مواضع مقامات کشورهای غربی درباره تحولات انتخاباتی ایران

مداخلات سال 1384: نفی مردم‌سالاری دینی در ایران

در سال 1384 و پس از پیروزی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات، برخی مسوولان کشورهای غربی بخصوص جورج بوش و کاندولیزا رایس، انتخابات ایران را زیر سوال بردند و انتخاب رئیس‌جمهور جدید را گامی به عقب ارزیابی کردند. در آن سال، آمریکا با برجسته‌ کردن مساله ردصلاحیت کاندیداهای مخالف و همچنین جلوگیری از کاندیداتوری نمایندگان زن چنین القا کردند که این انتخابات با اصول اولیه دموکراسی در تناقض است. رئیس‌جمهور وقت آمریکا با تاکید بر دموکراسی‌خواهی مردم ایران بر وجود شکاف میان مردم و حاکمیت تاکید و انتخابات ایران را یکسویه معرفی کرد. اتخاذ این تصمیم از سوی مقامات آمریکایی در واقع نگرانی آنها نسبت به تغییر ذائقه مردم به تغییر مدیران ارشد اجرایی در کشور بوده است. مردم در سال 1384 و پس از 8 سال مدیریت اصلاح‌طلبان در عرصه‌های اجرایی، خواهان گفتمان جدیدی بودند که شعار عدالت‌گستری و مهرورزی را مطرح می‌کرد. این مهم از سوی آمریکایی‌ها مورد توجه قرار نگرفت که توجه به معیشت مردم مهم‌ترین خواست آن روز جامعه ایرانی بود.

در سال 1384 همان‌طور که گفته شد عمده تمرکز کشورهای غربی بحث فقدان دموکراسی و سازوکارهای سیاسی مبتنی بر ارزش‌های غربی در ایران بود که عبارتند از:

- انتقاد به ردصلاحیت‌های صورت گرفته از سوی شورای نگهبان

- تاکید بر دموکراسی‌خواهی مردم ایران

- یکسویه بودن انتخابات در ایران

- فقدان مردم‌سالاری در ایران

- روند رو به عقب دموکراسی در ایران

مداخلات سال 1388:
شبهه‌پراکنی در شیوه برگزاری و نظارت بر انتخابات

اما سال 1388 و در دوره باراک اوباما، تغییرات چندی در مواضع دولت آمریکا و کشورهای غربی صورت پذیرفت. در این انتخابات، اوباما و دیگر کشورهای غربی دیگر صحبتی از فقدان دموکراسی در ایران نمی‌کنند، بلکه تنها به نتیجه حاصل از آرای مردم مشکوک هستند. اوباما و دیگر کشورها از جمله آلمان و فرانسه در این دوره به طور تلویحی دموکراسی در ایران را تایید کرده‌اند و عمده فعالیت‌های خود را معطوف به تخلف‌های انتخاباتی می‌دانند که از سوی اصلاح‌طلبان مطرح شده است. عمده‌ترین خط تبلیغی که در این دوره از سوی دولتمردان غربی مورد توجه قرار گرفت، ضرورت رسیدگی به تخلفات انتخاباتی و همچنین پوشش رسانه‌ای تحولات ایران است.

بدیهی است مواضع جدید دولتمردان غربی بر این مهم صحه می‌گذارد که جمهوری اسلامی ایران دارای یک مردم‌سالاری دینی مستحکم در سطح خاورمیانه است. مواضع اخیر دولتمردان غربی نشانه مخالفت آشکار آنها با خواست حقیقی ملت ایران بوده و خواهان مداخله مستقیم در امور داخلی ایران به منظور از میان بردن وحدت ملی در کشور است.

در این میان، انگلستان و شبکه بی‌بی‌سی به طور گسترده درصدد تهییج افکار عمومی و ایجاد نفاق در کشور گام برداشتند. این مقامات با نادیده گرفتن مشکلات عدیده‌ای که برای کشورهای خاورمیانه از جمله عراق، افغانستان و پاکستان به وجود آورده‌اند، تلاش کرده و می کنند با بحرانی جلوه دادن اوضاع سیاسی در ایران از نفوذ و قدرت روز‌افزون جمهوری اسلامی در سطح منطقه بکاهند. این میزان حجم مداخله روز‌افزون در امور داخلی ایران در حالی صورت می‌گیرد که در دوره‌های گذشته این کشورها به طور منفعل با مساله انتخابات ایران برخورد و صرفا به طرح ادعاهای نخ‌نما شده بسنده می‌کردند.

در سال 1388 مقامات غربی در اظهارات خود این محورها را برجسته کردند:

- توجه به خواست واقعی ملت ایران

- ضرورت رسیدگی به تخلف در انتخابات

- تاثیرات نحوه رسیدگی به تخلفات بر آینده روابط ایران و جامعه بین‌الملل

- وجود نشانه‌هایی از تخلفات در انتخابات ایران

- فقدان پوشش رسانه‌ای تحولات ایران

- ضرورت شفاف‌سازی سلامت انتخابات از سوی ایران

- نگرانی نسبت به دستگیری فعالان سیاسی

بررسی اظهارات مقامات غربی نشان می‌دهد این کشورها کماکان با تعقیب خط سیاسی گذشته خود تلاش دارند با تضعیف وحدت داخلی کشور و با طرح مسائل مرتبط با حقوق بشر غربی برگزاری راهپیمایی‌هایی که به اغتشاش و ناامنی نیز منجر می‌شود را امری عادی جلوه دهند. رهبران کشورهای استکباری ازجمله آمریکا، فرانسه و انگلستان به صورت کاملا شفاف از تکرار ناآرامی‌ها در ایران حمایت و جمهوری اسلامی را از برخورد با اغتشاشگران نهی می کنند. در این میان، باراک اوباما که در روزهای اولیه اعتراضات مواضع ملایمی را اتخاذ کرده بود پس از مدتی با طرح سخنان تند به مداخله جدی در امور داخلی ایران پرداخت .

این موضع از سوی نخست‌وزیر انگلستان و رئیس‌جمهور فرانسه نیز پیگیری شد. گوردون براون با ابراز تردید در سلامت انتخابات در ایران، عملکرد جمهوری اسلامی را مسبب انزوای ایران در صحنه نظام بین‌الملل دانسته است.

سازمان‌های مدافع حقوق بشر نیز اظهارات گوناگونی در مورد مسائل داخلی ایران ابراز کردند. این سازمان‌ها با برجسته‌ کردن بخشی از سخنان رهبر انقلاب مبنی بر این که اگر خشونتی بروز کند کاندیداهای معترض مسوول آن هستند، چنین القا کردند که نیروهای امنیتی ایران درصدد سرکوب جدی مخالفان خود هستند.

بررسی اظهارات این سازمان‌ها نشان می‌دهد این نهادها می‌کوشند با تخریب افکار عمومی جهانیان جمهوری اسلامی را در تنگنا قرار داده تا در مقابله با عناصر اغتشاشگر مسامحه کند.

این دخالتها و موضع گیریها در حالی است که با اکنون با آرام شدن اوضاع‌ و موشکافی حوادث انتخابات، ‌نقش دولتهای غربی، مخصوصا آمریکا و انگلیس در شکل گیری این حوادث کاملا روشن شده است.