استاد به‌پژوه در گفت‌وگوی اختصاصی با «جام‌جم»:
سعادت بشر در گرو نهاد خانواده است
روان‌شناسی دانش مطالعه رفتار انسان است. روان‌شناس با تکیه بر دانش و تجربه خود می‌تواند با افراد مختلف ارتباط برقرار کند و تا حد مورد نیاز آنها را بشناسد و راهکارهای مناسبی را برای بهبود وضعیت مراجعه‌کننده یا مراجع ارائه دهد. اهمیت وجود علم روان‌شناسی برای درمان اختلال‌های روانی و بهبود حال روحی افراد، سبب انتخاب روزی به‌عنوان «روز روان‌شناس و مشاور» شده است.
به همین مناسبت با آقای دکتر احمد به‌پژوه، مشاور و استاد روان‌شناسی دانشگاه تهران به گفت‌وگو نشسته‌ایم. این فعال حوزه روان‌شناسی و مشاوره در گفت‌وگوی اختصاصی با روزنامه جام‌جم، از اهمیت و ضرورت مشاوره و لزوم توجه بیش‌ازپیش به این امر سخن گفته است.
ضمن تبریک روز۹اردیبهشت که با عنوان روز «روان‌شناس ومشاور»نام گرفته است؛ لطفا کمی درباره این روز، تاریخچه آن و ضرورت امری با عنوان مشاوره برای‌مان بگویید.
همان‌طور که اشاره کردید، این روز به مناسبت تصویب قانون سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۹اردیبهشت۱۳۸۲ گرامی داشته می‌شود. سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره یک سازمان غیردولتی و مستقل است که ازحقوق مراجعان وحقوق صنفی روان‌شناسان ومشاوران حمایت می‌کند؛اساسنامه‌ای جامع داردوبه‌تعیین‌حدود صلاحیت‌های تخصصی و صدور شماره نظام و پروانه کار برای اعضای سازمان می‌پردازد اما آنچه برای مردم اهمیت بیشتری دارد و مایلم به آن بپردازم، درک جایگاه و نقش مشاوره در زندگی روزمره است.
ما در هزاره سوم میلادی زندگی می‌کنیم، یعنی زمانی از تاریخ که همه امور تخصصی و پیچیده شده؛ به‌گونه‌ای که شما حتی اگر بخواهید یک تخته‌فرش بخرید و تخصصی در این زمینه نداشته باشید، از دوستی یا کارشناسی که به این‌گونه امور آگاه است، کمک می‌گیرید تا نوع، کیفیت و قیمت آن را بررسی کند. حال، چگونه ممکن است در مسائل پیچیده خانوادگی، عاطفی و رفتاری که به مراتب حساس‌تر است، به تخصص بی‌توجه باشیم؟
درهمین زمینه و درحدیثی که از امام جعفر صادق(ع)، نقل شده است،ایشان می‌فرمایند:«مشورت کردن با دیگران نوعی مشارکت در عقل و تجربه آنهاست.» و جالب است که بدانیم مشاور و روان‌شناس دقیقا همین نقش کمک گرفتن از دانش و تجربه دیگران را ایفا می‌کنند. البته حوزه روان‌شناسی شاخه‌های متنوعی مانند، روان‌شناسی کودک و نوجوان، روان‌شناسی صنعتی، روان‌شناسی بالینی و روان‌شناسی افراد با نیازهای ویژه و حوزه مشاوره، رشته‌های مشاوره خانواده، مشاوره توان‌بخشی و مشاوره تحصیلی دارد که هرکدام برای خودشان دنیایی هستند اما نکته کلیدی این است که بدانیم اساسا مشاوره، ماهیتی «پیشگیرانه» دارد. این در حالی است که افراد بسیاری تصور می‌کنند مراجعه به مشاور به معنای «بیمار بودن» است! درحالی‌که ضرورت مشاوره پیش از بروز مشکل مطرح است تا از ایجاد مسائل بزرگ‌تر و بروز مشکلات جدی‌تر پیشگیری شود.در همین ارتباط در قرآن کریم نیز به پیامبر اکرم (ص) توصیه شده که در امور گوناگون با دیگران مشورت کنند (و شاورهم فی الامر، سوره آل‌عمران، آیه ۱۵۹)؛ امری که نشان‌دهنده اهمیت «فرهنگ مشورت» است. ما باید این فرهنگ را در جامعه خودمان جا بیندازیم که مراجعه به مشاور نه به دلیل بروز مشکل و بیمار بودن بلکه برای پیشگیری و بهره‌مندی از خرد دیگر متخصصان انجام می‌شود.
به نکته بسیار جالبی با عنوان پیشگیری اشاره کردید. لطفا کمی بیشتر درباره این موضوع و این‌که اساسا چه نشانه‌هایی افراد را به سمت متخصصی با عنوان «مشاور» سوق می‌دهد، توضیح دهید.
بله، حتما. یک روان‌شناس یا مشاور باید کاشف علل بروز ناهنجاری‌ها باشد؛ زیرا در جهان هستی، هیچ پدیده‌ای بدون علت نیست و این که بداند انسان، چگونه رشد می‌کند؟ و چه عواملی و چگونه بر فرآیند رشد انسان تأثیر می‌گذارد؟ بدیهی است که انسان خودبه‌خود رشد نمی‌کند بلکه شبکه‌ای از عوامل در رشد او دخالت دارند و به قول استاد سخن سعدی، ابر و باد و مه و خورشید و فلک دست‌به‌دست هم می‌دهند تا پدیده‌ای رخ دهد. این‌طور نیست که یک‌شبه کودکی دچار ناخن جویدن، شب‌ادراری و افسردگی شود یا یک‌شبه نوجوانی دست به خودکشی بزند یا معتاد شود. در علت‌شناسی رفتارهای انسان، با الگوهای گوناگون روبه‌رو هستیم و فرآیند رشد انسان را نمی‌توان با یک نظریه یا یک الگو تبیین کرد و بدون تردید عوامل تأثیرگذار بر رشد انسان را باید نخست در خانواده مورد بررسی قرار داد. همان‌طور که بیماری‌های جسمانی نشانه‌های مشخصی دارد، بیماری‌های روانی نیز نشانه‌هایی دارد اما گاهی این نشانه‌ها کمتر دیده می‌شود. برای مثال، اگر کسی جوشی روی پوست دستش بزند، فورا به پزشک مراجعه می‌کند اما اگر روح و روانش آزرده شود، ممکن است کمتر متوجه این عارضه شود و درنتیجه به آن بی‌توجه باشد.
برای نمونه در کتابی که با عنوان «خوددرمانی گام‌به‌گام افسردگی: راهنمای مراجع» ترجمه کرده و توسط نشر دانژه منتشر شده است، به این موضوع پرداخته‌ام که افسردگی نوعی «سرماخوردگی روانی» است. این مشکل در همه فرهنگ‌ها، نژادها و در میان زنان و مردان دیده می‌شود و نشانه‌های آن متنوع است: احساس غم و اندوه مداوم، خشم، تمایل به گریه کردن، گوشه‌گیری، خستگی مزمن، کاهش اعتمادبه‌نفس و حتی افکار خودآسیب‌رسان یا خودکشی. فردی که مدام احساس بیهودگی می‌کند یا از خودش می‌پرسد «برای چه زنده‌ام؟»، نشانه‌هایی از افسردگی را بروز می‌دهد. درواقع در این کتاب وکتاب دیگری باعنوان «خوددرمانی گام به‌گام افسردگی: راهنمای درمانگر» به درمانگر، روان‌پزشک، روان‌شناس یا مشاور متخصص آموزش داده می‌شود که مراجع را گام‌به‌گام به‌سوی بهبودی هدایت کند تا او سلامت روانی و نشاط روانی خود را بازیابد. استرس نیز یکی دیگر از این‌گونه اختلال‌هاست. فردی که نمی‌تواند تمرکز کند، به‌راحتی با دیگران مشاجره می‌کند یا خود را به انزوای اجتماعی می‌کشاند، نیاز به کمک حرفهای دارد. روان‌شناس با پذیرش فرد، توجه به تفاوت‌های فردی و هدایت او به سمت اصلاح باورهای غیرمنطقی، به بهبود سلامت روان مراجع کمک می‌کند؛ در حقیقت مشاور به مراجع کمک می‌کند تا حال بد او به حال خوب تبدیل شود.
بسیار عالی. شما به موضوع مهم پذیرش و همدلی اشاره کردید. این موضوع چقدر در فرآیند مشاوره اهمیت دارد؟
اساسا همدلی یکی از اصول مهم و خاص در روان‌شناسی و مشاوره است. بسیاری از ما نیاز داریم که کسی صمیمانه و با دقت به حرف‌های‌مان گوش دهد. مشاور با شکیبایی وصبوری به حرفهای مراجع گوش می‌دهد؛بدون قضاوت و پیش‌داوری. برای مثال، اگر خانمی به من مراجعه کند، هرگز از ظاهر او ایراد نمی‌گیرم و به او نمی‌گویم ابتدا باید فلان لباست را اصلاح کنی و بعد صحبت کنیم! من او را همان‌طور که هست، می‌پذیرم و به تفاوت‌های فردی‌اش احترام می‌گذارم. یادمان باشد «اتاق مشاوره» فضایی است که فرد می‌تواند بغض‌هایش را بترکاند، حرفهای ناگفته‌اش را بیان کند و موردحمایت قرار گیرد. روان‌شناس نه‌تنها به حرفهای مراجع گوش می‌دهد بلکه با استفاده از تکنیک‌های مختلف، مانند شناخت درمانی او را به سمت خودشناسی و خودآگاهی هدایت می‌کند. شناخت‌درمانی یکی از روش‌های روان‌درمانی است که در سطوح مختلف به مشکلات روانی افراد می‌پردازد. هدف ما در مشاوره این است که مراجع با خودش کنار بیاید، خودش را بپذیرد، توانایی‌ها و محدودیت‌هایش را بشناسد و به خودشناسی لازم دست یابد.
و سخن پایانی؟
با تشکر از شما و وقتی‌که به این گفت‌وگو اختصاص داده شد. امیدوارم یکایک روان‌شناسان و مشاوران به اهمیت نقش و جایگاه خانواده و آموزش خانواده توجه داشته باشند و بدانند که خانواده، نهادی است مقدس و بی‌بدیل که حیات و سعادت جامعه بشری وابسته به آن است. بیشک سلامت جامعه، وابسته به سلامت خانواده‌ها است و سلامت روانی و جسمانی افراد جامعه تأمین نمیشود مگر آن‌که خانوادههایی سالم، با نشاط، متعادل و صالح داشته باشیم. زیرا خانواده به منزله نخستین، مهمترین، پایدارترین و مؤثرترین پرورشگاه و آموزشگاه انسان محسوب می‌شود و این خانواده است که تولید مثل و استمرار نسل بشر را تسهیل می‌کند و فرآیند انسان شدن را از قوه به فعل فراهم می‌نماید، تسریع می‌سازد و با صدای رسا باید بگویم که «گل‌ها مشکلی ندارند، باغبان‌ها اشکال دارند».
همچنین امیدوارم جایگاه روان‌شناسی و مشاوره در جامعه ما هرچه بیشتر شناخته شود. البته باید اذعان کنم که متأسفانه در این حوزه گاهی شاهد حضور افرادی هستیم که به‌درستی صلاحیت ندارند و اصول اخلاق حرفهای را رعایت نمی‌کنند اما یک روان‌شناس یا مشاور واقعی می‌تواند با رعایت اصول حرفهای به انسان‌ها در کشف علل مشکلات، تأمین سلامت روان، شادابی و معنا بخشیدن به زندگی کمک کند. به قول ویکتور فرانکل، پایه‌گذار مکتب «معنا درمانی»، هر فرد باید خودش به زندگی‌اش معنا ببخشد و این روان‌شناس و مشاور است که در این مسیر همراه اوست تا آرامش و امنیت روانی را در درونش ایجاد کند. در پایان این گفت‌وگو از همه خوانندگان عزیز روزنامه جام‌جم دعوت می‌کنم که با دید وسیع‌تری به امر مشاوره نگاه کنند و از این تخصص برای بهبود کیفیت زندگی خود و خانواده‌شان بهره ببرند.
دکتر احمد به‌پژوه را بیشتر بشناسیم!
دکتر احمد به پژوه در سال ۱۳۲۷ در شهر تهران دیده به جهان گشود. در سال ۱۳۵۳ دانشنامه کارشناسی (لیسانس) خود را در رشته خدمات اجتماعی از دانشگاه علامه طباطبایی دریافت کردو برای ادامه تحصیل، راهی شیراز شد و در سال ۱۳۵۹ به اخذ دانشنامه کارشناسی ارشد در رشته علوم تربیتی (گرایش روان‌شناسی تربیتی) از دانشگاه شیراز نائل و به‌عنوان عضو هیأت علمی در همان دانشگاه مشغول به کار شد. وی در سال‌های۱۳۶۰تا۱۳۶۲ در ستاد انقلاب فرهنگی سابق (شورای‌‌عالی انقلاب فرهنگی کنونی) فعالانه در گروه برنامه‌ریزی علوم انسانی وکمیته برنامه‌ریزی علوم تربیتی اشتغال داشت و در سال ۱۳۶۱ به دانشگاه تهران،دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی پیوست. در سال۱۳۶۵ جهت ادامه تحصیل به انگلستان عزیمت کرد و در سال ۱۳۶۹ موفق به اخذ دکتری روان‌شناسی کودکان استثنایی از دانشگاه کیل، انگلستان شد و از همان سال به ایران بازگشت و به خدمات آموزشی، پژوهشی و اجرایی خود ادامه داد. دکتر به‌پژوه استاد روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران بوده است و علاوه‌بر آن با عضویت در شورای طرح جامع آموزش خانواده انجمن اولیا و مربیان، کارشناسی برنامه‌های خانواده سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، همکاری با وزارت آموزش‌وپرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دبیری علمی نخستین همایش بین‌المللی کودکان با ناتوانی هوشی و دبیری علمی همایش خدمات کتابخانه‌ای و افراد با آسیب بینایی فعالیت‌های مؤثری را به انجام رسانده است.
ضمن تبریک روز۹اردیبهشت که با عنوان روز «روان‌شناس ومشاور»نام گرفته است؛ لطفا کمی درباره این روز، تاریخچه آن و ضرورت امری با عنوان مشاوره برای‌مان بگویید.
همان‌طور که اشاره کردید، این روز به مناسبت تصویب قانون سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۹اردیبهشت۱۳۸۲ گرامی داشته می‌شود. سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره یک سازمان غیردولتی و مستقل است که ازحقوق مراجعان وحقوق صنفی روان‌شناسان ومشاوران حمایت می‌کند؛اساسنامه‌ای جامع داردوبه‌تعیین‌حدود صلاحیت‌های تخصصی و صدور شماره نظام و پروانه کار برای اعضای سازمان می‌پردازد اما آنچه برای مردم اهمیت بیشتری دارد و مایلم به آن بپردازم، درک جایگاه و نقش مشاوره در زندگی روزمره است.
ما در هزاره سوم میلادی زندگی می‌کنیم، یعنی زمانی از تاریخ که همه امور تخصصی و پیچیده شده؛ به‌گونه‌ای که شما حتی اگر بخواهید یک تخته‌فرش بخرید و تخصصی در این زمینه نداشته باشید، از دوستی یا کارشناسی که به این‌گونه امور آگاه است، کمک می‌گیرید تا نوع، کیفیت و قیمت آن را بررسی کند. حال، چگونه ممکن است در مسائل پیچیده خانوادگی، عاطفی و رفتاری که به مراتب حساس‌تر است، به تخصص بی‌توجه باشیم؟
درهمین زمینه و درحدیثی که از امام جعفر صادق(ع)، نقل شده است،ایشان می‌فرمایند:«مشورت کردن با دیگران نوعی مشارکت در عقل و تجربه آنهاست.» و جالب است که بدانیم مشاور و روان‌شناس دقیقا همین نقش کمک گرفتن از دانش و تجربه دیگران را ایفا می‌کنند. البته حوزه روان‌شناسی شاخه‌های متنوعی مانند، روان‌شناسی کودک و نوجوان، روان‌شناسی صنعتی، روان‌شناسی بالینی و روان‌شناسی افراد با نیازهای ویژه و حوزه مشاوره، رشته‌های مشاوره خانواده، مشاوره توان‌بخشی و مشاوره تحصیلی دارد که هرکدام برای خودشان دنیایی هستند اما نکته کلیدی این است که بدانیم اساسا مشاوره، ماهیتی «پیشگیرانه» دارد. این در حالی است که افراد بسیاری تصور می‌کنند مراجعه به مشاور به معنای «بیمار بودن» است! درحالی‌که ضرورت مشاوره پیش از بروز مشکل مطرح است تا از ایجاد مسائل بزرگ‌تر و بروز مشکلات جدی‌تر پیشگیری شود.در همین ارتباط در قرآن کریم نیز به پیامبر اکرم (ص) توصیه شده که در امور گوناگون با دیگران مشورت کنند (و شاورهم فی الامر، سوره آل‌عمران، آیه ۱۵۹)؛ امری که نشان‌دهنده اهمیت «فرهنگ مشورت» است. ما باید این فرهنگ را در جامعه خودمان جا بیندازیم که مراجعه به مشاور نه به دلیل بروز مشکل و بیمار بودن بلکه برای پیشگیری و بهره‌مندی از خرد دیگر متخصصان انجام می‌شود.
به نکته بسیار جالبی با عنوان پیشگیری اشاره کردید. لطفا کمی بیشتر درباره این موضوع و این‌که اساسا چه نشانه‌هایی افراد را به سمت متخصصی با عنوان «مشاور» سوق می‌دهد، توضیح دهید.
بله، حتما. یک روان‌شناس یا مشاور باید کاشف علل بروز ناهنجاری‌ها باشد؛ زیرا در جهان هستی، هیچ پدیده‌ای بدون علت نیست و این که بداند انسان، چگونه رشد می‌کند؟ و چه عواملی و چگونه بر فرآیند رشد انسان تأثیر می‌گذارد؟ بدیهی است که انسان خودبه‌خود رشد نمی‌کند بلکه شبکه‌ای از عوامل در رشد او دخالت دارند و به قول استاد سخن سعدی، ابر و باد و مه و خورشید و فلک دست‌به‌دست هم می‌دهند تا پدیده‌ای رخ دهد. این‌طور نیست که یک‌شبه کودکی دچار ناخن جویدن، شب‌ادراری و افسردگی شود یا یک‌شبه نوجوانی دست به خودکشی بزند یا معتاد شود. در علت‌شناسی رفتارهای انسان، با الگوهای گوناگون روبه‌رو هستیم و فرآیند رشد انسان را نمی‌توان با یک نظریه یا یک الگو تبیین کرد و بدون تردید عوامل تأثیرگذار بر رشد انسان را باید نخست در خانواده مورد بررسی قرار داد. همان‌طور که بیماری‌های جسمانی نشانه‌های مشخصی دارد، بیماری‌های روانی نیز نشانه‌هایی دارد اما گاهی این نشانه‌ها کمتر دیده می‌شود. برای مثال، اگر کسی جوشی روی پوست دستش بزند، فورا به پزشک مراجعه می‌کند اما اگر روح و روانش آزرده شود، ممکن است کمتر متوجه این عارضه شود و درنتیجه به آن بی‌توجه باشد.
برای نمونه در کتابی که با عنوان «خوددرمانی گام‌به‌گام افسردگی: راهنمای مراجع» ترجمه کرده و توسط نشر دانژه منتشر شده است، به این موضوع پرداخته‌ام که افسردگی نوعی «سرماخوردگی روانی» است. این مشکل در همه فرهنگ‌ها، نژادها و در میان زنان و مردان دیده می‌شود و نشانه‌های آن متنوع است: احساس غم و اندوه مداوم، خشم، تمایل به گریه کردن، گوشه‌گیری، خستگی مزمن، کاهش اعتمادبه‌نفس و حتی افکار خودآسیب‌رسان یا خودکشی. فردی که مدام احساس بیهودگی می‌کند یا از خودش می‌پرسد «برای چه زنده‌ام؟»، نشانه‌هایی از افسردگی را بروز می‌دهد. درواقع در این کتاب وکتاب دیگری باعنوان «خوددرمانی گام به‌گام افسردگی: راهنمای درمانگر» به درمانگر، روان‌پزشک، روان‌شناس یا مشاور متخصص آموزش داده می‌شود که مراجع را گام‌به‌گام به‌سوی بهبودی هدایت کند تا او سلامت روانی و نشاط روانی خود را بازیابد. استرس نیز یکی دیگر از این‌گونه اختلال‌هاست. فردی که نمی‌تواند تمرکز کند، به‌راحتی با دیگران مشاجره می‌کند یا خود را به انزوای اجتماعی می‌کشاند، نیاز به کمک حرفهای دارد. روان‌شناس با پذیرش فرد، توجه به تفاوت‌های فردی و هدایت او به سمت اصلاح باورهای غیرمنطقی، به بهبود سلامت روان مراجع کمک می‌کند؛ در حقیقت مشاور به مراجع کمک می‌کند تا حال بد او به حال خوب تبدیل شود.
بسیار عالی. شما به موضوع مهم پذیرش و همدلی اشاره کردید. این موضوع چقدر در فرآیند مشاوره اهمیت دارد؟
اساسا همدلی یکی از اصول مهم و خاص در روان‌شناسی و مشاوره است. بسیاری از ما نیاز داریم که کسی صمیمانه و با دقت به حرف‌های‌مان گوش دهد. مشاور با شکیبایی وصبوری به حرفهای مراجع گوش می‌دهد؛بدون قضاوت و پیش‌داوری. برای مثال، اگر خانمی به من مراجعه کند، هرگز از ظاهر او ایراد نمی‌گیرم و به او نمی‌گویم ابتدا باید فلان لباست را اصلاح کنی و بعد صحبت کنیم! من او را همان‌طور که هست، می‌پذیرم و به تفاوت‌های فردی‌اش احترام می‌گذارم. یادمان باشد «اتاق مشاوره» فضایی است که فرد می‌تواند بغض‌هایش را بترکاند، حرفهای ناگفته‌اش را بیان کند و موردحمایت قرار گیرد. روان‌شناس نه‌تنها به حرفهای مراجع گوش می‌دهد بلکه با استفاده از تکنیک‌های مختلف، مانند شناخت درمانی او را به سمت خودشناسی و خودآگاهی هدایت می‌کند. شناخت‌درمانی یکی از روش‌های روان‌درمانی است که در سطوح مختلف به مشکلات روانی افراد می‌پردازد. هدف ما در مشاوره این است که مراجع با خودش کنار بیاید، خودش را بپذیرد، توانایی‌ها و محدودیت‌هایش را بشناسد و به خودشناسی لازم دست یابد.
و سخن پایانی؟
با تشکر از شما و وقتی‌که به این گفت‌وگو اختصاص داده شد. امیدوارم یکایک روان‌شناسان و مشاوران به اهمیت نقش و جایگاه خانواده و آموزش خانواده توجه داشته باشند و بدانند که خانواده، نهادی است مقدس و بی‌بدیل که حیات و سعادت جامعه بشری وابسته به آن است. بیشک سلامت جامعه، وابسته به سلامت خانواده‌ها است و سلامت روانی و جسمانی افراد جامعه تأمین نمیشود مگر آن‌که خانوادههایی سالم، با نشاط، متعادل و صالح داشته باشیم. زیرا خانواده به منزله نخستین، مهمترین، پایدارترین و مؤثرترین پرورشگاه و آموزشگاه انسان محسوب می‌شود و این خانواده است که تولید مثل و استمرار نسل بشر را تسهیل می‌کند و فرآیند انسان شدن را از قوه به فعل فراهم می‌نماید، تسریع می‌سازد و با صدای رسا باید بگویم که «گل‌ها مشکلی ندارند، باغبان‌ها اشکال دارند».
همچنین امیدوارم جایگاه روان‌شناسی و مشاوره در جامعه ما هرچه بیشتر شناخته شود. البته باید اذعان کنم که متأسفانه در این حوزه گاهی شاهد حضور افرادی هستیم که به‌درستی صلاحیت ندارند و اصول اخلاق حرفهای را رعایت نمی‌کنند اما یک روان‌شناس یا مشاور واقعی می‌تواند با رعایت اصول حرفهای به انسان‌ها در کشف علل مشکلات، تأمین سلامت روان، شادابی و معنا بخشیدن به زندگی کمک کند. به قول ویکتور فرانکل، پایه‌گذار مکتب «معنا درمانی»، هر فرد باید خودش به زندگی‌اش معنا ببخشد و این روان‌شناس و مشاور است که در این مسیر همراه اوست تا آرامش و امنیت روانی را در درونش ایجاد کند. در پایان این گفت‌وگو از همه خوانندگان عزیز روزنامه جام‌جم دعوت می‌کنم که با دید وسیع‌تری به امر مشاوره نگاه کنند و از این تخصص برای بهبود کیفیت زندگی خود و خانواده‌شان بهره ببرند.
دکتر احمد به‌پژوه را بیشتر بشناسیم!
دکتر احمد به پژوه در سال ۱۳۲۷ در شهر تهران دیده به جهان گشود. در سال ۱۳۵۳ دانشنامه کارشناسی (لیسانس) خود را در رشته خدمات اجتماعی از دانشگاه علامه طباطبایی دریافت کردو برای ادامه تحصیل، راهی شیراز شد و در سال ۱۳۵۹ به اخذ دانشنامه کارشناسی ارشد در رشته علوم تربیتی (گرایش روان‌شناسی تربیتی) از دانشگاه شیراز نائل و به‌عنوان عضو هیأت علمی در همان دانشگاه مشغول به کار شد. وی در سال‌های۱۳۶۰تا۱۳۶۲ در ستاد انقلاب فرهنگی سابق (شورای‌‌عالی انقلاب فرهنگی کنونی) فعالانه در گروه برنامه‌ریزی علوم انسانی وکمیته برنامه‌ریزی علوم تربیتی اشتغال داشت و در سال ۱۳۶۱ به دانشگاه تهران،دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی پیوست. در سال۱۳۶۵ جهت ادامه تحصیل به انگلستان عزیمت کرد و در سال ۱۳۶۹ موفق به اخذ دکتری روان‌شناسی کودکان استثنایی از دانشگاه کیل، انگلستان شد و از همان سال به ایران بازگشت و به خدمات آموزشی، پژوهشی و اجرایی خود ادامه داد. دکتر به‌پژوه استاد روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران بوده است و علاوه‌بر آن با عضویت در شورای طرح جامع آموزش خانواده انجمن اولیا و مربیان، کارشناسی برنامه‌های خانواده سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، همکاری با وزارت آموزش‌وپرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دبیری علمی نخستین همایش بین‌المللی کودکان با ناتوانی هوشی و دبیری علمی همایش خدمات کتابخانه‌ای و افراد با آسیب بینایی فعالیت‌های مؤثری را به انجام رسانده است.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
با دکتر علی‌اصغر احمدی، مدیر رادیو ورزش درباره ویژگی‌ها و افق‌های پیش روی این شبکه پرشنونده گفت‌وگو کردیم
صدای نخست ورزش بانوان
استاد به‌پژوه در گفت‌وگوی اختصاصی با «جام‌جم»:
سعادت بشر در گرو نهاد خانواده است
در گفت‌وگو با دکتر محمودرضا اکرامیفر، مدیر «انتشارات جام‌جم» مطرح شد
جام‌جم با دو اثر جدید در نمایشگاه کتاب
گفت‌وگوی «جام‌جم» با کارگردان، بازیگر و تهیهکننده فیلم پیشمرگ