سال از این حمله نه تنها گروه طالبان و القاعده از بین نرفته‌اند بلکه دامنه فعالیت‌های آنها افزایش یافته و نیروهای خارجی به ویژه نیروهای آمریکایی عملا با سردرگمی به دلیل فقدان یک استراتژی مشخص و کارآمد در افغانستان روبه‌رو هستند.

آمریکا که پس از حملات 11 سپتامبر 2001 به بهانه ریشه‌کنی تروریسم به افغانستان لشکرکشی کرد، نمی‌دانست که پس از گذشت 8 سال از این ماجراجویی با بحرانی روبه‌رو خواهد شد که کل عملیات نظامی در افغانستان را زیر سوال خواهد برد.بسیاری از تحلیلگران سیاسی معتقدند، جنگ در افغانستان و لشکرکشی عظیم آمریکا به این کشور نقطه‌ عطف آغاز جریانات از پیش برنامه‌ریزی شده‌ آمریکا بوده است. حمله به افغانستان، تحت عنوان مبارزه با تروریسم و در پس آن مطرح شدن نام القاعده، دقیقا آن چیزی بود که دولتمردان آمریکایی به عنوان نخستین نتیجه‌ سیاسی از حملات 11 سپتامبر به دنبال آن بودند.

تحقیقات نشان می‌دهد، حملات 11 سپتامبر تاثیر مستقیم بر کنترل تسلیحاتی و معادلات امنیت بین‌المللی گذاشت و موجب شد بسیاری از کشورها درصدد تقویت جایگاه نظامی‌شان برآیند. از آنجا که جمهوریخواهان آمریکا تفکرات نظامی و جنگ طلبانه را بر ایده‌های اقتصاد گرایانه‌ ترجیح می‌دهند، جذب بازارهای تسلیحاتی و نظامی به عنوان یکی از اهداف بلندمدتشان محسوب شده است. حملات 11 سپتامبر چنان ترسی را در نزد سایر کشورهای جهان موجب شد که بسیاری از این کشورها با خرید فناوری‌های نظامی پیشرفته سعی کردند از وقوع حوادث مشابه جلوگیری کنند.

آمریکا نیز از این فرصت مناسب استفاده کرده و با فروش تسلیحات نظامی به این کشورها، سودهای چندین میلیارد دلاری به دست آورد.

حضور طولانی مدت در افغانستان

واشنگتن در اندیشه حضور طولانی مدت در افغانستان است. به گفته کارشناسان ،واشنگتن درصدد طرح‌ریزی برای حضور درازمدت در این کشور است.

اگرچه پس از گذشت 8 سال از حمله آمریکا به افغانستان، منابع نظامی و غیرنظامی غرب علیه افراطیون در افغانستان افزایش یافته اما به نظر می‌رسد شبه نظامیان طالبان مجددا سازماندهی شده‌اند و احتمال می‌رود سال 2009 به یکی از خون‌بارترین سال ها برای نیروهای خارجی در افغانستان تبدیل شود.

رهبران آمریکا در واشنگتن تقریبا در درک این‌که چه چیزی برای ریشه کنی طالبان نیاز است کاملا شکست خورده‌اند.

ناکامی ناتو

یکی دیگر از مسائل مهم در تجاوز آمریکا به افغانستان، حضور گسترده نیروهای بین‌المللی در این حمله بوده است.

این در حالی است که با گذشت 8 سال از این تجاوز، انتقادها از حضور گسترده نیروهای خارجی در افغانستان به طور روزافزونی در حال افزایش بوده است. بسیاری از ملت‌ها و دولتمردان عضو ناتو، مخالفتشان را با ادامه حضور نیروهای بین‌المللی در افغانستان بیش از مهلت تعیین شده در سال 2012 اعلام کرده‌اند.

خشونت در افغانستان طی ماه های اخیر زمانی‌که دولت این کشور و جامعه بین‌المللی برای تامین امنیت در زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان مستقر شدند، به سطح خطرناکی افزایش یافت.

افزایش خشونت و تروریسم

تجاوز آمریکا و هم پیمانانش به افغانستان علاوه بر افزایش خشونت‌ها در این کشور باعث گسترش تروریسم در سراسر جهان نیز شده است.

در حالی افغانستان بارز‌ترین نماد «مبارزه با ترور» آمریکاست و از سوی جورج بوش، رئیس‌جمهور پیشین این کشور ابداع شد که به نظر می‌رسد اسلاف او نیز قصد دارند این راه را دنبال کنند‌ و این خود گویای بسیاری از ناگفته‌ها است.

کشورهای اروپایی نیز به نظر می‌رسد بیشتر برای شانه خالی نکردن از تعهد خود در قبال اتحاد برای جنگ علیه ترور درگیر این جنگ شده‌اند اما اکنون این کشورها نیز از توجیه واقعی حضور خود در افغانستان عاجز هستند.

افزایش مخالفت‌ها در آمریکا

ناامیدی در سطح کشور به طور روز افزون در واشنگتن نمود پیدا می‌کند؛ جایی که لیبرال‌های کنگره در حال صحبت علنی‌تر علیه جنگ افغانستان هستند و روزنامه‌ها پر از ستون‌های بیشتر است که دخالت آمریکا در افغانستان را زیر سوال می‌برند.رونالد نیومن، سفیر سابق آمریکا در افغانستان و رئیس کنونی آکادمی آمریکایی دیپلماسی گفته است «ممکن است با نبود حمایت عمومی مواجه شویم. خطر فوری این است که ما برای آمریکایی‌ها توضیح نمی‌دهیم که برای رخ دادن امور چقدر زمان لازم است.»

چالش دیگری که آمریکا هم اکنون با آن روبروست موضوع انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان و عملکرد دولت این کشور است. سرهنگ داگلاس الیوانت، افسر بازنشسته ارتش که به عنوان پرسنل شورای امنیت ملی در مورد عراق ابتدا برای بوش و سپس برای اوباما کار کرد، می‌گوید «کار در افغانستان پس از انتخابات بسیار دشوارتر خواهد بود.»

افزایش قدرت افراطیون

امروز جنبش طالبان در افغانستان به طور قابل ملاحظه‌ای با جنبشی که در دسامبر سال 2001 ملاعمر، رهبر این گروه سوار بر موتورسیکلت از دست نیروهای آمریکایی در قندهار فرار کرد، تفاوت دارد.ملاعمر هنوز رهبر آ‌نهاست. این در حالی است که مقام‌های ارشد اطلاعاتی افغانستان گفته‌اند که وی در مناطق مرزی افغانستان پاکستان مخفی شده و به شهرهای کویته و زاب در صحرای بلوچستان رفت و آمد دارد.

در این روزها طالبان طیفی وسیع و ناهمگون را دربرمی‌گیرد. بررسی این مساله که طالبان چه کسانی هستند، نقش مهمی در فهم آن دارد که چرا آنها در مقابل 68 هزار سرباز آمریکایی و پس از 8 سال جنگ چریکی روز به روز قدرتمند‌تر می‌شوند. طالبان، یک گروه یکدست و یکپارچه نیست. این گروه از چندین لایه تشکیل شده است.

منبع :ایسنا