چشم امید دانش‌بنیان‌ها به گوش شنوای معاون علمی و فناوری

بسیاری از فعالان کنونی زیست‌ بوم دانش‌ بنیان در خوش‌بینانه‌ترین حالت در دهه 20 زندگی‌شان با مفاهیم دنیای کسب‌وکار جدید آشنا شدند و هم‌زمان با شکلگیری و جا افتادن این مفاهیم قدم به قدم آن را درک کردند. این در حالی است که دکتر افشین در سخنان خود در آیین تکریم و معارفه معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان به اهمیت نهادینه کردن مفاهیم این زیست‌بوم از دوران دانش‌آموزی تأکید کرد و گفت: معتقدم دانش آموزان، موتور پیشران نیروی انسانی هستند و توسعه کشور از بخش دانش‌آموزی می‌گذرد. خلاقیت از کودکی رشد می‌یابد و باید در معاونت به این بخش توجه ویژه‌ای شود. 

این نگرش جدید اگر به درستی پیاده‌سازی شود و راه‌کارهای ساختارمندی برای آن در نظر گرفته شود می‌‌تواند رکن نیروی انسانی را در این زیست‌بوم به شکل بسیار کارآمدی متحول کند. دانش‌آموزی که از سال‌های ابتدایی تحصیل خود رفته‌رفته با مفهوم نوآوری و خلاقیت آشنا شود، ذهن بازتری در جوانی برای ارائه راهکارهای خلاقانه و فناورانه برای چالش‌های موجود خواهد داشت. 

معاونت علمی، نهاد تسهیل‌گر 
نکته برجسته دیگر در صحبت‌های پنجمین معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در برنامه‌ها و نشست‌های برگزار شده طی 10 روز گذشته، تأکید به جایگاه تسهیلگری معاونت علمی به جای تصدی‌گریست. وی زیرساخت، نیروی انسانی و تامین مالی را سه رکن اصلی زیست‌بوم نوآوری می‌داند و اذعان دارد که نقش معاونت در مواجهه با این سه رکن صرفا باید تسهیلگری و رفع موانع باشد تا در نهایت خروجی مطلوبی را از این حوزه شاهد باشیم. وی ساز و کار این تسهیلگری را در قالب ایجاد یک زیرکارگروه تخصصی مطرح کرد که مسائل و مطالبات شرکت‌های دانش‌بنیان بزرگ را به صورت موردی و متمرکز، پیگیری کند. این مسائل می‌تواند از جنس هماهنگی‌های بین دستگاهی، تعامل از سوی معاونت برای رفع یک تعارض خاص، تعریف یک سازوکار جدید، کمک به تأمین مالی و تنظیم‌گری و تسهیل‌گری باشد که به صورت شفاف مطرح و پیگیری خواهد شد. به عقیده دکتر افشین حل و رفع مسائل و مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان بزرگ و صنعتی قطعا به حل چالش شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا و کوچک‌تر نیز کمک خواهد کرد.

شاید بتوان گفت که این موضوع در صورت ایجاد ارتباط موثر با سایر نهادهای دولتی و وزارتخانه‌ها می‌تواند برای اهالی دانش‌بنیان کشور مفیدتر واقع شود؛ زیرا بسیاری از فعالان این زیست‌بوم معتقدند که اگر معاونت علمی فقط فرصت فعالیت بی‌دغدغه و بدون دست‌انداز را برای آنها فراهم کند، بیشتر از هر حمایت دیگری می‌تواند زمینه رشد و توسعه را برایشان فراهم کند. 

گوش شنوای فعالان زیست‌بوم
دکتر افشین با حضور در نشست انجمن ملی شرکت‌های صنایع پیشرفته صنعت و معدن انجمن‌ها و تشکل‌ها و اتاق بازرگانی را بازوی کمکی معاونت علمی دانست و اذعان کرد که از مشاوره‌ها، دیدگاه‌ها و راه‌کارهای اعضای این انجمن‌ها به صورت عملیاتی در معاونت علمی استفاده خواهد شد. این موضوع می‌تواند نقطه قوتی در نحوه عملکرد معاونت علمی در این دوره به شمار برود که فرآیندها از مسیر شنیدن نقطه‌نظرات و دیدگاه کسانی که به صورت عملی در حال فعالیت جدی در این حوزه هستند پیش بروند. قطعا برقراری ارتباط و حتی احیای انجمن‌های این حوزه می‌تواند برای شنیده شدن صدای اهالی زیست‌بوم علم و فناوری کشور امیدبخش باشد اما باید دید که این دیدگاه در ورطه عمل تا چه حد اجرایی خواهد شد و تا چه میزان می‌تواند موجب آشتی دوباره اهالی این زیست‌‌بوم با مهم‌ترین نهاد دولتی حوزه فناوری و نوآوری شود.