ستاد اقتصاد دانشبنیان حملونقل پیشرفته و فضایی هم که از ستادهای باسابقه در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان به شمار میرود،درراستای این مهم توسعه زیرساختهای حملونقل کشوروتلاش برای رشدفناورانه این بخش رادرصدر مأموریتهای خود قرار داده است.
ستاد اقتصاد دانشبنیان حملونقل پیشرفته و فضایی از جمله ستادهایی است که بیش از یک دهه مشغول فعالیت است که البته در طول این سالها با تحولات و ادغامهایی همراه بوده. فعالیتهای مرتبط با حوزه حملونقل پیشرفته در بخشهای مختلفی همچون حملونقل جادهای، ریلی، دریایی، هوایی و یکپارچهسازی آنها همسو با توسعه فناوریهای فضایی ازجمله وظایف این ستاد است.
ریشههای عمیق ستاد در خاک توسعه فناورانه کشور
شکلگیری اقتصاد دانشبنیان حملونقل پیشرفته و فضایی به سال۱۳۸۷برمیگردد.سیدجلال موسوی، قائم مقام این ستاد درباره تاریخچه فعالیت ستاد به پیشران توضیح میدهد: درسال ۸۷ستاد فناوری هوافضا درمعاونت علمی و فناوری شکل گرفت و در ادامه این ستاد در سال ۱۳۹۲ به ستاد فناوری هوایی و هوانوردی تغییر نام داد. وظیفه اصلی آن سیاستگذاریهای اجرایی و راهبردی حوزه هوافضا در سطح کشور بود.تقریبا در همان سال ۱۳۹۲ نیز ستاد فناوری دریایی و درسال ۱۳۹۳ هم مرکز ملی فضایی ایران به حکم رئیسجمهور وقت تاسیس شد. موسوی تصریح میکند:«ستاد فناوری هوایی و هوانوردی و ستاد فناوری دریایی و مرکز ملی فضایی تا سال۱۳۹۷به صورت مستقل فعالیت داشتند وسپس باهم ادغام شدند. علاوه براین سه، مأموریت حوزه خودرویی، حوزه ریلی و حوزه ژئوماتیک هم درحیطه وظایف ستاد جدید قرارگرفت وستاد توسعه فناوریهای فضایی و حملونقل پیشرفته از این شش رکن تشکیل شد.
توسعه حملونقل؛ مهمترین دغدغه
دربین حیطه گسترده فعالیتهای ستاد،همکاری باسازمانهای فعال درحوزه حملونقل ازمهمترین فعالیتهای ستادبه شمار میرود. موسوی توضیح میدهد: از بزرگترین زیرساختهای هر کشور حملونقل است. توسعه این زیرساخت عظیم از مهمترین اهداف ستاد است. قصد داریم این زیرساخت را بزرگتر کنیم و اقتصاد را با استفاده از ظرفیت دانشبنیان با هوشمندی، بومیسازی و ارتباط نوآورانه با دنیا را یک پله ارتقا دهیم. بخش حملونقل از حوزههای مهم مرتبط با اقتصاد دانشبنیان است. بسیاری از این صنایع و تولیدات داخلی وقتی به بحث حملونقل میرسند،توجیه اقتصادی پیدا میکنند.حملونقل عمومی ازبخشهای اساسی فعالیتهای این ستاد است؛ بومیسازی وسایل حملونقل داخلی و ترانزیت بینالمللی ازجمله مسائلی است که در این مجموعه در حال پیگیری است. موسوی با اشاره به اقدامات صورت گرفته میگوید: برای مثال دربحث مترو موفق شدیم ساخت واگن قطار را تا سطح ۸۵درصد بومیسازی کنیم که بهنوعی به نمادی درستاد بدل شد. این مورد از موضوعاتی بود که دربرنامه توسعه کشور مطرح شده بود و معاونت توانست با همکاری بخشهای مختلف و شرکتهای دانش بنیان این دستاورد را داشته باشد که اکنون نیز به دنبال بحث تولید انبوه آن هستیم.
حمایت از مجموعههای حوزه حملونقل و فضایی
گستره بزرگ فعالیتهای این ستاد به معنی حمایتهای گسترده و گوناگون این ستاد از زیر مجموعههای خود است. برای مثال در زمینه صنعت فضایی، ارائه طرحهای فناورانه خصوصا در زمینه توسعه سریع منظومههای ماهوارهای در مدار زمین از طرحهای جذابی است که ستاد توسعه اقتصاد دانشبنیان حملونقل پیشرفته و فضایی از آن حمایت میکند.سیدجلال موسوی با مروری بر آمار ذکر میکند: ما با بیش از۵۰ سازمان و نهاد تفاهمنامه همکاری داریم. بیش از۲۰مرکز نوآوری تخصصی فقط در حوزه حملونقل با حمایتهای ستاد ومعاونت شکل گرفته وبیش از۲۰شتابدهنده تخصصی نیز درحوزه حملونقل درحال فعالیت هستند.وی میافزاید: ستاد با بیش از حدود ۲۴۰شرکت ومرکز علمی وتحقیقاتی همکاریهایی ازجنس طرحهای حمایتی داشته است.حدود ۵۰مرکز علمی و تحقیقاتی شامل دانشگاه و پژوهشگاه و بیش از ۱۹۰شرکت عموما دانشبنیان تحت حمایت ما بودهاند. درمجموع ۶۵۰ پروژه جاری یا اجرا شده از سال ۸۷ مورد حمایت ستاد قرار گرفته است.