پنج کتاب در یک کتاب

ناهید محمدی‌کلهر، سال‌هاست در پی زنده‌کردن یک زبان ادبی است. او شاعری جوان برخاسته از خاک شیرین‌وفرهاد و بزرگ‌شده شهر قصرشیرین، مدت‌زمانی است که خودرا وقف محقق‌ساختن زبان وگویش مادری نموده است. اودرپی تحقق ظرفیت‌های زبان مادری است که آن را درعرصه شعروادب به نمایش بگذارد ومزد تلاش خویش راگرفته است، بی‌آن‌که به این بعد مهم کاریش چندان توجه و تعمدی داشته باشد.محمدی در پی آن است تا زبان کوردی کرمانشاهی را ازسطح یک زبان محاوره و شفاهی تا سطح زبانی ادبی تکامل بخشد.محمدی آثاری چون ده روه چه یل شه که ت (پنجره‌های خسته)،چه وه ری (چشم‌به‌راه)، سه روه ن شیویای (سربند آشفته)،هاوار به رو(فریاد بلوط)،نه رگس په ژاره(نرگس نگران)،واران ئاشتی(باران آشتی)، ئاییه یل عشق (آیه‌های عشق)، کلهرنامه دو جلد را برای دلدادگان و مشتاقان شعر و ادب ایران‌زمین به‌خصوص کوردهای سرزمینش به ارمغان گذاشته است.
   
گردآوری زبان و فرهنگ مردم
در آیین رونمایی،دکتر قطب‌الدین صادقی،‌پیام عبدا...پشیو، شاعر بزرگ کورد راخواند که دربخشی ازآن آمده بود: با آن‌که سرزمین ما از دیرباز نشیب‌وفرازهای بی‌شماری را از سر گذرانده و تازش‌گاه اشغالگران گوناگون بوده و بیشتر ادبیات نوشتاری ما به یغما رفته است، اما خوشبختانه بخش شایان‌توجهی از آن به‌صورت سینه‌به‌سینه و شفاهی همچون ادبیات شفاهی و مردمی همچنان برجای مانده است. دگرگونی‌ها و رشد زندگی مادی و معنوی، انقلاب فناوری، موج اطلاع‌رسانی و شهرزدگی روستا سبب شد تا ادبیات شفاهی نیز گزند و آسیب فراوان ببیند و همچنان مورد یورش و تهدید باشد، از این رو بایسته و ضروری است بی‌درنگ این گنجینه ارزنده گردآوری و برای واژگان گویشی آن فرهنگ کوردی به کوردی تدوین گردد تا از میراث گویشی به میراث زبان کوردی تبدیل شود که زبان معیار است. گردآوری زبان و فرهنگ مردم بی‌گمان برای هر ملتی اهمیت دارد.پویه و زمزمه جویباری هر گویش در رسیدن و جاری‌شدن به دریای زبان کوردی و در راستای غنی‌سازی زبان مردم کورد است. سپاس از ناهید محمدی‌کلهر و همه کوشندگانی که این پویه را تسریع و پهنه این دریا را می‌گسترانند.
 
اقدامی دانشورانه
دکتر میرجلال‌الدین کزازی نیز در این مراسم سخنرانی کرد و در بخشی از آن گفت: ایران ما در درازنای تاریخ گرانسنگ و نازشخیز خویش همواره سرزمین بوم‌های گوناگون بوده است. جهانشاهی هخامنشی یکی از پهناورترین جهانشاهی‌های جهان است. بیهوده نیست اگر بر آن باشیم نخستین جهانشناسی هم در کاربرد راستین و فراگیر آن می‌تواند بود.۲۰و اندی کشور به این جهانشاهی پیوسته بوده‌اند. ایرانیان تنها دو یا سه کشور از بیرون گشوده‌اند. اما به یاری مردمان آن کشورها، کشورهای دیگر به خواست خویش به این جهانشاهی پیوستند. چرا؛ زیرا آشکارامی‌دیدندکه اگر بخشی ازجهانشاهی ایرانی هخامنشی باشند سرزمین‌شان آباد خواهد بود و مردمانش آزاد. هرکدام از این سرزمین‌ها فرهنگ دیگر و زبانی دیگر، هنجارها و ویژگی‌های دیگر داشت. اگر به اسطوره بنگریم آشکارا می‌بینیم مردمانی بسیار که در سرزمین‌های گوناگون می‌زیسته‌اند، بخشی از ایران بزرگ بوده‌اند.تلاش بانو ناهید محمدی‌کلهر از دید من تلاشی است بسیار شایسته و ستودنی، زیرا که می‌خواهد این بانوی گرامی، فرهیخته و سخنور یکی از شاخه‌های زبان کوردی را بشناسد و دانشورانه به دیگران بشناساند. کوردی کلهوری، کاری آسان نیست؛ پژوهشی است از آن‌گونه که آن را میدانی می‌نامند. باید زمان و توان بسیار را در کار بیاورد.
 
تلاش برای ایران‌زمین
دکتر اردشیر صالح‌پور نیز از سخنرانان این مراسم بود. وی گفت: حقیقتا در کنار امواج گونه‌گونی که امروزه فرهنگ‌ها و هویت‌ها را تهدید می‌کند، به همان میزان هم گمان بر آن است که دغدغه‌های فرهنگی و هویتی نیز تلاش و کوششی برای پایایی و مانایی و تزاید و تداوم خودشان انجام می‌دهند. ما وقتی از هویت حرف می‌زنیم بلافاصله باید به چهار شاخصه آن یعنی زبان، تاریخ، جغرافیا و ملیت نیز اشاره کنیم و بلافاصله باید از فرهنگ سخن ساز کنیم که بن‌مایه هستی‌شناسی بشر است. فرهنگ در لغت کهن ایرانی به معنای فرارفتن است. همچنان که می‌گوییم فرا و هنگ به مفهوم کشیدن، پس هنگامی که ما کار فرهنگی می‌کنیم و فرهنگ تنها به‌جامانده‌ها نیست؛ به‌یادمانده هم هست. آنچه که امروز به‌عنوان فرهنگ ناملموس از آن یاد می‌شود بعد معنوی فرهنگ است. معماری، لباس و صنایع جزو فرهنگ مادی فرهنگ جسمانی و فرهنگ تنانی یا فیزیکال است.وی افزود: از این حیث تلاش بانو ناهید محمدی‌کلهر برای ایران‌زمین مایه افتخار و مباهات است. ما لرها و بختیاری‌ها از آن سوی زاگرس به خود می‌بالیم.
   
​​​​​​​لالایی‌های مادرانه
دکتر عباس قنبری‌عدیوی نیز در این رونمایی گفت: کتاب کلهرنامه پنج کتاب در یک کتاب است. ۷۹۹ ضرب‌المثل یا داستان و یا نیوشه را در درون خودش گنجانده است که با معانی فارسی و کارکردهایش، خودش یک کتاب است. حدود ۹۵ چیستان کلهری هم در آن وجود دارد. بسیاری از اشعار لاوه لاوه یا لالایی‌های مادرانه و زنانه را نیز آورده است.