سال ۱۳۶۰ زمانی بود که به رادیو علاقهمند شد. خودش درباره این تصمیم میگوید: «به پیشنهاد محمد قربانی تست گویندگی دادم و قبول شدم. ورود به رادیو اولین قدم من در مسیر گویندگی بود. همان زمان به جبهه رفتم و پس از بازگشت، کارم را در رادیو بهعنوان گوینده و گزارشگر آغاز کردم اما علاقهام به دوبله و صداپیشگی باعث شد وارد این عرصه شوم.»
آغاز فعالیت در دوبله
حسین خدادادبیگی درباره اولین جرقه ورود به دوبلاژ به قاب کوچک چنین توضیح میدهد: در رادیو مشغول به کار بودم تا اینکه کمکم دوبله برایم جذاب شد. همواره از تماشای فیلمهای دوبلهشده لذت میبردم و آرزو داشتم روزی بتوانم در این حوزه فعالیت کنم. این علاقه به پیشنهاد مدیران وقت شکل رسمیتری به خود گرفت: در واحد دوبلاژ، ابتدا نریشن میخواندم. بعد از مدتی تست دوبله دادم و پذیرفته شدم اما ورود به این حرفه، آزمونی بسیار سختتر از چیزی بود که تصور میکردم.
ورود به دوبله؛ رقابتی سخت میان هزاران علاقهمند
خدادادبیگی از روزهای نخستین ورودش به دوبله یاد میکند و میگوید: «در ابتدای دهه ۶۰، صداوسیما تصمیم گرفت نیروهای جوان را وارد عرصه دوبله کند. ما جزو اولین گروهی بودیم که بهطور رسمی برای این کار تست دادیم.
در آزمون اولیه، حدود ۲۰۰۰ نفر شرکت کردند. این تعداد در مراحل مختلف آزمون کاهش پیدا کرد تا اینکه در نهایت ۶۰ نفر باقی ماندند. از میان کسانی که همراه ما بودند، چهرههایی مثل ابراهیم حاتمیکیا، فرجالله سلحشور، جعفر دهقان، حسین یاری و مجید امامی نیز حضور داشتند. هرکدام بعدها مسیر حرفهای خود را دنبال کردند و در عرصه سینما و تلویزیون به جایگاههای مهمی رسیدند.»
او با اشاره به خاطرات اولین جلسه، سخنان زندهیاد عزتالله مقبلی را نقل میکند، ادامه داد: «ایشان به ما گفت میدانم همه شما میخواهید دوبلور شوید، ولی قول میدهم بیش از تعداد انگشتان دست در این کار نمیمانید. دوبله، صبر و تحمل خاص خودش را میخواهد. واقعا این حرف درست بود، چون بعد از ۴۰ سال کمتر از ۱۰ نفر از آن نسل همچنان در این عرصه باقی ماندهاند.»
وی درباره نقشهای خاطرهانگیز و چالشهای دوبلاژ گفت:«سال۱۳۶۳ پایان دوره آموزشی مابودو فیلم سینمایی «شاهزاده و گدا» را با مدیریت دوبلاژ زندهیاد مقبلی دوبله کردیم. اواخر سال۱۳۶۴اجازه کار حرفهای در دوبله را پیدا کردم.اولین فیلمی که روی آنتن رفت،«جزیره گریز»به مدیر دوبلاژی آقای عباس نباتی بود که در آن بهجای سینیور گونزالس حرف میزدم.»
از صداپیشگی تا مدیریت دوبلاژ؛ یک مسیر پرچالش
حسین خدادادبیگی درباره ورودش به مدیریت دوبلاژ میگوید: «من خیلی زود وارد مدیریت دوبلاژ شدم. سالهای ۱۳۶۶ و برای گروه اجتماعی کار میکردم. یکی از مهمترین پروژههایی که به من سپرده شد، دوبله مستندی درباره حلبچه بود. این تجربه، فصل مهمی در مسیر حرفهای من رقم زد و باعث شد توجه مدیران به من جلب شود.»
او توضیح میدهد: « آن زمان، دریافت کارت عضویت در انجمن فرهنگی و هنری گویندگان و سرپرستان گفتارفیلم از اهمیت بالایی برخوردار بود: بعد از گذراندن دورههای کارآموزی، موفق شدم کارت عضویت انجمن را از زندهیاد منوچهر اسماعیلی دریافت کنم. این کارت، یک تأیید رسمی بود که به افراد اجازه میداد در سطح حرفهای وارد حوزه مدیریت دوبلاژ شوند.»
خدادادبیگی تأکید میکند: «شرایط ورود به مدیریت دوبلاژ در آن زمان بسیار سختتر از امروز بود. در آن دوره، فقط تعداد معدودی اجازه داشتند بهعنوان مدیر دوبلاژ فعالیت کنند. افراد باید سالها تجربه کسب میکردند، آزمونهای مختلف را پشتسر میگذاشتند و توانایی خود را اثبات میکردند. برخلاف امروز که روند ورود کمی آسانتر شده است، آن زمان مدیران دوبلاژ از میان باتجربهترین دوبلورها انتخاب میشدند.»
از دهه ۷۰ به بعد، فعالیت او بهعنوان مدیر دوبلاژ بسیار گستردهتر شد و پروژههای متعددی را مدیریت کرد.
وی ادامه میدهد: «در آن سالها، شبکه خبر، آموزش و مستند راهاندازی شدند و من از اولین مدیران دوبلاژ این شبکهها بودم. مدیر تولید شبکه خبر یکی از دوستانم بود و از من خواست مدیریت دوبله مستندهای این شبکه را برعهده بگیرم.»
خدادادبیگی درباره نخستین تجربه خود با پیشکسوتان در مدیریت دوبلاژ چنین میگوید: «اولین کسی که به من اعتماد و قبول کرد که برای پروژههای من گویندگی کند، زندهیاد منوچهر والیزاده بود. او پس از پایان کار، وقتی خروجی را دید، مرا تشویق کرد.»
وی در ادامه به نقش دوبله در صنعت سینما و پیشنهادش برای ارتقای سطح دوبلاژ اشاره میکند: «من همیشه پیشنهاد دادهام وزارت ارشاد فیلمهای خارجی خوب را برای اکران سینما به انجمن گویندگان و سرپرستان گفتارفیلم بسپارد. این انجمن میتواند بهترین دوبله را ارائه دهد و تلویزیون نیز از دوبلورهای برجسته برای دوبله این آثار بهره ببرد تا رقابت سالمی شکل بگیرد.»
فضای دوبله؛ از گذشته تا امروز
حسین خدادادبیگی تأکید کرد: «دوبله امروز پویا شده اما کیفیت در برخی موارد کاهش یافته است. در گذشته، ورود به این حرفه بسیار سخت بود و دوبلورها باید سالها تجربه کسب میکردند تا بتوانند نقشهای اصلی بگویند.»
وی افزود: «در دوران کرونا، همکاران ما بهصورت جداگانه دوبله میکردند، که باعث شد حس و حال نقشها افت کند. برای داشتن خروجی بهتر، باید دوباره، به کار گروهی برگردیم.»
مشکلات اقتصادی دوبلورها
حسین خدادادبیگی خاطرنشان کرد: «متأسفانه حقوق دوبلورها با توجه به تورم افزایش قابلتوجهی نداشته و همچنان ناترازی زیادی در پرداختها داریم و امیدوارم این مشکل در آینده برطرف شود.»
وی تأکید کرد: «درسالهای اخیر آقای فرشید شکیبا بهعنوان مدیرکل دوبلاژ سیما انتخاب شدند و با توجه به توانمندی ایشان چهار استودیو به واحد دوبلاژ اضافه شد و با توجه به مدیریت خوب ایشان امیدوارم واحد دوبلاژ گستردهتر از قبل شود تا بتوانیم با خیال آسوده کارهای بیشتری را دوبله کنیم.»
توصیه به علاقهمندان دوبله
وی عنوان کرد: آخرین سریالی که دوبله کردم، «امپراتور بزرگ» برای شبکه تماشا بود. اخیرا برای ماه رمضان یک سریال عربی را برای شبکه نسیم دوبله کردهام. همچنین یک فیلم فرانسوی جدید به نام «اسباب بازی جدید» را برای شبکه تهران آماده کردهام و در حال حاضر مدیریت دوبلاژ سریال «دکتر خوب» را که درباره پزشکی مبتلا به اوتیسم است، برعهده دارم.»
وی در پایان توصیه کرد: «به علاقهمندان دوبله میگویم؛ صبور باشید، چون این حرفه نیاز به تجربه، تمرین و تحمل نقد دارد. برای یکی دو سال اول نباید روی درآمد دوبله حساب کرد، بلکه باید تلاش کرد، مطالعه داشت و مهارتهای اجرا و گفتار را ارتقا داد.»