براساس این ماده قانونی، صنایع و بخش تولید نباید در اولویت قطع برق، گاز یا خدمات مخابرات قرار بگیرند. همچنین دولت مکلف به تعیین و اعلام خسارتهای وارده به شرکتهای خصوصی و تعاونی ناشی از دستور قطع موقت جریان برق، گاز یا خدمات مخابراتی واحدهای تولیدی است.
براساس این گزارش منتشرشده، قطعی برق صنایع تبعاتی برای بنگاهها در سطح خرد و نظام اقتصادی در سطح کلان بهدنبال دارد که به کاهش رقابتپذیری در اقتصاد منجر میشود. همچنین افزایش قیمت تمامشده محصول، افزایش بیکاری ناشی از محدودیت برق و کاهش بهرهوری بنگاه را بهدنبال دارد.
براساس این گزارش، تاکنون برآوردهای متعدد و مختلفی از میزان خسارت به صنایع ناشی از قطعی برق مطرح شده است، بهطوری که نمایندگان مجلس در شهریور ۱۴۰۳ خسارات مالی قطعی برق به صنعت را حداقل هشت میلیارد دلار برآورد کرده بودند. براساس سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی، عدمالنفع صنایع مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی، ناشی از قطعی برق در سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳بهترتیب ۵.۴همت،۶همت، ۸.۴همت و ۷.۴۴همت برآورد شده است.درهمین گزارش کاهش ارزش تولیدات صنعتی ناشی از قطعی برق صنعت در ماههای گرم سال در سال ۱۴۰۰، ۴۰ هزار میلیارد تومان، در سال ۱۴۰۱، ۷۱ هزار میلیارد تومان و در سال ۱۴۰۲، ۱۸۳ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
طبق گزارش اخیر مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، بهطور میانگین اعمال محدودیتهای برق در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲ افزایش قابل توجهی داشته و در مردادماه ۱۴۰۳ این اعمال محدودیتها به حداکثر مقدار خود رسیده است. طبق این گزارش در شش ماه ابتدایی سال جاری میزان خسارت ناشی از عدمالنفع تولید واحدهای صنعتی به بیش از ۴۴ هزار میلیارد تومان میرسد و میزان برق تحویلی به صنایع ۴۰ درصد کاهش یافته است.طبق محاسبات انجامشده، زیان روزانه قطعی برق دربخش صنعت به قیمت سال۱۴۰۲ بیش از۵۸۴۳میلیارد تومان بوده واین رقم برای سال جاری با احتساب، تورم حدود۸۰۰۰ میلیارد تومان برآورد میشود.
کاهش ۱۸ درصدی صادرات سیمان
علیاکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان کشور در مورد تأثیر ناترازی انرژی و قطعی برق بر صنایع به «جامجم» گفت: عدمالنفع تولید، بزرگترین خسارت صنعت از ناترازی انرژی است، البته خسارت پنهانی دیگری هم دارد که در لایههای نسوز کورههای کارخانههای سیمان رخ میدهد؛ زیرا کورهها با دمای بالا فعالیت میکنند و خاموش و روشن شدن آن، راندمان دستگاهها را پایین میآورد. وی با بیان اینکه صنعت سیمان فقط از عدمالنفع تولید بیش از ۱۰هزار میلیارد تومان خسارت دیده است، افزود: امسال کارخانهای داشتیم که در۱۰ماه گذشته فقط پنج ماه فعالیت داشت واین آسیبهای جدی به اقتصادکشور است.وقتی کارخانهای بهصورت مستمر فعالیت نکند و یا با راندمان پایین کار میکند، سبب افزایش هزینهها و قیمت تمامشده خواهد شد. دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان با اشاره به کاهش تولید به دلیل ناترازی انرژی، بیان کرد: این موضوع باعث از دسترفتن بازارهای صادرات خواهد شد. الان ۱۴ میلیون تن بازار صادراتی برای صنعت سیمان داریم که با ناترازی انرژی تهدید میشود، بهطوری که صادرات کلینکر در سال جاری حدود ۱۸ درصد کاهش داشته است. الوندیان با بیان اینکه با کاهش تولید سیمان بهدلیل قطعی برق هم در داخل و هم صادرات با مشکل مواجه میشویم، گفت: با کاهش تولید تعادل قیمتها بههم میخورد، زیرا بازار در برخی مناطق تابع عرضه و تقاضاست و وقتی عرضه با تقاضا همخوانی ندارد، بازار از تعادل خارج خواهد شد. وی ادامه داد: در اردیبهشت امسال هفت میلیون و ۶۳۰ هزار تن سیمان در کشور تولید شد اما با قطعی برق این رقم در مرداد به دو میلیون و۸۰۰ هزارتن رسید. در مرداد ۷۰ درصد کورههای کارخانجات سیمان متوقف شدند. دوباره در نیمه شهریور شرایط بهتر شد، ولی فقط یک ماه دوام داشت و دوباره از مهر محدودیتهای گاز و بعد برق شروع شده که هنوز هم ادامه دارد. این فعال اقتصادی گفت: شواهد و آنچیزی که اعلام شده، نشان میدهد در سال آینده محدودیتهای برق حتی در خرداد یا شاید زودتر اجرایی خواهد شد.
الوندیان درخصوص کاهش تولید، بیان داشت: امسال نسبت به سال گذشته درکلینکر پنج میلیون تن کاهش داشتیم و در تولید سیمان هم حدود به یک میلیون تن کاهش رخ داد که با استفاده از ذخایر نیاز سیمان را تأمین کردیم تا مشکلی رخ ندهد. وی تصریح کرد: البته تولید نسبت به ظرفیت اسمی خیلی پایینتر است. پیشبینی این است که امسال تولید سیمان به حدود۷۰ میلیون تن برسد، درحالی که ظرفیت اسمی کارخانهها حدود ۸۹میلیون تن است که حدود۱۵تا۱۷میلیون تن کسری تولید نسبت به ظرفیت احداثشده خواهیم داشت.
کاهش ارزآوری با قطعی برق
بهرام سبحانی، رئیس هیأتمدیره انجمن فولاد ایران در گفتوگو با جامجم در مورد خسارتهای قطعی برق در صنعت فولاد، گفت: کارخانههای کشور با یک ظرفیت تولیدی طراحی و احداث شدهاند و ناترازی انرژی (قطعی برق و گاز) باعث میشود انرژی بهموقع به صنایع نرسد و میزان تولید از ظرفیتی که طراحیشده، کاهش پیدا کند که درکل این میزان کاهش قابل توجهی است.
وی اضافه کرد: همچنین قطعی برق و گاز، صادرات و ارزآوری کشور را کاهش خواهد داد، زیرا تأمین نیاز داخل در اولویت است و صادرات کم خواهد شد.
رئیس هیأتمدیره انجمن فولاد ایران با بیان اینکه صنایع در اولویت قطعی برق قرار میگیرند، اظهار کرد: اگر قطعی یا محدودیتی در بحث انرژی اعمال میشود، باید عادلانه باشد و بین همه بخشها اجرایی شود، ضمن اینکه صنعت باید در اولویت باشد، زیرا صنعت چرخ اقتصاد را میچرخاند و صنایع پاییندستی فعال میشوند ولی تصمیمات و نگاهها، تأمین انرژی بخش خانگی را در اولویت قرار میدهد.
سبحانی تاکید کرد: در محدودیتهای برق و گاز باید تعادلی برقرار شود که هم چرخ تولید بچرخد و هم بخش خانواری به حداقل نیاز خودش برسد.
وی تصریح کرد: سرمایهگذاریهایی که باید در گذشته برای افزایش تولید برق و گاز میشد، انجام نشده و امروز نیروگاهها با ظرفیت کامل فعالیت نمیکنند.
به بیان بهتر باید ناترازی انرژی برطرف شود تا تولید انجام بگیرد و هزینههای خود را تأمین کند. با روند فعلی عدمالنفع بیشتر هم خواهد شد و امیدواریم اتفاقاتی رخ دهد که این مشکلات رفع شود.